نگاهی کوتاه به قوانین هاکی

هفته گذشته در «مداد» به داستان جام استنلی و تاریخ مسابقات هاکی روی یخ در کانادا پرداختیم. مسابقاتی که ورزش ملی این کشور به شمار می‌رود و جمعیت‌های هواداری پرشوری را به ورزشگاه‌ها می‌کشد. در این مقاله به‌طور مختصر به قوانین و روش انجام بازی پرداخته‌شده است تا علاقه‌مندانی که آشنایی قبلی با این ورزش ندارند، بتوانند آن را دنبال کرده و آشنایی مقدماتی با روش بازی آن پیدا کنند.

شش در برابر شش

چیزی که مسابقات هاکی را دستکم در کانادا برای مردم جذاب کرده فضای پرشور و سروصدای ورزشگاه است. جایی که در آن موسیقی و تبلیغات و صفحه‌های تلویزیون بزرگ و زوم شدن دوربین‌ها روی هواداران در وقفه‌های بازی، دست‌به‌دست هم داده‌اند تا تماشاگر خودش را در این مصاف‌های تن‌به‌تن شریک ببیند. بازیکنان هم با آن محافظ‌های رنگارنگی که به تن کرده‌اند بزرگ‌تر و قوی‌تر از آدم‌های عادی به نظر می‌آیند، چیزی شبیه ابر انسان‌ها که تماشای مبارزه‌شان به هواداران این مجال را می‌دهد که در عالم واقع شاهد یک زورآزمایی باشند. مبارزه‌ای که تنها قوی‌ترین‌ها در آن پیروز نمی‌شوند. بلکه باید سرعت و دقت و تکنیک را هم در نظر گرفت.

پست‌ها و قانون گل

هر تیم هاکی از شش بازیکن تشکیل‌شده است که هرکدام پست‌های مختلفی دارند. دروازه‌بان، بال‌های چپ و راست، بازیکن میانی و دفاع‌های چپ و راست. هر مسابقه سه بخش بیست‌دقیقه‌ای دارد. زمان‌بندی بازی هم به این صورت است که فقط مدتی که پوک یا همان توپ روی یخ در حال گردش است به‌عنوان زمان بازی محسوب می‌شود و به هر دلیلی بازی متوقف شود آن زمان را حساب نمی‌کنند. اگر بعدازاین سه ست، بازی مساوی شد، داور اعلام وقت اضافه می‌کند و اولین تیمی که گل بزند، برنده بازی است. به همین خاطر است که مسابقات اصولاً بیشتر از یک ساعت طول می‌کشد و در این میان تماشاگران با موسیقی، تصاویر تلویزیون‌های بزرگ و تبلیغات سرگرم می‌شوند. هر وقت پوک از دروازه تیمی رد شد گل به ثمر رسیده است.

البته به شرطی که فقط با قسمت کج چوب هاکی که در پایین آن واقع‌شده این ضربه زده شود. گل‌هایی که با پا یا دست زده شوند مردود خواهند شد.

اخراجی‌ها و باکس مجازات

در کنار نیمکت‌های کنار زمین که اعضای دو تیم روی آن‌ها می‌نشینند یک قسمت دیگر هم هست: قسمت تنبیه یا مجازات. تنه زدن، پشت پا انداختن و هل دادن ازجمله خطاهای معمول در هاکی هستند که چهره خشنی به این ورزش داده. برحسب نوع خطایی که یک بازیکن در بازی مرتکب می‌شود داور ممکن است تصمیم بگیرد که بازیکن خاطی برای دقایقی زمین را ترک کند.

آن‌وقت بازیکن باید برود و در این قسمت تنبیه بنشیند تا دوباره نوبتش برای برگشتن به بازی فرا برسد. در این میان تیم مقابل شانس خوبی به دست می‌آورد چون حریفش یک یار کمتر دارد و می‌تواند از این فرصت برای گل زدن بهره ببرد. در چنین موقعیت‌هایی تیمی که یک یار اخراجی داشته باید به تاکتیک‌های مربی‌اش اتکا کند تا این چند دقیقه را دوام بیاورد و جلوی حریفی با یک بازیکن بیشتر دوام بیاورد. البته این امکان هم وجود دارد که هر دو تیم تقریباً هم‌زمان یک بازیکنشان را از دست بدهند که در این صورت دوباره با همدیگر هم‌تراز خواهند شد.

این آفساید بحث‌برانگیز

در این ورزش هم آفساید گرفته می‌شود به این معنی که در هر شرایطی گل زده‌شده پذیرفته نمی‌شود. خط آبی قبل از دروازه همان خطی است که بازیکن مهاجم باید قبل از گل زدن به آن توجه کند. اگر هر دو اسکیت بازیکن از این خط بگذرد اعلام آفساید می‌شود. وقتی بازیکنی در آفساید باشد عملاً کل تیم او در آفساید قرار دارد. اگر به بازیکنی پشت این خط آبی پاس داده شود هم این حرکت آفساید اعلام می‌شود.

لوازم و تجهیزات

بازیکنان هاکی کلی لوازم و وسیله سنگین دارند که با پوشیدن آن‌ها باید وزن سنگینی را تا آخر مسابقه تحمل کنند. کلاه، محافظ شانه، محافظ آرنج، محافظ زانو، شلوار مخصوص و به همه این‌ها اسکیت‌ها را هم باید اضافه کرد. اخیراً در لیگ ملی هاکی قانون جدیدی را به اجرا درآورده‌اند که بر اساس آن از حجم و اندازه محافظ‌های شانه و بدن کم می‌شود بنابراین جثه‌های کوچک‌تری خواهند داشت و این مسئله نگرانی‌هایی را در مورد سلامت بازیکنان و احتمال مصدومیت‌های شدید آنان به‌خصوص در مورد دروازه‌بان‌ها که آماج ضربات متعدد پوک یا توپ یا حتی مشت و لگدها و ضربات چوب هاکی قرار می‌گیرند.