زینب یوسف‌زاده
وقتی در فضاهای شهری پر دار و درخت یا پارک‌های مونترال قدم می‌زنیم جونده‌های کوچک را می‌بینیم که به سرعت از جلوی چشم‌مان فرار می‌کنند و خودشان را زیر برف، داخل بوته‌ها یا در شکاف درخت‌ها پنهان می‌کنند.
گاهی ممکن است این جانوران را با پسرعموهایشان یعنی سنجاب‌ها، اشتباه بگیریم ولی آنها جثه‌شان از سنجاب‌ها کوچک‌تر است. این جوندگان بانمک و کوچک سمورچه (Chipmunk) نام دارند.
به غیر از یک گونه سمورچه که در آسیا زندگی می‌کند، بقیه ۲۴ عضو این خانواده در آمریکای شمالی ساکن هستند. سمورچه‌هایی که در جنوب شرقی کانادا و شمال شرقی آمریکا زندگی می‌کنند، با قد ۲۰ سانتی و دم هشت سانتی خود یکی از بزرگ‌ترین گونه این خانواده هستند که به سمورچه شرقی مشهورند.
رنگ پشم این جونده ها، قرمز-قهوهای است و پنج نوارتیره و دو نوار روشن روی پشت‌شان دارند. یکی دیگر از مشخصه‌های ظاهری آنها نوارهای سفید رنگ بالا و پایین چشم‌هایشان است. لپ‌های این جونده مانند زنبیل برای حمل غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند تا سه برابر اندازه سرش کش بیاید.
سمورچه‌ها معمولا در حاشیه مناطق جنگلی زندگی می‌کنند. همچنین در جاهای بوته‌دار، صخره‌ای یا نزدیک خانه‌ها نیز می‌توان آنها را دید. معیار مهم‌شان برای مکان زندگی این است که بتوانند جایی برای پنهان شدن پیدا کنند.
زندگی زیرزمینی را ترجیح می‌دهند ولی ساعاتی را نیز روی زمین صرف پیدا کردن و ذخیره‌سازی غذا می‌کنند. غذای سمورچه‌ها، مغزیجات، میوه بلوط، قارچ، انواع میوه‌های وحشی و ذرت است. البته آنها جانورانی همه چیزخوارند و گاهی از حشرات، تخم پرندگان،
حلزون‌ها و بچه موش‌ها نیز تغذیه می‌کنند.
نمی‌شود گفت که سمورچه‌ها به خواب زمستانی فرو می‌روند ولی بیشتر زمان زمستان را در لانه‌هایشان در خواب می‌گذرانند. هر از گاهی نیز در این فصل سرد برای سیر کردن شکم، از لانه بیرون می‌آیند و به ذخیره غذایشان سر می‌زنند.
عمل کندن زمین و ذخیره دانه‌ها توسط این جوندگان کوچک، نقش بزرگی در بقای جنگل‌های کانادا دارد. همچنین آنها منبع غذایی بسیاری از حیوانات کانادا مانند جغدهای برفی، کایوتی‌ها، گربه‌های وحشی و روباه‌ها هستند و حضورشان برای ادامه بقا گونه‌های مختلف طبیعت حیاتی است.
مونترالی‌هایی که درخانه گربه نگهداری می‌کنند شاید با این صحنه آشنا باشند که گربه‌شان یک روز با افتخار برایشان یک سمورچه شکار کند و هدیه بیاورد.
سمورچه‌ها گستره‌ای وسیع از صداهای سحرانگیز تولید می‌کنند که ممکن است حتی با صدای پرندگان اشتباه گرفته شود.
بر خلاف آنچه معمولا از گروه سمورچه‌ها در انیمیشن‌های کودکان می‌بینیم، آنها معمولا تنها زندگی می‌کنند. در اوایل بهار و گاهی در اواخر تابستان جفت‌گیری می‌کنند و بعد دوباره از هم جدا می‌شوند.
» همچنین بخوانید موش‌خرمای کانادایی؛ آیا بهار نزدیک است؟
ماده‌ها در هر بار سه تا پنج نوزاد به دنیا می‌آورند. نوزادها مثل یک توده ژله‌ای صورتی، بی‌مو، ضعیف و نابینا هستند. ولی در شش هفتگی آنقدر بزرگ می‌شوند که می‌توانند از لانه زیرزمینی خود خارج شوند و زندگی مستقل‌شان را آغاز کنند.
با اینکه سمورچه‌ها زندگی فردی را ترجیح می‌دهند ولی اصلا حیوانات ساکت و آرامی نیستند. نام انگلیسی (Chipmunk) این جانوران کوچک از صدای «چیپ-چیپی» که برای ایجاد ارتباط با سایرین تولید می‌کنند، گرفته شده است.
این جوندگان کوچک گستره‌ای وسیع از صداهای سحرانگیز تولید می‌کنند که ممکن است با صدای پرندگان اشتباه گرفته شود. در این ویدئوی نشنال‌جئوگرافیک می‌توانید برخی از این صداهای زیبا را گوش کنید:
