تحریریه‌ی «مداد»
برای بسیاری از دانشجویان و مهاجران تازه‌وارد، پلتفرم کی‌جی‌جی (KiJiJi) مانند پلی عمل می‌کند تا با هزینه‌ای کم، به نیازهای ضروری مانند مبلمان، وسایل حمل‌ونقل و فرصت‌های شغلی دسترسی پیدا کنند و سریع‌تر با جامعه محلی ارتباط برقرار سازند.
اما همین پلتفرم کاربردی، یکی از جاهایی است که مورد توجه کلاهبرداران قرار دارد و هر سال، هزاران نفر قربانی شگردهای آنها می‌شوند.
در این سری مطالب، قصد داریم مهم‌ترین شگردهای کلاهبرداری در کی‌جی‌جی را بررسی کنیم.
شگرد شماره‌ی سه: خریدار نامرئی و ظاهراً خوش‌حساب
این کلاهبرداری بیشتر برای کسانی که اقلام گران‌قیمت مانند خودرو، لوازم الکترونیکی یا اشیای کلکسیونی را در کی‌جی‌جی می‌فروشند روی می‌دهد.
ماجرا معمولاً با یک پیام از ربات خودکار آغاز می‌شود. این ربات عنوان آگهی‌تان را کلمه به کلمه کپی می‌کند. مثلاً:
«سلام، من به مک‌بوک ایر ام۳ نقره‌ای رنگ سرویس‌شده شما علاقه‌مندم. آیا هنوز موجود است؟»
برای افراد تازه‌کار، این پیام واقعی جلوه می‌کند. اما اگر پاسخ دهید، کلاهبردار، که خود را خریدار جدی معرفی کرده، ادعا می‌کند به دلیل مشغله زیاد نمی‌تواند شخصاً حضور یابد. او پیشنهاد می‌دهد مبلغ کامل به علاوه هزینه‌های حمل‌ونقل را پرداخت کند و فرد دیگری را برای تحویل کالا بفرستد. حتی ممکن است مبلغ اضافی برای «بیمه حمل‌ونقل» قول دهد تا پیشنهادش معتبرتر به نظر برسد.
اینجاست که دام واقعی فعال می‌شود.
کلاهبردار بر پرداخت از طریق روش‌های برگشت‌پذیر یا جعل‌پذیر اصرار می‌ورزد؛ مانند چک شخصی، حواله پستی، پی‌پال یا کهروشی که خیلی رایج‌تر است، یعنی چک الکترونیکی. چک‌های الکترونیکی را می‌توان به صورت دیجیتال واریز کرد، اما بانک‌ها برای تأیید و تسویه آنها زمان نیاز دارند. همین تأخیر، فرصتی حیاتی برای کلاهبردار فراهم می‌کند تا طرحش را پیش ببرد.
پس از این‌که کلاهبردار «پرداخت» اولیه را برای شما ارسال کرد (که در واقع جعلی یا برگشت‌پذیر است)، بلافاصله با شما تماس می‌گیرد و ادعا می‌کند اشتباهی رخ داده. مثلاً می‌گوید: «من اشتباهی مبلغی بیشتر از قیمت کالا واریز کردم» یا «پول اضافه‌ای هم برای هزینه‌های حمل‌ونقل و بیمه گذاشتم، چون می‌خواستم همه‌چیز را سریع‌تر کنم». این ادعا برای جلب اعتماد شماست و به نظر می‌رسد او خیلی دلسوز و دقیق است.
سپس، از شما می‌خواهد که این مبلغ اضافی را «برگرداند» – اما نه به حساب خودش، بلکه به «فرد یا شرکتی که برای حمل کالا استخدام کرده‌ام». این ترفند اصلی است، چون با این کار، شما را وادار می‌کند پول واقعی خودتان را از دست بدهید. مثلاً:
پرداخت نقدی به فردی که برای تحویل کالا می‌آید: کلاهبردار می‌گوید کسی را فرستاده تا کالا را ببرد، و شما باید بخشی از پول اضافی را به عنوان هزینه حمل، مستقیماً به آن شخص نقدی بدهید. آن فرد ممکن است واقعی باشد (مثل یک راننده استخدام‌شده)، اما کلاهبردار بعداً به او پول کمی می‌دهد و بقیه را سود خودش می‌برد.
انتقال وجه به شرکت حمل‌ونقل جعلی از طریق معامله‌ای جداگانه: از شما می‌خواهد مبلغ اضافی را به حساب یک شرکت حمل جعلی (مثل یک شماره حساب بانکی یا اپ پرداخت) بفرستید. این شرکت وجود خارجی ندارد یا متعلق به کلاهبردار است، و پول مستقیماً به جیب او می‌رود.
در نهایت، وقتی بانک متوجه جعلی بودن پرداخت اولیه می‌شود (مثلاً چک برمی‌گردد یا انتقال لغو می‌شود)، شما نه تنها پول اضافی را از دست داده‌اید، بلکه کل مبلغ اولیه هم ناپدید می‌شود. بدتر از آن، اگر کالا را قبلاً تحویل داده باشید، بدون هیچ راه قانونی برای بازپس‌گیری، کاملاً ضرر می‌کنید. برای جلوگیری، همیشه صبر کنید تا پرداخت کاملاً تأیید شود و هرگز پول اضافی را بدون چک مستقیم حساب‌تان، جابه‌جا نکنید.
نشانه‌های خطر که باید به آنها توجه کنید:
- پیام‌هایی که عنوان آگهی شما را به‌طور‌دقیق تکرار می‌کنند؛ این امر معمولاً نشانه‌ای از استفاده از ربات است.
- خریدارانی که قادر به ملاقات حضوری نیستند و بر اعزام فرد ثالث اصرار می‌ورزند.
- پیشنهادهایی مبنی بر پرداخت مبلغی بیش‌از‌حد یا پیش‌پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل/بیمه به عنوان بخشی از معامله.
- درخواست پرداخت از طریق چک الکترونیکی، حواله پستی یا حساب پی‌پال (دوستان/خانواده).
- فشار برای انتقال وجوه به فرد دیگری پیش از تسویه‌ی پرداخت اولیه.
- هر سناریویی که در آن مسئولیت مدیریت وجوه حمل‌ونقل متعلق به دیگری برعهده شما قرار گیرد، نشانه‌ای جدی از خطر است.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
Add comment