زینب یوسف‌زاده
یکی از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش زباله، بازیافت «Recycle» است. فرآیندی که در آن ضایعات به موادی تبدیل می‌شوند که قابلیت تولید محصولات جدید را دارند. بازیافت با جلوگیری از هدررفت موادی که هنوز برای تولید مناسب هستند، مصرف مواد اولیه را کاهش می‌دهد و به صرفه‌جویی در حوزه انرژی، کاهش گازهای گلخانه‌ای، کاهش آلودگی هوا، زمین و آب کمک شایانی می‌کند.
با اینکه بازیافت در کارگاه‌های مخصوص و توسط متخصصان صورت می‌گیرد ولی آنچه این فرآیند را عملی می‌کند تفکیک پسماند، و آنچه آن را به صرفه می‌کند، انجام این تفکیک در مبدأ توسط شهروندان است.
از آنجا که درهر منطقه براساس زیرساخت‌های موجود، قوانین تفکیک پسماند توسط شهروندان، متفاوت است، توجه کامل به مقررات شهرداری‌ها، اولین قدم در بهینه کردن روند بازیافت است. براساس مقررات شهرداری مونترال زباله‌های شهری به شش دسته قابل تفکیک هستند:
-
اقلام بزرگ
اقلام بزرگ، دورریزهای حجیمی مانند وسایل خانه، مخازن آب گرم، مبلمان، مصالح ساختمانی، قطعات چوبی، ضایعات ساختمانی و مواردی از این دست را شامل می‌شوند. توصیه شهرداری مونترال برای این اقلام بررسی امکان مصرف دوباره یا اهدا به کسانی است که به آنها نیاز دارند. از طریق دفاتر Accès Montréal می‌توان اطلاعات تماس انجمنهای خیریه‌ای را پیدا کرد که این اقلام را از منازل تحویل می گیرند.
راه بعدی، انتقال این اقلام به مراکز ویژه جمع‌آوری زباله‌های ویژه موسوم به اکوسنتر (Ecocentre) است. در نهایت شهروندانی که به هر دلیل امکان مراجعه حضوری به این مکان‌ها را ندارند از طریق این سامانه می‌توانند زمان جمع‌آوری این اقلام توسط شهرداری محله خود را بیابند.
-
پسماند مواد خوراکی
این پسماندها که به مواد اُرگانیک مشهورند، کلیه باقیمانده مواد غذایی از قبیل گوشت، ماهی، تخم مرغ، غذاهای دریایی، میوه و سبزیجات، محصولات لبنی، نان، غلات، ماکارونی و برنج، کیک و شیرینی و اضافات پاک شده از روی میز غذا را شامل می‌شوند. همچنین تفاله و فیلتر قهوه، چای کیسه‌ای، دستمال و حوله‌های کاغذی، کاغذهای چرب بسته بندی مواد غذایی، گیاهان خانگی و خاک آنها در این دسته قرار دارند.
به خانواده‌هایی که می‌خواهند پسماند خوراکی خود را جدا کنند یک سطل کوچک در دار برای استفاده در منزل و یک سطل بزرگ قهوه‌ای رنگ برای جمع آوری کلی زباله هفتگی و قراردادن در جلوی خانه تحویل داده می‌شود. برای داخل ظرف‌های جمع‌آوری زباله‌های ارگانیک، پلاستیک‌های تجزیه‌پذیری ساخته شده که از فروشگاه‌ها قابل تهیه است. همچنین برای جلوگیری از بوی بد و دفع حشراتی که معمولا اطراف این ظرف‌ها جمع می‌شوند می‌توان از راهکارهایی که شهرداری پیشنهاد می‌کند بهره برد. این زباله‌ها برای تولید سوخت‌های زیست‌سازگار و کمپوست (خاک غنی شده برای پرورش گیاهان) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
پسماند سبز
شاخ و برگ باقی مانده از امور باغبانی، چمن زنی و تمیزکاری باغچه‌ها جزء پسماند سبز طبقه‌بندی می‌شوند. این ضایعات در صورتی که در پاکت‌های کاغذی مخصوص (که از فروشگاه‌های سطح شهر قابل خریداریست) قرار داده شوند، طبق برنامه زمان‌بندی هر محله از مقابل خانه‌ها جمع آوری می‌گردند. در کارگاه‌های تولید کمپوست، پسماند سبز در نسبت مساوی با پسماند موادخوراکی ترکیب و تبدیل به خاک فضای سبز و باغبانی می‌شوند.
-
پسماند بازیافتی
پسماند بازیافتی شامل کاغذ، مقوا، شیشه، پلاستیک و فلز هستند که به کارخانه‌ها برمی‌گردند و در تولید محصولات جدیدی از همین نوع به کار می‌روند. در بعضی کشورها این مواد توسط شهروندان به دسته‌های جداگانه تقسیم می‌شوند ولی با توجه به قوانین مونترال نیازی به تفکیک این اقلام نیست و می‌توان همه را در سطل بازیافت یا یک کیسه پلاستیکی در کنار هم قرار داد.
ظروف پلاستیکی، فلزی یا شیشه‌ای را قبل از انداختن در سطل بازیافت باید با آب شست و تمیز کرد. از انداختن ظروف کثیف به داخل سطل بازیافت خودداری کنید
بر روی ظرف‌های پلاستیکی بسته‌بندی مواد غذایی، یک مثلث کوچک شامل یکی از شماره‌های «یک» تا «هفت» حک شده است. بنابر قوانین مونترال، پلاستیک‌های شماره «شش» در این شهر جزء مواد بازیافت‌پذیر به حساب نمی‌آیند و نباید در سطل بازیافت قرار بگیرند.
بسته‌بندی‌های کاغذی که چربی غذا را به خود جذب کرده‌اند نباید در سطل بازیافت قرار گیرند. آنها را باید در سطل مربوط به کمپوست قرار داد.
بسته‌بندی‌های پلاستیکی، فلزی، شیشه‌ای و یا پاکت‌های لمینت (مثلا پاکت شیر یا آب‌میوه) می‌بایست قبل از قرارگیری در سطل بازیافت، شسته یا تمیز شوند تا از بوی بد حاصل از فساد مواد غذایی در آن جلوگیری شود.
-
پسماند سمی یا خطرناک
انواع رنگ‌های ساختمانی، صنعتی و رنگ‌رزی، مواد جلادهنده، روغن‌های صنعتی، انواع باتری‌ها، اسپری‌ها، لامپ‌های مهتابی و فلورسنت، کپسول‌های گاز، مواد شیمیایی استخرها، آفت‌کش‌ها و کودها و وسایل الکترونیکی نظیر گوشی‌های موبایل در رده پسماند سمی و خطرناک دسته‌بندی می‌شوند.
نفوذ مواد سمی موجود در این اقلام به زمین، صدمات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست و منابع حیاتی مانند آب شرب وارد می‌کند. بنابراین نباید آنها را با سایر زباله‌ها مخلوط کرد بلکه باید جداگانه بسته‌بندی و به مراکز موسوم به اکوسنتر تحویل داده شوند.
کیسه چیپس یا سریال صبحانه را نمی‌توان بازیافت کرد اما کیسه‌های پلاستیکی معمولی قابل بازیافت هستند
-
سایر زباله‌ها
مابقی زباله‌هایی که بر جا می‌‌ماند باید در سطل‌های سیاه قرار بگیرند. این زباله‌ها پس از جمع آوری توسط سیستم‌های مدیریت زباله در زمین دفن می‌گردند.
زمان‌بندی جمع‌آوری زباله در هر محله و همچنین قوانین و اطلاعات دقیق در مورد تفکیک پسماند از سایت شهرداری مونترال قابل دسترسی است. همچنین شماره تلفن 311 به سوالات و درخواست‌های تلفنی شهروندان در این خصوص پاسخ می‌دهد.
وقتی که به عنوان یک شهروند مسئول، پسماندهای خود را تفکیک می‌کنیم میزان زباله‌هایی که وارد زمین می‌شوند را هر روز کمتر می‌کنیم. این اقدام ساده ما، باری سنگین از روی شانه‌های سیاره زمین بر می‌دارد. با این کار محیط زیستی سالم‌تر به نسل بعد از خود تحویل خواهیم داد.
آزمون
خب اگر فکر می‌کنید حالا دقیقا می دانید چه زباله‌هایی را می‌شود بازیافت کرد، «تست بازیافت» را انجام دهید تا دانش خود را از بازیافت محک بزنید.
همچنین بخوانید:
تحریریه «مداد»
