نیروانا احسانی
تابستان فصلی است که مردم علاقمندند بیشتر فعالیت‌های خود را در فضای باز انجام دهند. برخی از مشاغل نیز ناگزیر به انجام فعالیت در فضای باز و گرما هستند. قابل توجه است، آستانه دمایی که باعث ایجاد هشدار گرما می‌شود بسته به مکان، متفاوت است اما علائم و بیماری‌های مرتبط با گرما و گرمازدگی ثابت باقی می‌ماند و پزشکان معتقدند مردم از آگاهی کافی برای مقابله با گرمای شدید و جلوگیری از گرمازدگی برخوردار نیستند.
عواقب گرمای شدید می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. سال گذشته، بیش از ۶۰۰ نفر در جریان شدت گرما در بریتیش‌کلمبیا جان خود را از دست دادند و در سال ۲۰۱۸ در کبک، آمارها نشان دهنده ارتباط ۷۰ مرگ با شدت موج گرما بودند.
بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹، به دلایل مختلف در دوره‌های گرمای شدید جنوب غربی انتاریو شاهد ۲۲ درصد افزایش مراجعه به بخش اورژانس بوده است.
به گفته دکتر جاستین یان (Justin Yan)، پزشک اورژانسی در لندن، انتاریو، عوارض و بیماری‌های مربوط به گرمای شدید و گرمازدگی زمانی ایجاد می‌شود که یک فرد در معرض گرمای شدید محیطی قرار گیرد و بدن وی قادر به تطبیق یا سازگاری سریع نباشد. به اعتقاد دکتر یان، این علائم به‌طور‌بالقوه تهدیدکننده زندگی بوده و در صورت بروز باید جدی گرفته شوند.
گرمازدگی و بیماری‌های مرتبط با گرمای شدید می‌توانند شامل نوع خفیف آن که نیازمند خنک کردن و آب‌رسانی مجدد بوده، تا نوع شدید آن که نیازمند درمان فوری پزشکی است، متغیر باشند. در اینجا به تعدادی از علائم مرتبط با گرمازدگی اشاره می‌کنیم:
-
علائم مرتبط با گرمازدگی خفیف:
گشادشدن رگ‌های خونی و متورم شدن بخش‌های اطراف آن:
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات‌متحده (CDC) اعلام کرده گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی فرد گشاد شده و خون در دست‌ها و پاها جمع شده و باعث تورم به ویژه در مچ پا می‌شود. افراد مبتلا به دیابت، سیروز کبدی و بیماری‌های قلبی در معرض خطر بیشتری نسبت به ابتلا به گرمازدگی هستند. برای درمان این وضعت باید بخش متورم شده را با آب شستشو داد و نوشیدن آب را بالابرده و در محلی خنک قرار گرفت.
عرق‌سوز شدن:
عرق‌سوز شدن زمانی رخ می‌دهد که غدد تعرق مسدود یا ملتهب شوند. با توجه به این شرایط، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات‌متحده توصیه می‌کند که ناحیه عرق‌سوز شده را خشک نگه داشته و برای کاهش شدت آن از پودر بچه استفاده شود. به گفته دکتر یان، اگر برای نوزادانی که به دلیل عرق‌سوز شدن به اورژانس آورده می‌شوند، پودر بچه استفاده می‌شد، دیگر عرق‌سوز نمی‌شدند. پودر بچه نه تنها برای پیشگیری عرق‌سوز شدن نوزادان مفید است بلکه بزرگ‌سالان نیز می‌توانند از آن در نواحی کشاله‌ران، گردن یا زیر بغل که عرق‌ریزی بیشتر صورت گرفته و احتمال عرق‌سوز شدن بیشتر این نواحی وجود دارد، استفاده کنند.
گرفتگی عضلانی:
زمانی که بدن نمک و آب زیادی را از دست می‌دهد، فرد دچار گرمازدگی خفیف و گرفتگی عضلانی می‌شود. برای خارج شدن از این وضعیت و درمان این عارضه می‌توان از یک میان‌وعده حاوی کربوهیدرات‌ها و الکترولیت‌ها، آب یا نوشیدنی ورزشی که خود به تنهایی سرشار از الکترولیت‌هایی مانند سدیم، پتاسیم و کلرید و درصد بالایی از قند برای بازیابی انرژی و املاح از دست رفته است، استفاده کرد.
-
علائم مرتبط با گرمازدگی متوسط تا شدید:
سنگ‌کوپ:
در اثر گرمازدگی فرد ممکن است در زمان ایستادن، احساس سبکی سر کرده و دچار سنگ‌کوپ یا بی‌هوشی شود. افرادی که دچار گرمازدگی شدید می‌شوند، معمولاً احساس سبکی سر خواهند داشت، ممکن است کمی سردرد داشته و با احساس خستگی و ضعف مواجه شوند. آن‌ها در این شرایط دچار حالت تهوع نیز می‌شوند. این وضعیت ممکن است فرد را به سمت بی‌هوشی سوق دهد. به طوری همه این علائم نشانه‌ای برای این است که بدن فرد از وضعیت خود شرح حال می دهد و نشان می دهد که دچار گرمازدگی شده و نیاز به درمان دارد.
برای درمان این وضعیت بهتر است فرد به محل خنک منتقل‌شده و با دراز کشیدن به استراحت بپردازد و در همان حال سعی کند با نوشیدن جرعه‌جرعه آب یا آب‌میوه یا نوشیدنی ورزشی به بهتر شدن حالت گرمازدگیش کمک کند.
در واقع گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد با کاهش بیش از حد آب و نمک معمولاً از طریق تعریق، مواجه شود. فرد گرمازده باید با شستن سر، صورت و گردن با آب سرد و نوشیدن مکرر آب، بدن خود را خنک کرده و آب از دست رفته را جبران کند.
-
علائم مرتبط با گرمازدگی بسیار شدید و خطرناک:
زمانی که مکانیسم خنک‌کننده بدن از کار بیفتد و تعریق متوقف شود، دمای داخلی بدن خارج نشده و فرد دچار یک گرمازدگی شدیدتر می‌شود که در این مرحله مراقبت‌های پزشکی اورژانسی مورد نیاز است. خنک کردن بدن با آب سرد، استفاده از حمام یخ و خیس کردن لباس با آب خنک می‌تواند در خارج شدن از این وضعیت کمک کند.
بنا به گفته دکتر کریستین کلمنس (Kristin Clemens)، متخصص غدد و محقق دانشگاه وسترن لندن، انتاریو، شخصی که در طول دوره‌های گرمای زیاد مجبور است در فضای باز و زیر نور شدید خورشید کار کند شاید نتواند کاری برای خنک شدن بدنش انجام دهد. تلاش زیاد در گرما می‌تواند برای فرد خطرناک باشد بنابراین باید از شدت این خطر آگاهی داشته و نسبت به کاهش احتمال بروز آن اقداماتی را انجام دهند. کارگرانی که معمولاً در ساخت و سازهای ساختمانی فعالیت دارند می‌توانند با کمک پوشیدن کلاه، نوشیدن مداوم آب و خنک کردن سر و صورت با آب خنک احتمال گرمازدگی را کاهش دهند.
دکتر کلمنس در توضیحاتش تأکید کرد بیماران مبتلا به بیماری غدد درون‌ریز مانند دیابت، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های مرتبط با گرمای شدید و گرمازدگی هستند. به گفته وی، جذب انسولین، متابولیسم و لوازم مورد نیاز یک فرد دیابتی از جمله داروها تحت تأثیر گرما قرار می‌گیرند و برخی از بیماران برای نگهداری صحیح داروهای خود با مشکل مواجه می‌شوند.
کم آبی بدن علاوه بر آسیب رسیدن به کلیه به دلیل قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد می‌تواند منجر به تغییر در متابولیسم دارو شده و سپس منجر به کاهش سطح قند خون فرد شود.
از نظر دکتر کلمنس، افراد با شناخت این علائم و روش‌های برطرف ساختن آن می‌توانند به جای مراجعه به اورژانس، شخصاً نسبت به درمان خود اقدام کنند. با این حال فردی که دچار گرمازدگی شدید می‌شود حتماً نیازمند مراقب‌های پزشکی فوری و اورژانسی است بنابراین باید هرچه زودتر به این خدمات دسترسی پیدا کند.
به یاد داشته باشیم در صورتی که، فردی با گرمازدگی شدید و اختلال عملکرد اندام حیاتی به بخش اورژانس مراجعه کند، قابل‌برگشت نبوده و به احتمال زیاد در اثر این وضعیت جان خود را از دست خواهد داد، پس بهتر است پیش از رسیدن به چنین وضعیت خطرناکی به راه‌کارههای پیشگیرنه توجه کنیم.
منبع: CBC
خبرهای صبحگاهی
