زینب یوسف‌زاده
سن لوران رودخانه‌ای است که از دریاچه بزرگ انتاریو راه پرپیچ وخمی را به شرق کانادا در پیش می‌گیرد و بعد از گذشتن از مونترال و کبک سیتی، خود را به اقیانوس آتلانتیک می‌رساند. این رودخانه اهمیت تجاری و بازرگانی فراوانی برای مردم منطقه دارد ولی از آن مهمتر یک اکوسیستم باارزش آب شیرین است که زیستگاه ماهی‌های بی‌شماریست. یکی از ماهی‌هایی که از دریای آتلانتیک وارد این رودخانه می‌شوند، اوزون برون یا استروژن آتلانتیک (Atlantic Sturgeon) است.
اوزون برون از نظر لغوی یک ترکیب ترکی است که از از دو واژه «اوزون» به معنی دراز و «برون» به معنی بینی تشکیل شده است و بنابراین همانطورکه از نامش پیداست، این ماهی دماغ کشیده بلندی دارد. این ماهی یکی از انواع ماهی‌های خاویاری است. ویژگی ظاهری دیگر این ماهی، دهانش است که زیر سرش واقع شده و زائده‌های گوشتی سبیل مانندی که از دو طرف پوزه‌اش بیرون زده‌اند. علاوه بر آن تیغه‌های استخوانی که مانند نوار در طول بدنش امتداد دارند، ظاهر او را با دیگر ماهی‌ها متمایز می‌کند.
جالب است بدانید که اوزون برون‌های ماده از نرها بزرگتر هستند. طول تقریبی هر ماهی ماده حدود ۲ تا ۳ متر با وزن تقریبی ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم است. هر ماهی نر حدود یک و نیم تا ۲ متر طول دارد با وزن تقریبی ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم.
رسیدن به بلوغ در ماهی‌های نر زودتر از ماده اتفاق می‌افتد. نرها در حدود ۱۶ تا ۲۴ سالگی آماده زادآوری هستند در حالیکه ماده‌ها از ۲۷ تا ۲۸ سالگی تخم‌ریزی را آغاز می‌کنند. نرها هر پنج سال یک بار اسپرم‌های خود را آزاد می‌کنند و ماده‌ها هر ۳ تا ۵ سال یکبار تخم‌ریزی می‌کنند.
اوزون‌برون‌های کانادا (استروژن آتلانتیک) در ماه‌های ژوئن و ژوئیه تخم‌گذاری می‌کنند. تخم‌گذاری در دمای حدود ۱۸ درجه سانتی‌گراد و در کف رودخانه‌ها و طبیعتاً توسط ماهی‌های ماده انجام می‌شود. بعد نوبت ماهی‌های نر است که سروقت تخم‌ها بیایند و با تکاندن بدنشان، اسپرم آزاد کرده و تخم‌ها را بارور کنند.
بار دیگر که در کنار رودخانه سن‌لوران قدم زدید، یادتان باشد که این‌جا بچه‌ماهی‌هایی زندگی می‌کنند که در ژنشان اطلاعاتی از داستان ۲۰۰ میلیون سال پیش سیاره زمین ثبت شده است.
بچه ماهی‌ها بعد از حدود یک هفته از تخم بیرون می‌آیند. آنها تا زمانی که طول بدنشان به حدود یک متر برسد در آب‌های شیرین می‌مانند و بعد به سمت دریای آتلانتیک مهاجرت می‌کنند تا دوره رشد خود را سپری کنند. اوزون‌برون‌ها تا زمان رسیدن به بلوغ در دریا می‌مانند و بعد دوباره برای تخم‌گذاری به آب‌های شیرین بازمی‌گردند.
زمان رسیدن به بلوغ اوزون‌برون‌ها طولانی است. آنها بر اساس شرایط فیزیولوژیکی خود هر سال امکان تولید مثل ندارند. از دست دادن زیستگاه و کاهش جمعیت به خاطر ماهیگیری بی رویه و فعالیت‌های انسانی، یکی از عواملی است که باعث شده این ماهی‌ها در کانادا جز گونه‌های در معرض تهدید دسته‌بندی شوند.
اوزون‌برون‌ها برای مردم بومی کانادا اهمیت زیادی دارند. همچنین آنها از لحاظ دیرینه‌شناسی نیز مهم هستند. این‌گونه ماهی متعلق به خانواده‌ای از ماهی‌هاست که در دوره زمین شناسی تریاسیک یعنی بیش از ۲۰۰ میلیون سال پیش، تکامل یافته است.
بار دیگر که در کنار رودخانه سن‌لوران قدم زدید، یادتان باشد که این‌جا بچه‌ماهی‌هایی زندگی می‌کنند که در ژنشان اطلاعاتی از داستان ۲۰۰ میلیون سال پیش سیاره زمین ثبت شده است. گنجینه ارزشمندی که باید شانس ادامه بقاء برای سال‌های بعد را نیز داشته باشد.
» با حیات وحش مونترال آشنا شوید همسایه‌های ما در مونترال
