بیشتر مردم کانادا عادت روزانهشان نوشیدن قهوه است. روزهای اول، تماشای آدمهایی که لیوان قهوه به دست در خیابان با عجله سر کارشان میرفتند، مایه تفریحم بود. خاصه آن حالتی که لیوان را کمی از خود دور نگه میدارند، انگاری میخواهند آن را به کسی تعارف کنند و در واقع احتیاط میکنند که در صورت افتادن در دست اندازهای خیابان، قهوه روی لباسشان نپاشد. حالا که خودم هم به کافئین عادت پیدا کردهام دیدن این لیوانهای کاغذی که هر روز از کافیشاپهای زنجیرهای خریداری میشود، جور دیگری فکرم را به خود مشغول میکند.
خیلی پیش میآید که با دوستی در کافیشاپ قرار بگذارم تا دیداری تازه کنیم. وقتی که یک دل سیر حرف زدیم و قصد ترک آن مکان را داریم، لیوان یکبارمصرف کاغذی را از در پلاستیکیاش جدا میکنیم و هر کدام را در بخش مشخص شده سطلهای بازیافتی میاندازیم و دل آسودهایم که مسئولیتمان برای تفکیک زباله در مبدا به درستی انجام شده است.
با همین خیال خوش یکی از گزارشهای شبکه CBC را تماشا میکردم به یک و نیم میلیارد لیوان کاغذی قهوه که سالانه در کانادا مصرف میشود، اختصاص داشت. گزارشگران با قرار دادن چند لیوان مجهز به ردیاب در داخل ظرفهای بازیافت تعدادی از فروشگاههای Tim Hortons و Starbucks مسیر لیوانهای یمبار مصرف قهوه را بعد از مصرف پیگیری کردند و متوجه شدند که برخلاف ادعای صاحبان این شرکتها، آنها هرگز به مراکز بازیافت منتقل نمیشوند، بلکه به همراه سایر زبالهها دفن میشوند.
این اتفاقی است که برای تمام لیوانهای کاغذی یکبارمصرف که نوشیدنیهای داغ در آن سرو میشود میافتد، چرا که جدا کردن لایه پلاستیکی نازک داخلی آن هزینهبر است و بازیافت را از صرفه اقتصادی خارج میکند.
پلاستیک، مادهای که همه چیز را در مقابل مایعات غیر قابل نفوذ میکند، امروز همچون یک مذاب هولناک به سر تا سر کره ما نفوذ کرده است. بسیاری از فومها و بستهبندیهای پلاستیکی مواد خوراکی که روزانه از سوپرمارکتها میخریم، غیر قابل بازیافت هستند و هزاران سال به صورت زباله بر گرده زمین خواهند ماند.
دانههای میکروپلاستیک شامپوها و خمیردندانهایی که مصرف میکنیم از طریق فاضلابها وارد آبهای جهان میشوند. کیسههای خرید پلاستیکی خودشان را بر تمام کالاها تحمیل میکنند و در نهایت از شکم گاوها و والها سر در میآورند و پرندگان را حتی در جزایر دور از دسترس به کشتن میدهند. شهرها و تفرجگاههای کشورهای در حال توسعه زیر تلنباری از ظرفهای یکبارمصرف پلاستیکی زیبایی خود را میبازند.
با این حال، مایه شگفتی است که هشدارها فقط به مصرف کنندگان نهایی داده میشود و انگار دست تولیدکنندگان برای استفاده از این ماده به ظاهر ارزان که برای همه ساکنان سیاره دارد حسابی گران تمام میشود، باز است.
بسیاری از فومها و بستهبندیهای پلاستیکی مواد خوراکی که روزانه از سوپرمارکتها میخریم، غیر قابل بازیافت هستند و هزاران سال به صورت زباله بر گرده زمین خواهند ماند
نمیتوانیم منتظر بمانیم تا شاید روزی سردمداران جهان سر عقل بیایند و منابع طبیعی را فدای صرفه اقتصادی نکنند. تصمیمم را میگیرم، این بار که میخواهم از خانه بیرون بیایم، یک لیوانِ سبکِ دردار، توی کیفم میاندازم. میخواهم برای اولین قدم به همه لیوانهای یکبارمصرف «نه» بگویم!
یک راه قدیمی برای بهبود محیط زیست و جیب همه ما:
صبحانه خوردن در منزل.