بر اساس اطلاعات وزارت بهداشت کانادا در سال ۱۹۶۵ آمار مادران کانادایی که به کودک خود شیر میدادهاند کمتر از ۲۵ درصد بوده است که این آمار در سال ۲۰۱۵-۲۰۱۶ به بیش از ۹۰ درصد افزایش یافته است. اما شیر مادر چه فوایدی برای مادر و کودک دارد؟
فواید شیر مادر برای کودک
شیر مادر ایدهآلترین ماده غذایی برای تغذیه نوزاد است. این ماده غذایی شامل ویتامینها، پروتئین و چربیها و هر آن چیزی است که برای رشد کودک، مورد نیاز است. شیر مادر بسیار بهتر از شیر خشک هضم میشود و شامل پادتنهایی است که به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک میکنند.
از سویی دیگر خطر ابتلا به آسم و آلرژی نزد کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، کاهش مییابد و همچنین عفونتهای گوشی، بیماریهای تنفسی و دورههای اسهال کمتری در آنها دیده میشود.
در مطالعهای نشان داده شد که ارتباط مستقیمی بین استفاده از شیر مادر و میزان IQ کودکان وجود دارد. مطالعات دیگری نشان دادهاند که شیر مادر در پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) نقش مهمی بازی میکند.
احتمال این که کودکانی که از شیر مادر تغذیه میشوند، در آینده دچار افزایش وزن شوند و یا به دیابت یا چاقی مبتلا شوند، بسیار کمتر است. البته همه این موارد به شواهد محکمتری نیاز دارد.
موارد بالا همگی به بیماریهای فیزیولوژیکی بدن اشاره دارد. جدای از آن، ارتباط نزدیکی است که بین کودک و مادر در هنگام شیردهی به وجود میآید و احساس امنیتی است که کودک از این رابطه دریافت میکند.
فواید شیر مادر برای خود مادر
بسیاری از زنان تصور میکنند که تغذیه با شیر مادر تنها برای کودک سودبخش است و برای مادر فایدهای ندارد و حتی گاهی باعث بدشکلی اندام مادر میشود.
این در حالی است که پزشکان بر این باورند که شیردهی به مادر کمک میکند که کالری بیشتری بسوزاند و بعد از بارداری، سریعتر کاهش وزن دهد. شیردهی باعث آزاد شدن هورمون اکسیتوسین در بدن مادر میشود که به برگشت سایز رحم به قبل از بارداری کمک میکند و خونریزی بعد از زایمان را کاهش میدهد.
» همچنین بخوانید از دکتر بپرسید: راههای کاهش تهوع بارداری
از دیگر سو شیردهی خطر ابتلا به سرطانهای پستان و تخمدان را پایین میآورد. بعضی از مطالعات نشان دادهاند که خطر پوکی استخوان، با شیردهی در مادر کاهش مییابد.
توصیه پزشکان
بر این اساس پزشکان توصیه میکنند که کودک تا شش ماهگی تنها با شیر مادر (نه حتی آب یا آبمیوه) تغذیه شود.
در روزهای اولیه بعد از زایمان پستان مادر، شیری به نام Colostrum که غلیظ، زردرنگ، بسیار غنی و کم حجم است، تولید میکند. این شیر به مجاری گوارشی کودک کمک میکند تا برای هضم شیر مادر آماده شوند.
به طور معمول سه تا پنج روز بعد از تولد، کودک وزن از دست میدهد که امری طبیعی است اما بسیاری از مادران احساس میکنند که کودکشان شیر کافی دریافت نمیکند. هر چه کودک بیشتر پستان مادرش را مک بزند، شیر بیشتری تولید میشود.
دلایلی که مادران شیر خشک را ترجیح میدهند:
- مادر احساس میکند که کودک شیر کافی دریافت نمیکند؛
- مادر تکنیک شیردهی به کودک را به خوبی نمیداند؛
- بعضی از مواقع به دلیل مشغله کاری مادر، کودک توسط پدر یا پرستار کودک مراقبت میشود که در این صورت مادر ترجبح میدهد تا از شیر خشک استفاده کند تا کودک به مادر وابسته نباشد؛
- به این دلیل که شیر خشک دیرتر هضم میشود، کودک دیرتر گرسنه میشود و فواصل طولانیتری سیر میماند. در موارد تغذیه با شیر مادر گاهی نیاز است که در طول ۲۴ ساعت، هشت تا ۱۲ بار شیردهی صورت گیرد؛
- بعضی از مادران نگران تغییر شکل پستان بعد از شیردهی هستند که البته این مساله توسط پزشکان رد شده است.
چه مادرانی از شیردادن به کودکشان منع میشوند؟
در مواردی که:
- مادر مبتلا به ویروس HIV است، به دلیل احتمال انتقال ویروس به کودک،
- مادر به نوع فعال بیماری سل مبتلاست،
- مادر تحت درمان شیمیدرمانی به منظور درمان سرطان است،
- مادر از مواد مخدری مانند کوکائین یا ماریجوانا استفاده میکند،
- کودک به بیماری متابولیک نادری به اسم گالاکتوزمیا مبتلا باشد،
- مادر تحت درمان دارویی خاصی با نظر پزشک باشد،
در چنین مواردی مادر باید از شیردادن به کودک پرهیز کند و از شیر خشک به عنوان تغذیه جایگزین استفاده نماید.
» همچنین بخوانید نگرانی والدین مونترالی از طرح جدید آموزش مسائل جنسی در مدارس