تحریریه «مداد»
پنجشنبه گذشته، سیزدهم سپتامبر، نخستین مناظره تلویزیونی رهبران احزاب عمده سیاسی کبک توسط رادیوکانادا (تلویزیون فرانسوی زبان CBC) برگزار شد. بحث و گفتگوهای نخستین مناظره به مجری‌گری پاتریس رووآ (Patrice Roy) خبرگوی معروف رادیوکانادا، بسیار جنجالی بود. مناظره‌ای که نیمه‌های پنهانی از روابط سیاسی کبک را برملا کرد و دامنه مخالفت‌ها را تشدید نمود. حالا دیگر برخلاف نیمه اول کارزارهای انتخاباتی در این دوره که همه چیز آرام و برنامه‌دار به نظر می‌رسید، نیست.
متن زیر ترجمه‌ای آزاد است از مطلبی که به همین مناسبت تلویزیون CBC روی وب‌سایت خود (اینجا) منتشر کرده است.
__________________
گفت‌وگوهای این مناظره گاهی خنده‌دار به نظر می‌آمد و بحث‌های عجیبی در آن صورت می‌گرفت. گاهی جدی و افشاگرایانه می‌شد و گاهی هم فقط داد و فریاد و وسط حرف یکدیگر پریدن بود. در کل وضعیت خوشایندی نبود و مثل بازار مکاره، گویا هرکسی آمده بود که مچ دیگری را بگیرد.
بعد از چندین دهه دو حزبی بودن کبک، حالا رای‌دهندگان، ناگهان خود را روبروی طیف وسیعی از انتخاب‌های سیاسی یافته‌اند. در این دوره چهار حزب با نگرش‌های سیاسی از چپ چپ تا میانه متمایل به راست که هرکدام بین ۱۰ تا ۳۵ درصد حمایت مردمی را به دست آورده‌اند، روبرو است. تا قبل از این مناظره، کمپین رقابتهای انتخاباتی روزهای آرامی را سپری کرده بود که بعضی وقت‌ها کسل کننده هم به نظر می‌رسید. وعده‌های انتخاباتی گاهی اوقات در حد ساخت پارکینگ برای بیمارستان یا جایی برای آموزش کودکان ۴ ساله بود و بعضی اوقات هم مچ‌گیری‌های کوچک. اما پخش مناظره صحنه بازی کاملا عوض شد.
تا زمان برگزاری مناظره و علی‌رغم گذشت چند هفته‌ای از آغاز کمپین‌های انتخاباتی، نتایج نظرسنجیها هنوز مثل سال گذشته باقی مانده و تغییری نکرده بود. حزب ائتلاف پیشتاز بود و لیبرال‌ها روی سکوی دوم ایستاده بودند. بعد هم پارتی‌کبکوآ و در انتها کبک سولیدر، چهار حزبی بودند که توانسته بودند درصدی از آرای مردم را به خود جلب کنند.
اما آیا جدال پنجشنبه شب صحنه بازی را عوض کرده است؟
یک شب سخت برای لوگو
شروع این مناظره برای فرانسوا لوگو (François Legault)، رهبر حزب ائتلاف آینده کبک (CAQ)، به سختی گذشت. شاید مناظره‌های بعدی که یکی به زبان انگلیسی است و دوشنبه ۱۷ سپتامبر برگزار خواهد شد و دیگری در ۲۱ سپتامبر که مجددا به زبان فرانسوی خواهد بود، فرصتی برای لوگو باشد تا بتواند ثابت کند لیاقت رهبری حزب پیشتاز در رقابتهای انتخاباتی را دارد.
برای نیل به این منظور او باید بتواند دیدگاه خود درباره کاهش مالیات و گسترش همزمان خدمات دولتی را شفاف کند. چون منطقا این دو کنار یکدیگر سازگاری ندارند. نمی‌توان از یکسو درآمد دولت استانی را با کاهش مالیات پایین آورد و همزمان با وعده و وعیدهایی مبنی بر افزایش خدمات دولتی، خرج بیشتر روی دست دولت گذاشت.
دیشب او با صحبت از آمار و ارقام و اسناد دولتی و طرح‌های پیچیده، بدتر همه را گیج کرده بود. در هر صورت او یک کارآفرین و تاجر موفق است و شکی نیست که عدد و رقم و سود و زیان را خوب می‌شناسد اما شاید نمی‌تواند این اطلاعات را خوب به طرف مقابل منتقل کند.
اما وقتی که قرار بود به دولت لیبرال به رهبری فیلیپ کویارد که اکنون زمام امور را در دست دارد، حمله کند، خیلی مقتدرانه این کار را کرد. او ابتدا از قرارداد خرید انرژی بادی از بومیان سرزمین‌های شمالی توسط هیدروکبک که دولت لیبرال از آن حمایت می‌کند، انتقاد کرد. سپس به سراغ طرح پرهزینه افزایش حقوق پزشکان متخصص رفت و قول داد در صورت انتخابات این طرح را برچیند.
سال گذشته دولت لیبرال طرحی را تصویب کرد که طی آن حقوق پزشکان متخصص افزایش می یافت. این درحالی بود که همزمان پرستاران به دلیل فشار کاری زیاد و عدم افزایش حقوق خود، اعتراضات زیادی به راه انداخته بودند. در همان زمان تعدادی زیادی از پزشکان اعلام کردند که به نشانه اعتراض، از دریافت این حقوق اضافه، امتناع خواهند کرد.
اما با وجود این، لوگو فراموش نکرد تا از سیاست بحث‌برانگیز مهاجرتی خود دفاع کند. حزب ائتلاف هفته گذشته اعلام کرد که مهاجران جدید که وارد کبک می‌شوند اجازه اقامت موقت خواهند یافت و باید بتوانند ظرف مدت سه سال آزمون زبان فرانسوی را با موفقیت بگذرانند و در غیر این صورت از استان کبک خارج شوند.
همچنین بخوانید:
- «ائتلاف آینده کبک» (CAQ) به دنبال کوچک کردن دولت
- CAQ می‌گوید اگر مهاجران بعد از ۳ سال فرانسوی بلد نباشند، باید از کبک بروند!
- CAQ، یک انقلاب خیلی خیلی آرام
فرانسوآ لوگو اذعان کرد که نقطه قوت او این است که خود را یک سیاستمدار کارکشته معرفی نمی‌کند بلکه خود را کسی می‌شناسد که درد جامعه را درک و دلیل ناامیدی آنها را می‌فهمد. بعضی رقبا بدشان نمی‌آید لوگو را «ترامپ» کبک معرفی کنند.
دکتر فیلیپ: مقتدر یا سرد و خاموش؟
فیلیپ کویارد، رهبر حزب لیبرال کبک در مقابل جار و جنجال‌های سه رهبر دیگر، آرام به نظر می‌رسید و نشان داد که می‌تواند زیر فشار و حملات مکرر دیگران، خونسردی خود را حفظ کند. شاید این همه را مدیون شغل سابقش به عنوان یک پزشک باشد. گفتیم پزشک و یادمان افتاد که یکی از پاشنه‌های آشیل او در این مناظره تلویزیونی، طرح مورد حمایت وی برای افزایش حقوق پزشکان متخصص بود.
در هر صورت او حملات مکرر فرانسوآ لوگو درباره نظام سلامت و آموزش را با خونسردی و محاسبه شده پاسخ داد.
او در مورد انتقاد لوگو از طرح خرید انرژی بادی از بومیان سرزمین‌های شمالی کبک متذکر شد که نمی‌توان دائما سنگ جوامع روستایی استان را به سینه زد اما وقتی نوبت به بومیان سرزمین‌های شمالی می‌رسد ناگهان محاسبه‌گر شد و با دقت، محاسبه سود و زیان کرد. او ادامه داد که کل استان برای توسعه مناطق شمالی مسئولیتی بر عهده دارد.
زمانی که بحث مهاجرت به میان آمد نوبت دکتر فیلیپ بود که نوک خنجر را به سمت فرانسوآ لوگو بچرخاند و از سیاست مهاجرتی او به عنوان ابزار اشاعه ترس و وحشت بین مهاجران یاد کند. او به صراحت دو بار تکرار کرد:«شما دارید مردم را می‌ترسانید آقای لوگو»
اشاره کویارد به طرح قبولی در آزمون زبان یا اخراج بود.
این تمام ماجرا نبود و کویارد حاضر نشد از بحث مهاجرت دست بردارد و از تلاش لوگو برای کاهش ۲۰ درصدی آمار پذیرش مهاجران انتقاد کرد. کویارد تلاش کرد تا با غیراخلاقی نشان دادن این طرز نگرش، سیاست‌های مهاجرتی لوگو را در معرض انتقاد افکار عمومی قرار دهد. اما لوگو، رهبر حزب CAQ که گویا منتظر این لحظه بود رو به کویارد گفت: همین است دیگر! مردم از اینکه همیشه به آنها درس اخلاق بدهید خسته شده‌اند آقای کویارد!
فرانسوآ لیزه: حرفهای کوچه‌بازاری
وقتی دور به دست ژان فرانسوآ لیزه، رهبر پارتی کبکوآ افتاد، چنان حمله سختی کرد که واقعا باید راهب می‌بودی که بتوانی در مقابلش آرامش خودت را حفظ کنی. لیزه چنان مناظره می‌کرد که تو گویی به آخر خط رسیده و چیزی برای باختن ندارد. ترمز بریده و فرمان دور انداخته!
او حتی وقتی لوگو، رهبر حزب ائتلاف مشغول بحث با کویارد بود و او را به خاطر کاهش بودجه آموزشی تحت فشار گذاشته بود، ناگهان خودش را به میانه بحث آن دو انداخت و به لوگو گفت زمانی که کویارد داشت این کار را می‌کرد، تو ناراحت بودی که «عضو خاص» کویارد به اندازه کافی بزرگ نیست که شهامت کاهش تمام و کمال بودجه آموزشی را داشته باشد و با این جمله کویارد را به پیش رفتن تشویق می‌کردی.
اشاره لیسه به استفاده لوگو از کلمه couilles است که در زبان فرانسوی به بیضه اطلاق می‌شود. او سپس از لوگو انتقاد کرد که بعد از آن حرف کوچه بازاری چه شده که حالا ناگهان نگران کاهش بودجه آموزشی است.
وقتی سه رقیب مرد در این مناظره، بحث را به این درجه کاهش دادند، خانم منو مسی (Manon Massé) سخنگوی حزب کبک سولیدر برای مدتی طولانی خاموشی پیشه کرد تا جایی که پاتریس رووآ، مجری مناظره، بعضی جاها مجبور می‌شد او را وادار به حرف زدن کند.
اما منو مسی هوشمندانه وقت‌های تلف شده خود را جمع کرد و در دقایقی از مناظره یک سخنرانی شنیدنی درباره عقاید حزبش بیان کرد. عقایدی که بر روی سلامت عمومی جامعه، آموزش رایگان و محیط زیست بنا شده است.
همچنین بخوانید:
- وعده حزب «کبک سولیدر» برای ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی
- نگاهی به احزاب سیاسی اصلی در صحنه انتخابات اول اکتبر کبک
- سرخط، یادداشت‌های یک سردبیر: حکمرانی قانون
با این حساب ناظران، منو مسی را در اولین مناظره بازنده‌ای ارزیابی کرده‌اند که نتوانسته از فرصت استفاده کند و حزب نه چندان محبوب خود را به مردم معرفی کند. کبک سولیدر تا اینجای کار طبق نظرسنجیها فقط حدود ۱۰ درصد کل آرا را به خود اختصاص داده است و در ته جدول احزاب عمده استان قرار دارد.
__________________
مناظره دیشب هرچه که بود زمین بازی را برای ادامه زمان باقی‌مانده از کازارهای انتخاباتی، حسابی تغییر داد. موضوعات عیان‌تر مطرح شدند و حالا نوبت رهبران احزاب است تا با مطالعه آنچه گفته شد و آنچه برای دور دوم مناظره‌ها در آستین پنهان نگه داشته شد، خود را برای باقی روزهای کمپین آماده کنند. بازی انتخابات کبک کم‌کم دارد هیجان‌انگیز می‌شود.
این مطلب در شماره بیست و پنجم مجله مداد منتشر شده است.
