مریم ایرانی
زمان: ششم ژانویه سال ۱۶۴۳میلادی
مکان: شهر جدید ویل‌مری (مونترال امروزی)
در شهر ویل‌ماری، شهری که به نام بانوی بزرگ دین مسیح، مریم مقدس مزین شده‌بود، یکی از اولین جشن‌های کریسمس شهر در حال برگزاری بود. مهمانی شام این شب مهم، به افتخار فرماندار جوان و خوشنام شهر، «پل شمدی دو مزونوو»، با حضور اسقف و خواهر راهبه معروف فرانسوی که همیشه مزونوو را همراهی می‌کرد، ژان مانس Jean Meance و تمام ساکنان فرانسوی تازه مهاجرت کرده این قلمرو جدید، برپا شده بود.
اما در میان شادی و شور این شب مهم، نگرانی بزرگی در دل فرماندار جوان وجود داشت. مکانی که جمعیت نوپای شهر تحت فرماندهی او در آنجا دورهم جمع شده بودند تا کریسمس را جشن بگیرند در نزدیکی رودخانه سن لوران بود. با وجود بارش برف و باران شدید و سرمای سختی روزهای آخر ماه دسامبر بیش از هر وقتی ویل‌ماری را در برگرفته‌بود، هر آن انتظار می‌رفت که رودخانه طغیان کند و همه مردم شهر را آب ببرد.
برای همین در هنگام دعای دسته جمعی، مزونوو در پای صلیب مسیح و مجسمه مریم مقدس، به زانو افتاد و از مریم باکره خواست تا به حرمت نامش، شهر کوچک او را از بلایای طبیعی و سیل محفوظ بدارد. دعای مزونوو مورد اجابت قرار گرفت و با وجود طغیان شدید رودخانه سن لوران، سیلی که بتواند شهر و ساکنان آن را نابود کند، وقوع پیدا نکرد.
به شکرانه این استجابت، روز ششم ژانویه سال ۱۶۴۳، مزونوو و ارتش کوچک ویل‌ماری به همراه مردم شهر، صلیب چوبی نسبتا بزرگی را با خود به بالای تپه یا کوه مونت‌رویال بردند. کوهی که سال‌ها قبل، ژاک کارتیه به نام خداوند و مسیح، آن را تقدیس کرده‌بود. آن‌ها صلیب را بر فراز این تپه در دل خاک برافراشتند و زیر آن نماز هم خواندند.
۲۴ سال بعد از این واقعه تاریخی، پل مزونوو جوان در کشور زادگاهش، فرانسه، درگذشت اما صلیبی که نذر مریم مقدس کرده بود تا امروز همچنان بر فراز تپه مونت‌رویال پابرجا باقی مانده و نماد شهر ویل ماری (مونترال امروزی) و حافظ آن از خطرات و بلایا شناخته می‌شود.
صلیب جدید را چه کسی نصب کرد؟
کسی به درستی نمی‌داند که صلیب چوبی ساخته دست مزونوو و ارتش او چه زمانی از فراز تپه ناپدید شد. روایت‌های بسیاری در این باره وجود دارد. عده‌ای می‌گویند این صلیب به دلیل جنس چوبی که داشت در معرض رطوبت و سرمای هوای شهر مونترال نتوانست مقاومت کند و در نهایت بر اثر پوسیدگی از بین رفت. عده‌ای هم بر این باورند که بومیان عصبانی از تسخیر سرزمین آبا و اجدادی‌شان به دست فرانسوی‌ها، طی یکی از حملات خود به تپه مونت‌رویال، آن را از بین بردند. در هر حال دلیلش هر چه که بود تا سال‌ها صلیبی در روی تپه وجود نداشت و فقط مردم، محل تقریبی نصب آن را می‌دانستند.
در سال ۱۹۲۴، انجمن محلی سن ژان باتیست Société Saint-Jean-Baptiste که با هدف حفظ آثار و فرهنگ ساکنان فرانسوی مونترال تشکیل یافته، تصمیم گرفت این نماد تاریخی را احیا کند. برای همین شروع به ساخت صلیب دیگری کردند تا به جای صلیب چوبی از بین رفته در همان محل نصب شود. این صلیب که چراغ‌های کوچکی هم برای روشنایی داشت، درسال ۱۹۲۹ بر فراز تپه و در همان محل قبلی نصب شد. برای تامین هزینه‌های ساخت این صلیب در حدود ۴۲۰۰ نفر بزرگسال و یکصد هزار کودک شروع به فروختن تمبرهای یادگاری و جمع‌آوری کمک های مردمی کردند.
این صلیب جدید، تا سال‌ها نماد شهر مونترال شناخته می‌شد و هر توریستی که گذرش به مونترال می‌افتاد، از آن هم حتما دیدن می‌کرد. اما این آخرین بار بود که مونترال برای تغییر این صلیب کاری کرد. از آن تاریخ تا ژوئن سال ۲۰۰۴ دیگر کسی به فکر مرمت و بازسازی این صلیب نیفتاد. تا اینکه در سال ۲۰۰۴، شهرداری مونترال هزینه‌ای در حدود دو میلیون دلار برای بازسازی پارک و تپه مونت‌رویال تصویب کرد. آن موقع بود که بازسازی این صلیب هم در دستور کار قرار گرفت.
جنس صلیب جدید از فولاد ضدزنگ است. صلیب فعلی تپه مونت‌رویال از حدود ۱۸۳۰ قطعه مختلف فلزی درست شده که با ۶ هزار داربست فلزی به وزن کلی ۲۶ تن به هم اتصال پیدا کرده‌اند. طول این صلیب در حدود ۳۴ متر است و ۱۱ متر هم عرض دارد. صلیب تپه مونت‌رویال در ارتفاع ۲۵۲متری از سطح رودخانه سن لوران و بالای تپه نصب شده‌است. امروز این صلیب با صدها لامپ LED همواره روشن نگاه داشته می‌شود.
تغییر رنگ نورپردازی صلیب
صلیب در حالت کلی به هر رنگی می‌تواند در بیاید ولی در بیشتر اوقات سفید رنگ است. رنگ بنفش که به طور سنتی در فرهنگ فرانسوی نماد شخصیت پاپ است فقط زمانی استفاده می‌شود که پاپ جدید کلیسای کاتولیک انتخاب شود و یا فوت کند.
در سال ۲۰۰۵ که پاپ ژان پل دوم درگذشت این اتفاق افتاد. اگر رنگ صلیب قرمز باشد، می‌تواند نماد یک اخطار و یا آگاهی از خطر یا بیماری خاصی تلقی شود. رنگ آبی نماد روز مقدس ژان باتیست است. در زمان انتخاب پاپ بندیکت شانزدهم در سال ۲۰۱۳، بر سر انتخاب رنگ صلیب تپه مونت‌رویال بحث‌های زیادی صورت گرفت و در نهایت رنگ سفید برای آن انتخاب شد.
در روز جهانی زمین در سال ۲۰۰۹هم این صلیب به مدت یکساعت برای احترام به سلامت زمین خاموش شد. جالب است بدانید در سال‌هایی که تکنولوژی‌های جدید برای کنترل رنگ‌های چراغ‌های LED وجود نداشت، یکی از کارهای مهم تعویض لامپ‌های این صلیب بود. در سال ۱۹۴۸شهردار وقت مونترال و همسرش داوطلب شدند که ۲۴۰ لامپ کوچک نصب شده روی این صلیب را برای چهار بار در سال به کمک چند کارگر تعویض کنند.
با این حال همیشه شکایاتی از سوختن برخی از این لامپ‌ها وجود داشت. در سال ۱۹۹۲سیستم جدید لامپ‌های رشته‌ای این امکان را به وجود آورد که رنگ لامپ‌ها به شکل ساده‌تری کنترل شود. و به این ترتیب امکان انتخاب‌های مختلف را به وجود آورد. در سال ۲۰۱۷و همزمان با ۳۷۵ مین سالگرد تاسیس شهر مونترال، یک دانشجوی رشته MBA به نام فیلیپ مایلو Philippe Maillot با یک طرح ابتکاری، دوحرف M و L را که حروف مهم شهر مونترال هستند را روی دو بازوی این صلیب نصب کرد که برای ۳۷۵ روز روی آن باقی بماند.
ماجرای کپسول زمان و صلیب مزونوو
در سال ۱۹۹۲ میلادی و در جریان ۳۵۰ مین سالگرد تاسیس شهر مونترال، در حدود ۱۲ هزارکودک، پیام‌ها و آرزوها و درد دل‌هایشان را برای ساکنان و کودکان آینده شهر مونترال روی هزاران کاغذ نوشتند و در یک محفظه بزرگ فلزی که کپسول زمان نام گرفت در زیر صلیب مزونوو به خاک سپردند. این کپسول تا سال ۲۱۴۲ میلادی گشوده نخواهد شد.
«مداد» با سلسله مطالب «گذر زمان» تلاش دارد تا شما را با بخش‌هایی از تاریخ سرزمین جدیدمان آشنا کند. ما را از نظرات خود محروم نگذارید.
همچنین بخوانید:
