تحریریه «مداد»
سیاست مهاجرپذیری از یک سو و حمایت‌های نسبی از افزایش جمعیت خانواده‌ها از سویی دیگر سبب شده نرخ رشد جمعیت در کانادا بالاتر از برخی دیگر از کشورهای مشابه باشد. با این وجود، نگاهی به وضعیت کنونی حمل‌ونقل شهری از یک سو و برنامه‌هایی که برای توسعه آن تدوین شده از سوی دیگر نشان می‌دهد که نشانه‌هایی از بروز بحران‌هایی جدی در یکی دو دهه آینده در شهرهای بزرگ به چشم می‌خورد.
سرمقاله نویس گلاب اند میل در یادداشتی به واکاوی این بحران می‌پردازد.
کانادا مدتی است که به بیشترین میزان رشد جمعیت را در میان ۷ کشور بزرگ توسعه‌یافته دنیا به خود اختصاص داده است. سرعت افزایش جمعیت در کانادا دو برابر ایالات متحده و بریتانیا و چهار برابر فرانسه و آلمان است.
بر اساس پیش‌بینی‌های اداره آمار کانادا، کشورمان تا سال ۲۰۵۰ ممکن است به جمعیتی ۴۸/۸ میلیون نفری دست یابد. اما این رقم صرفا پیش‌بینی میانگینی این اداره است. اگر بیشترین میزان رشد جمعیت صورت بگیرد، جمعیت کانادا تا سال ۲۰۵۰ به ۵۶ میلیون نفر خواهد رسید.
تقریبا همه این شهروندان آینده در چندین شهر بزرگ کانادا ساکن خواهند شد. این به معنای میلیون‌های شهرنشین جدید است که باید هر روز در سطح شهر جابه‌جا شوند و برای مثال، از خانه به محل کار رفته و بازگردند.
برای افزایش کیفیت زندگی در شهرهای کانادا به منظور در امان ماندن از آسیب‌های این رشد جمعیتی، به برنامه‌ریزی بهتر نیاز داریم. برنامه‌ریزی بهتر سبب می‌شود که شهرها به شکلی اصولی‌تر گسترش یافته و از ایجاد بافت‌های بی‌نظم شهری جلوگیری شود. همچنین برای یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌ها که زندگی شهری بدان نیازمند است نیز به بودجه نیاز داریم. این زیرساخت چیزی نیست جز حمل ونقل عمومی.
» همچنین بخوانید آیا کانادا از قافله خودروهای برقی جامانده است؟
با این وجود، نگاهی به توسعه شهری در کانادا نشان می‌دهد که عدم تامین بودجه و عدم برنامه‌ریزی درست سبب شده که بسیاری از نیازها در حمل‌ونقل عمومی مورد بی‌توجهی قرار گیرد. واقعیت این است که سیستم حمل‌ونقل عمومی کنونی در بسیاری از شهرهای کانادا جوابگوی نیازهای فعلی هم نیست، چه برسد به اینکه بخواهد نیاز سال‌های بعد را تامین کند!
نگاهی به توسعه شهرها در کانادا
با بریتیش کلمبیا شروع می‌کنیم. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که جمعیت بریتیش کلمبیا از ۵ میلیون کنونی به ۶/۳ میلیون نفر در سال ۲۰۴۱ خواهد رسید. پیش‌بینی می‌شود بیش از سه چهارم این جمعیت جدید در ونکوور بزرگ ساکن شوند.
طی فقط دو دهه، یک میلیون نفر دیگر به جمعیت سومین شهر بزرگ کانادا افزوده می‌شود. به کلام دیگر، گویی کل جمعیت جزیره پرینس ادوارد هر سه سال یک بار به ونکوور می‌آیند. پیش از اینکه نوزادی که امروز به دنیا آمده از دانشگاه فارغ‌التحصیل شود، جمعیتی معادل جمعیت کنونی ساسکاچوان وارد ونکوور بزرگ می‌شود.
هیچ تردیدی نیست که این یک میلیون نفر قرار نیست با خودروی شخصی به سر کار بروند.
استان آلبرتا را در نظر بگیریم. طی ۲۵ سال آینده حدود ۲/۳ میلیون نفر به جمعیت این استان افزوده می‌شود که ۸۰ درصد آنها در ادمونتون، کلگری و حد فاصل این دو شهر زندگی خواهند کرد. این بدان معناست که ناحیه شهری آلبرتا دو برابر مساحت نواحی شهری نوا اسکوشیا و چهار برابر نواحی شهری نیوفاندلندز خواهد شد.
در کبک هم پیش‌بینی شده که طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۴۱، جمعیت استان ۱/۱ میلیون نفر افزایش یابد که سه چهارم آنها در مونترال بزرگ زندگی خواهند کرد. جمعیت مونترال هم‌اکنون مشابه آلبرتاست و طی دو دهه آینده، جمعیتی معادل جمعیت کنونی وینیپنگ به آن افزوده می‌شود.
» همچنین بخوانید پارادوکس مونترالی، بلای جان شهر!
و البته تورنتو که با روند کنونی افزایش جمعیت به یک شهر بسیار بزرگ در سطح جهانی تبدیل می‌شود.
بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، جمعیت تورنتوی بزرگ از ۷ میلیون نفر کنونی به ۱۰/۲ میلیون نفر تا سال ۲۰۴۶ افزایش می‌یابد. همچنین جمعیت ناحیه نعل‌اسبی شکل اطراف تورنتوی بزرگ (از نیاگارا تا کیچنر-واترلو تا باری) تا سال ۲۰۴۶ از ۱۰ میلیون فعلی به ۱۴/۶ میلیون نفر افزایش می‌یابد.
این ۴/۶ میلیون نفر بیشتر به اندازه جمعیت آلبرتاست که قرار است در این منطقه ساکن شوند.
اما این هم یک پیش‌بینی محتاطانه بوده است. بر اساس الگویی که بیشترین رشد جمعیت را در تورنتو به همراه دارد، تا سال ۲۰۴۶، ناحیه تورنتوی بزرگ بزرگ (GGTA) روی هم رفته ۱۷ میلیون نفر جمعیت خواهد داشت. این یعنی انگار ۵ برابر جمعیت مانیتوبا یا ۶ برابر جمعیت ساسکاچوان یا یک و نیم برابر جمعیت آلبرتا را بخواهیم در اینجا ساکن کنیم.
تصور کنید این چند میلیون نفر جدید بخواهند از بزرگراه‌های تورنتوی بزرگ که در همین روزهای عادی هم با ترافیک سنگین روبروست، تردد کنند!
افزایش جمعیت: بیم‌ها و امیدها
افزایش جمعیت در کانادا از جهات زیادی، یک موفقیت در سطح بین‌الملل و در مقایسه با سایر کشورها به شمار می‌رود. اقتصاد کانادا هیچ مشکلی در ایجاد شغل برای شهروندان جدید ندارد. با روند کنونی افزایش جمعیت، اقتصاد کشور نیز بزرگ‌تر شده و پویایی بیشتری می‌یابد.
اما این رشد اقتصادی، چالش‌ها و معیابی نیز با خود به همراه دارد. تا وقتی که شهرداری‌ها، دولت‌های استانی و نیز دولت فدرال خود را از طریق برنامه‌ریزی و تامین بودجه برای کشوری شهرنشین‌تر و پرجمعیت‌تر آماده نکنند، بزرگ‌تر شدن شهرها در کانادا چالش‌هایی جدی با خود به همراه دارد.
