زینب یوسفزاده
سالهاست عکس خرسهای قطبی خستهای که روی قطعات سرگردان یخ ایستادهاند، نماد گرمایش جهانی است.
افزایش دمای کره زمین زندگی این موجودات بیهمتا را که در قطب شمال زندگی میکنند و جز بزرگترین پستانداران این منطقه هستند، با تهدید جدی مواجه کرده است.
به همین دلیل ۲۷ فوریه هر سال، به عنوان روز جهانی خرس قطبی نام گذاری شده تا انسان نسبت به اثر فعالیتهایش بر زندگی خرسهای قطبی آگاه شود.
در سالهای اخیر، کاهش میزان و ضخامت یخهای قطبی به علت گرمایش زمین، عملیات اکتشاف نفتی و عبور کشتیها، باعث تخریب زیستگاه این حیوانات و کاهش جمعیت آنها شده است.
خرس قطبی گونه منحصر به فردی از خرس است که زندگیاش وابستگی کاملی به شرایط قطبی و دریایی دارد. منطقه قوسی قطب شمال در حاشیه یخزده اقیانوس، از آلاسکا و کانادا گرفته تا گرینلند، نروژ و روسیه، زیستگاه خرسهای قطبی به شمار میرود.
از میان ۲۰ تا ۲۵ هزار خرس قطبی موجود در جهان، حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار خرس در کانادا ساکن هستند. همچنین در شمالیترین مناطق استان کبک، خلیج اونگاوا (Ungava) و منطقه نوناویک (Nunavik) که دما در تابستان حداکثر به ۷ درجه بالای صفر میرسد و متوسط زمستانی دما منفی ۲۰ درجه سانتیگراد است، نیز میتوان گروههایی از این گونه خرس را یافت.
خرسهای قطبی هیچ وقت هوس خوردن پنگوئن به سرشان نمیزند، نه به خاطر اینکه طعمشان را دوست ندارند، بلکه به این خاطر که خرسهای قطبی در قطب شمال و پنگوئنها در قطب جنوب زندگی میکنند!
خرس قطبی بزرگترین پستاندار گوشتخوار منطقه قطبی است که غذای مورد علاقهاش فوکهای دریاییاند. آنها همچنین گاهی از شیرهای دریایی، نهنگ سفید و نهنگ ناروال (نهنگ شاخدار) نیز تغذیه میکنند. خرسهای قطبی شامه بسیار قوی ای دارند و با بوکشیدن میتوانند فوکها را تا کیلومترها دورتر در سوراخ های یخیشان رصد کنند.
جالب است بدانید که خرسهای قطبی هیچ وقت هوس خوردن پنگوئن به سرشان نمیزند، نه به خاطر اینکه طعمشان را دوست ندارند، بلکه به این خاطر که پنگوئنها در قطب جنوب زندگی میکنند!
مشخصه اصلی خرس قطبی، خز ویژه سفید رنگ آن است که به همراه چند لایه چربی زیر پوستش، عایق بسیار خوبی برای حفظ این حیوان در مقابل سرمای وحشتناک قطب شمال است.
همچنین این پالتو سفید به خرس قطبی کمک میکند تا در زمینه برف استتار کند و به کمین فوکهای دریایی بنشیند. گوشهای خرس قطبی دایرهای شکل است و رنگ چشمها و بینیاش مشکیست. در کف پاها و دستهای خرس قطبی، برجستگیهای کوچکی وجود دارد که از لیز خوردنش در هنگام عبور از روی یخ جلوگیری میکند.
» همچنین بخوانید جغد برفی، میهمان زمستانهای مونترال
خرسهای قطبی با شرایط ویژهای که در آن زندگی میکنند، به خوبی تطبیق یافتهاند. آنها میتوانند در زمان کاهش منابع غذایی، میزان سوخت و ساز بدن خود را کاهش دهند و ۷ تا ۱۰ روز بدون غذا زنده بمانند.
خرسهای قطبی همچنین شناگران ماهری هستند. لایه چربی زیر پوست آنها، شناکردن برای مدت طولانی در آبهای سرد را برایشان میسر میکند و همچنین آنها را روی آب شناور نگاه میدارد. آنها میتوانند با سرعتی حدود ده کیلومتر در ساعت شنا کنند و همچنین تا نود کیلومتر را بدون استراحت در آب پیش روند. خرسهای قطبی توانایی نگه داشتن تنفس برای بیش از یک دقیقه را در زیر آب دارند.
در سن چهار تا پنج سالگی، خرسهای قطبی بالغ میشوند و میتوانند تولید مثل کنند. خرسهای بالغ نر حدود دو نیم متر طول و حدود نیم تن وزن دارند. جثه مادهها از نرها کوچکتر است. جفتگیری در حدود ماههای می و آوریل صورت میگیرد.
بچه خرسها بعد از ۹ ماه و در اواخر نوامبر یا اوایل ژانویه در آشیانههای برفی به دنیا میآیند. خرس ماده در هر بار زایمان یک تا دو و به ندرت سه بچه خرس به دنیا میآورد که در زمان تولد کمتر از یک کیلوگرم وزن دارند.
آنها تا ۳۰ ماه تحت مراقبت مادرشان هستند و بعد از آن، مادر به دنبال یک جفتگیری دیگر میرود و آنها نیز زندگی مستقل خود را آغاز میکنند. خرسهای قطبی حدوداً ۲۵ سال عمر میکنند و در پایان عمرشان آنقدر ضعیف میشوند که قدرت شکار کردن ندارند و در سکوت و گرسنگی چشم بر جهان برفی میبندند.
در حال حاضر تورهای گردشگری ویژهای درکانادا وجود دارند که علاقهمندان را در فصل پاییز به نزدیکی زیستگاه این خرسهای زیبا میبرند و امکان تماشای آنها در زیستگاه طبیعیشان را فراهم میکنند. اگر شما هم حاضرید به این سفر مهیج و گران قیمت بروید اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید.
