افزایش موارد کووید۱۹ نزد حیوانات خانگی و حیات وحش خلاء برنامه‌ریزی و بودجه کافی برای بررسی عوامل مؤثر بر ظهور کووید در حیوانات

اخیراً، گوزن های دم سفید نشان داده‌اند که کاملاً مستعد ابتلا به ویروس سارس-کووید هستند و می‌توانند ویروس را به گوزن دیگر منتقل کنند. از آنجائیکه این حیوان در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کند، می‌تواند ویروس را حتی بدون تماس با افراد آلوده، به‌صورت بالقوه در جمعیت خود نگه دارد.

نظارت بر گوزن‌های در معرض ابتلا به SARS-CoV-2، ترکیبی از خبرهای خوب و بد را به همراه دارد. خبر خوب این که سویه‌هایی که در گوزن‌ها یافت می‌شوند، همان گونه‌هایی بودند که در افراد همان منطقه یافت شدند. این نشان می دهد که انتقال معمولاً از انسان به گوزن اتفاق می‌افتد. با این حال، شواهد جدیدی نیز نشان داده‌‌اند که ویروس SARS-CoV-2 ممکن است برای مدت طولانی‌تری در جمعیت‌ گوزن‌ها در گردش بماند و منجر به ظهور یک سویه واگرا از ویروس شود.

نتیجه آزمایش بر روی تعداد زیادی از گوزن‌های ایالات متحده نیز مثبت اعلام شده و وزارت کشاورزی این کشور گزارش داده است که در بدن بیش از 30درصد گوزن‌های دم‌سفید در برخی ایالت‌های شمال شرقی این کشور آنتی‌بادی مشاهده شده و این نشان می‌دهد که عفونت قبلاً به بدن آنها وارد شده است. اوضاع در کانادا به آن بدی نیست. آزمایش‌ آنتی‌بادی در شش‌درصد از گوزن‌های کانادایی مثبت بوده است. اکنون با اطمینان می‌توان گفت که حیوانات این ویروس را از انسان دریافت می‌کنند – به‌طور مستقیم یا با واسطه‌هایی مانند گربه خانگی یا حتی از طریق فاضلاب. نکته امیدوارکننده دیگر در مورد کانادا، تراکم جمعیتی کمتر و درصد بالاتر واکسیناسیون است.

البته این موضوع نباید باعث بی‌تفاوتی و بی‌توجهی به مراقبت‌های لازم شود. یک روز پس از اینکه نتیجه آزمایش بر روی گوزن‌ها در مانیتوبا مثبت اعلام شد، یک تیم محقق به سرپرستی آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا تحقیقاتی را ترتیب دادند که نتیجه‌ آنها کشف تبارشاخه (دودمان؛ lineage) جدیدی از SARS-CoV-2 در گوزن‌های انتاریو بود. منظور از تبارشاخه، ظهور یک گونه جدید نیست، اما به‌علت متفاوت بودنش نسبت به ویروس معمولی، باید به آن توجه کرد؛ به‌ویژه به این دلیل که برخی شواهد نشان دادند که این تبارشاخه از گوزن به یک انسان منتقل شده است. اگرچه هنوز توسط بررسی دقیق صورت نگرفته است، اما این مطالعه نشان می‌دهد که نظارت مستمر بر ویروس بسیار مهم است.

به همین دلیل است که محققان متعهد در مراکز تحقیقاتی که خود را مسئول سلامت جامعه می‌دانند، تمامی نمونه‌های ارسالی از باغ‌وحش‌ها و دانشگاه‌ها را برای آزمایش می‌پذیرند؛ حتی وقتی که نمی‌دانند بودجه این تحقیقاتشان را از کجا باید تأمین کنند و حقوق کارمندان را چگونه بپردازند.

با وجود گذشت دو سال از شیوع این ویروس جدید، محققان در کانادا هنوز بودجه ثابتی برای کارهای تحقیقاتی خود دریافت نکرده‌اند و حتی نمی‌دانند که آیا اصلاٌ چنین بودجه‌ای به آنها اختصاص خواهد یافت؟ برخی از آنها از همان ابتدای همه گیری در مارس 2020، یعنی زمانی که تنها 74 مورد شناخته شده کووید-19 در کشور وجود داشت، وقت را تلف نکرده و توالی ژنوم ویروس SARS-CoV-2 را در آزمایشگاه جدا کردند که گامی مهم در دست‌یابی به روش‌های درمان و واکسن به‌شمار می‌رود.

این درحالی بود که تقریباً هیچ بودجه‌ای به این تحقیقات اختصاص داده نشده بود. آزمایشگا‌ه‌ها این کار را شروع کرده بودند، زیرا تنها راه برای شناخت این ویروس جدید و کشف راه‌های درمانش همین بود؛ تا اینکه بالاخره، دولت انتاریو یک برنامه ژنوم انسانی با بودجه‌ای رسمی برای ویروس SARS-CoV-2 تعیین کرد.

محققان می‌دانستند که در مواجهه با بیماری همه‌گیر جدید، نمی‌توان وقت را تلف کرد و منتظر تصویب بودجه ماند؛ باید از همان ابتدا تحقیقات را شروع می‌کردند و امیدوار می‌ماندند که برای دولت درنهایت برای این فداکاری ارزش قائل شوند.

بخش فدرال سازمان محیط زیست و تغییرات آب‌وهوایی کانادا در رأس هرم نظارت بر حیات وحش کانادا قرار دارد. سخنگوی این سازمان در ایمیلی به مراکز تحقیقاتی اعلام کرد که «سازمان‌های غیردولتی که در برنامه نظارت بر سلامت حیات وحش مشارکت کرده‎اند، بودجه‌ای را از طرف دولت‌ها دریافت می‌کنند. این منابع مالی در جهت حمایت از برنامه‌های سلامت حیات وحش در سراسر کشور استفاده خواهد شد». در این ایمیل آمده است که آزمایش بر روی حیات وحش تا بهار 2022 ادامه خواهد یافت و پس از آن در مورد تمدید احتمالی‌اش تصمیم‌گیری خواهد شد.

با توجه به اینکه تنها چند روز تا بهار 2022 باقی مانده است، این بلاتکلیفی استرس‌آور است. محققان در کانادا و سراسر جهان معتقدند که سازمان بهداشت، توجه لازم را به شیوع ویروس در حیات وحش و حیوانات اهلی نشان نداده و بودجه کافی از طرف دولت‌ها برای آن صرف نمی‌شود. این درحالی است که سازمان جهانی بهداشت حیوانات، وجود این ویروس را در 17 گونه ازحیوانات در 34 کشور دنیا ثبت کرده است؛ از جمله در گوزن، سگ، راسو، سمور دریایی، موش خرما، گوریل و انواع گربه‌سان‌ها .

خبر خوب این است که نیازی نیست نگران ابتلا به کووید از طریق سگ خانگی باشید؛ تحقیقات نشان داده‌اند که راسوی پرورشی تنها حیوانی است که می‌تواند ویروس را از انسان بگیرد و به او برگرداند (انتقال دوطرفه). گسترش عفونت در بین هر جمعیتی که نتوان آن‌ها را جدا کرده، واکسینه کرد یا درصورت حادشدن شرایط، آنها را از بین برد، خطرناک است. بدترین سناریو برای جمعیت حیوانات، موج مرگ و میر است و به‌صورت یک جهش ویروسی به انسان بازمی‌گردد و بیماری را خطرناک‌تر می‌کند.

البته و خوشبختانه، ویروس COVID-19 در حیوانات هرگز منجر به شیوع گسترده نمی‌شود یا زندگی انسان‌ها را تحت تأثیر قرار  نمی‌دهد. حتی اگر این اتفاق بیافتد، با صرف زمان و بودجه بیشتر برای شناخت بیماری‌های مشترک بین انسان و دام یا  عفونت‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند، می‌توان آن را کنترل کرد. در چنین شرایطی باید به عوامل محیطی مانند از بین رفتن زیستگاه‌ها و تغییرات آب‌وهوایی توجه بیشتری شود. اما یکی از موانع بررسی آن، اختلاف‌نظر بین سازمان‌های دولتی است، زیرا مشخص نیست که این موضوع دقیقاً به کدام بخش دولتی مربوط است.

رفتار انسان بر گسترش بیماری‌های مشترک بین انسان و دام دامن می‌زند؛ تغییرات اقلیمی، گسترش شهرها، افزایش تقاضا برای گوشت.

طی 20 سال گذشته، مدلی به نام One Health در زمینه بهداشت عمومی در سطح جهان اهمیت خاصی پیدا کرده است. براساس این رویکرد، نباید تنها بر درمان بیماری‌های امروزی با روش‌های امروزی تمرکز کرد؛ بلکه باید رویکردی چندجانبه پیش گرفت که هم پیشگیری و هم درمان را در بر بگیرد. گرچه تعریف این رویکرد از دیدگاه‌های مختلف متفاوت است، اما مفهوم اصلی آن این است که سلامت انسان‌ها در سطح جهانی در هم تنیده شده است و حفظ سلامت محیط زیست و اکوسیستمی که در آن زندگی می کنیم، پیش‌نیاز اصلی سلامت عمومی دنیا است.

پس از شیوع COVID-19 در جهان، محققان One Health مطمئن بودند که بروز آن در حیوانات اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و طولی نکشید که موارد اولیه آن ظاهر شد. خیلی زود، ویروس در گربه‌ها و سگ‌های اهلی در چندین کشور تشخیص داده شد: در ماه مارس 2020، دولت هنگ‌کنگ به مردم توصیه کرد از بوسیدن حیوانات خانگی خود اجتناب کنند. پس از آن، در ماه آوریل، ببرهای باغ‌وحش برانکس در شهر نیویورک علائمی از بیماری تنفسی نشان دادند و آزمایش کووید یکی از آنها مثبت اعلام شد؛ سپس موارد دیگری شناسایی شده و ویروس در گروهی از شیرها نیز مشاهده شد و اینگونه اولین زنگ خطر برای حیات وحش به صدا درآمد.

طی دو سال گذشته، گروهی از محققان، ویروس یا آنتی‌بادی‌ آن را در یک پوما و سه شیر در باغ‌وحشی در ژوهانسبورگ شناسایی کردند. سازمان جهانی بهداشت حیوانات، به‌عنوان یک نهاد بین‌المللی متشکل از 182 کشور که بر بیماری‌های حیوانات نظارت می‌کند، تنها همین چند مورد را برای کل قاره آفریقا ثبت کرده که کاملاً غیرواقعی به نظر می‌رسد.

کشورها موظف هستند که نتایج مثبت ویروس کووید را به سازمان بهداشت جهانی حیوانات گزارش کنند، اما انجام دادن آزمایشات، تصمیمی داوطلبانه است. بیش از 25 میلیون توالی ژنومی برای SARS-CoV-2 در انسان ثبت شده است، درحالی‌که این رقم برای حیوانات حدود 1500 توالی است.

برنامه‌ی نظارتی برای قاره‌ای مثل آفریقا که حیات‌وحشی گسترده و کشورهایی با سیستم‌های مراقبت‌ بهداشتی نه‌چندان کارآمد دارد، بسیار حیاتی است؛ اما این کار هنوز در مقیاس وسیع صورت نگرفته است. از نظر محققان دانشگاه کیپ‌تاون، آزمایش بر روی حیوانات وحشی لزوماً کار دشواری نیست؛ زیرا این‌کار را می‌توان با استفاده از سواب‌های مدفوع انجام داد؛ زیرا کرونا حتی روی برگ‌ها هم نشسته است؛ حیوانات همه‌جا پرسه می‌زنند و ادرار و مدفوع‌شان همه‌جا پراکنده است.

پراکندگی بالای ویروس در جمعیت حیوانی می‌تواند آن را به مخزنی پر از ویروس SARS-CoV-2 تبدیل کند در انتظارمی‌ماند تا آنتی‌بادی‌های انسان از واکسن‌ یا عفونت‌های قبلی تحلیل رفته و باعث بروز جهش‌ جدیدی شوند. برای جلوگیری از این اتفاق باید دید کدام حیوانات می‌توانند عفونت را به مدت طولانی در بدن نگه دارند. باید بفهمیم که آیا گونه‌های دیگری نیز، میزبان مناسبی برای تکامل شتابان کرونا هستند یا خیر. برطبق نتایج تحقیقات، نتیجه آزمایش گربه‌سانان بزرگ‌جثه به مدت هفت‌هفته مثبت باقی مانده است، حتی وقتی‌که بار ویروسی بالا نبوده و بدن حیوان در تمام این مدت عفونی نبوده است.

بعد از انسان، حیوانی که بیشترین آسیب را از کووید 19 دیده است، راسوی پرورشی است. گسترش سریع ویروس در مزارع پرورش راسو، از ابتدای شیوع، شوک وحشتناکی را به این صنعت وارد کرد؛ به‌ویژه به این دلیل که این حیوانات کوچک همیشه آماده فرار هستند و می‌توانند ویروس‌ها را به حیوانات دیگر منتقل کند. در نوامبر سال 2020، شیوع بیماری در 200 مزرعه راسو در دانمارک باعث شد که حدود 17 میلیون از این حیوان را معدوم و پرورش آنها ممنوع شود.

شیوع کووید در مزارع پرورش راسو در کانادا در بریتیش کلمبیا اتفاق افتاد و شروع آن با فرار چهار حیوان از قفس در تابستان گذشته بود. اگرچه وزارت کشاورزی، غذا و شیلات کانادا اعلام کرد که هر چهار حیوان به دام افتاده و به قفس منتقل شده‌اند، اما به نظر می‌رسد که کووید-19 مهر پایانی بر این صنعت در بریتیش کلمبیا زده باشد. نوامبر گذشته، وزارت کشاورزی طرحی را برای حذف تدریجی مزارع راسو تا سال 2025 و ممنوعیت فوری پرورش آنها اعلام کرد؛ اما در ماه فوریه، پرورش‌دهندگان با اعتراض به اینکه مذاکره‌ و رایزنی با آنها انجام نشده، اعلام کردند که این طرح را به دادگاه می‌برند.

درست است که این طرح یک تراژدی برای نسل راسوها خواهد بود، اما گسترش بی‌رویه جمعیت حیوانات نیز برای انسان مفید نیست. ویروس SARS-CoV-2 ابتدا از حیوان به انسان منتقل شد. سپس از طریق “زوونوز معکوس” از انسان به حیوانات دیگر انتقال پیدا کرد. این بیماری پس از شیوع سریع در راسوهای پرورشی، دوباره به سمت ما برگشت. یکی از نگرانی‌های بزرگ محققان این است که حیوانات می‌توانند یک گونه جدید را از ویروس را ایجاد کرده و به انسان منتقل کنند، به‌خصوص نوع کشنده‌ای که موج جدیدی از بیماری حاد را به راه می‌اندازد.

تئوری اصلی در مورد منشا SARS-CoV-2 این است که این ویروس احتمالاً از یک خفاش نعل اسبی چینی و حیوان دیگری که به عنوان واسطه عمل کرده، به‌جود آمده است. البته نمی‌توان در این مورد نظر قطعی داد، اما این موضوع کاملاً مشخص است که زونوزها یا همان بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، می‌توانند با رفتارهای انسانی تشدید شوند.

محققان معتقدند دلیل اینکه ما در عصر همه‌گیری قرار گرفته‌ایم این است که خودمان زمینه را برای بروز بیماری محیا کرده‌ایم. تغییرات آب‌وهوایی، حوزه جغرافیایی زیست حیوانات را تغییر داده و ما را در تماس نزدیک‌تر با آنها قرار داده است. به‌این‌ترتیب، تماس با حیواناتی که قبلاً در نزدیکی انسان نبوده‌اند، خطر انتقال عوامل بیماری‌زا را افزایش داده است.

عواملی مثل گسترش شهرها، درگیری‌های مسلحانه، جابه‌جایی جمعیت، افزایش ثروت و به‌دنبال آن، افزایش تقاضا برای پروتئین گوشت که خود می‌تواند باعث بروز تغییرات در شکل کشاورزی و دامپروری، شکار و بازارهای تره‌بار شود، همه، به نوعی در این اتفاق دخیل هستند.

حیوانات همیشه منشا ویروس‌های جدید بوده‌ و انسان‌‌ها هم همیشه در معرض آن‌ها قرار می‌گرفتند، اما اکثر این ویروس‌ها باعث بروز بیماری در انسان نمی‌شدند و حتی اگر هم این اتفاق می‌افتاد، ویروسی که یک یا دو قرن پیش ظاهر می‌شد، ممکن بود به یک خانواده یا نهایتاً به یک جامعه کوچک آسیب بزند و دیگر جایی برای رفتن نداشته باشد. اما اکنون، جمعیت انسان بسیار متراکم و درحال جابه‌جایی است و این به ویروس‌ها فرصت می‌دهد که به‌طور گسترده و سریع منتشر شوند. انسان‌ها، خود، خطر مواجهه با بیماری‌های جدید را بالا برده و درصورت مواجهه، خطر شیوع را نیز افزایش می‌دهند.

محققان از همان ابتدا می‌دانستند که بررسی SARS-CoV-2 در حیوانات مهم است، اما برای جلب نظر دولت‌ها و تامین بودجه تحقیقات مشکل داشتند. گروهی از آنها، تا ژانویه 2020، ایمیل‌هایی را به وزارت بهداشت انتاریو ارسال کرده و در آنها به ویروس سارسی که در سال 2003 گربه‌ها را آلوده کرده و در بین آنها شیوع پیدا کرده بود، اشاره کردند. آنها تلاش می‌کردند بفهمند  کدام حیوانات در معرض SARS-CoV-2 هستند و اینکه آیا آنها می‌تواند خودشان یا انسان‌ها را به این ویروس آلوده کنند؟

این گروه تصمیم گرفتند خودشان دست به کار شوند و طرحی را برای تحقیقات روی حیوانات خانگی پیاده کنند. آنها از تجهیزات حفاظتی برای آزمایش سگ‌ها و گربه‌ها در منازل استفاده کردند. نتایج تحقیقات آنها، هم تکان‌دهنده و هم اطمینان‌بخش بود. نتیجه آزمایش حدود 35درصد از سگ‌ها مثبت شد، اما تقریباً هیچ‌کدام از آنها بیمار نشدند. این درحالی‌ بود که بیش از 50درصد گربه‌ها به این ویروس مبتلا شدند، اما وضعیت آنها هم از نظر علائم، بدتر از سگ‌ها نبود. خبر بهتر این بود که به نظر می‌رسید هیچکدام از آنها انسان‌ها را آلوده نمی‌کنند. اکنون به‌طور قطع می‌توان گفت که هیچ حیوان خانگی در کانادا در اثر کووید نمرده است.

آمار جهانی نشان می‌دهد که راسو و همستر تنها حیوانات پرورشی هستند که آزمایش تعداد زیادی از آنها مثبت بوده است. آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا که نظارت بر کووید-19 در دام‌ها، حیوانات خانگی و باغ وحش‌ها را برعهده دارد، آزمایش‌هایی را بر روی بوقلمون، مرغ و خوک انجام داده و به این نتیجه رسیده است که هیچ‌یک از آنها نه حساسیت بالایی نسبت به ویروس SARS-CoV-2 داشته و نه توانایی گسترش آن را دارند. سخنگوی این آژانس اعلام کرد که هیچ گزارش بین‌المللی مبنی بر آلوده بودن گاو، گوسفند یا بز به SARS-CoV-2 یا وجود ویروس در بافت‌های مصرفی این حیوانات برای انسان  ارائه نشده است و به دلیل این یافته‌ها، نظارت مستمری بر روی این حیوانات وجود ندارد.

حیوانات باغ وحش در کانادا نیز تحت نظارت قرار گرفته‌اند و  باغ وحش کلگری منتظر تایید آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا برای واکسن حیوانات است. این در حالی است که 18 گوریل در پاییز گذشته در باغ وحش آتلانتا پیش از دریافت واکسن به COVID-19 مبتلا شدند.

در باغ‌وحش کلگری، زمانی که حیوانات علائمی داشته باشند، تست‌های سریع بر روی مدفوع آنها انجام می‌شود. تاکنون هیچ کدام از آزمایشات مثبت نبوده‌اند. مشاوران باغ‌وحش معتقدند که آزمایش فقط باید زمانی انجام شود که حیوان در معرض ویروس قرار گرفته باشد، زیرا احتمال مثبت‌شدن آزمایش به‌صورت تصادفی بالا نیست. انجام آزمایش می‌تواند برای حیوان استرس‌زا باشد، به‌حدی که حتی گاهی حیوان به آرامبخش نیاز پیدا کند.

نظارت بر حیوانات، هم در اوایل یک همه‌گیری و هم در اواخر آن بسیار مهم است. اگر ویروس جدید به‌سرعت حیوانات را مبتلا کند، مهار آن بسیار سخت‌تر خواهد بود؛ زیرا به انسان‌ها می‌توان توصیه کرد که از هم فاصله بگیرند و عمدتاً هم گوش خواهند کرد، اما کنترل حیوانات آسان نیست. با کاهش همه‌گیری نیز، وقتی به نقطه‌ای می‌رسیم که تعداد کمتری از افراد مبتلا به عفونت می‌شوند، حیوانات ممکن است بزرگترین منبع تماس با ویروس باشند.

این نقطه تقریباً همین جایی است که ما الان هستیم؛ حداقل مناطقی که واکسن‌ در دسترس بوده و درصد بالایی از مردم آن را دریافت کرده‌اند، در چنین مرحله‌ای قرار دارند. در این شرایطی، ویروس SARS-CoV-2 که اکنون توانایی کمتری برای انتقال به انسان دارد، میزبان‌های دیگری را پیدا خواهد کرد.

در مورد منشاء اومیکرون، سه تئوری وجود دارد: اولین تئوری این است که این ویروس از کشوری با دسترسی محدود به تست آمده است. مورد دوم این است که ویروس جدید ابتدا در جمعیتی متراکم و دارای نقص ایمنی ظاهر شده است؛ جایی مثل یک بیمارستان یا مرکز مراقبت‌های طولانی‌مدت. در چنین مکان‌هایی، ویروس SARS-CoV-2 این شانس را خواهد داشت که به بدنی وارد شود، جهش بیابد و به بدن آسیب‌پذیر دیگری منتقل شود و این روند ادامه می‌یابد تا زمانی که سروکله‌ی ویروس قوی‌تری برای آلوده‌کردن افراد سالم پیدا شود. تئوری سوم که از همه محتمل‌تر است، جوندگان هستند؛ موجوداتی اجتماعی که تعامل زیادی با انسان دارند. به‌همین دلیل اتحادیه بهداشت حیات‌وحش کانادا پاتوژن‌های جمعیت موش‌های شهری انتاریو را قبل از همه‌گیری تحت بررسی قرار داده بود.

نظارت بر میزان ابتلای حیات وحش به کووید در قالب برنامه‌های مستمر تحقیقاتی و نظارتی انجام می‌شود. در انتاریو، شکارچیان می‌توانند داوطلبانه سر گوزن‌های شکارشده خود را به مکان‌های مشخصی تحویل دهند تا احتمال ابتلای آنها به بیماری عفونی CWD که یک بیماری عصبی است، بررسی شود. اخیراً نمونه‌هایی از بینی یا قفسه سینه حیوانات نیز گرفته شده و به آزمایشگاه‌هایی مانند مرکز علوم بهداشتی Sunnybrook فرستاده می‌شود تا از لحاظ ابتلا به SARS-CoV-2 نیز بررسی شوند.

در سال 2020 در انتاریو، از 742 گوزن شکارشده نمونه‌برداری شد تا احتمال آنها به ابتلا به CWD بررسی شود. از دیدگاه محققان، هنوز دلیلی برای وحشت‌کردن وجود ندارد؛ زیرا حتی باوجود احتمال انتقال آن به انسان، به نظر می‌رسد که واکسن‌های موجود، تأثیر ویروس جهش‌یافته را به‌طور موثری خنثی کرده و از انتشار فرد به فرد آن جلوگیری می‌کنند.

پس از گذشت دو سال، هنوز مشخص نیست که هزینه تحقیقات و نظارت بر ابتلای حیوانات به کووید 19 را چه کسی باید بپردازد و ساختار این نظارت همچنان نامشخص است.

مسئولیت نهایی برعهده سازمان محیط زیست و تغییرات اقلیمی کانادا است که بر حیات وحش نظارت دارد و آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا که مسئول نظارت بر دام‌ها، حیوانات باغ‌وحشی و خانگی است و هر دو نهاد با آژانس بهداشت عمومی کانادا همکاری می‌کنند.

نتایج آزمایش‌ها از همه‌جا جمع‌آوری می‌شود: وزارتخانه‌های استانی و منطقه‌ای که بر منابع طبیعی و محیط زیست نظارت دارند؛ پارک‌های ملی؛ تعاونی بهداشت حیات‌وحش و آزمایشگاه‌های مختلف دانشگاهی.

تجزیه و تحلیل نمونه‌ها توسط آزمایشگاه ملی میکروبیولوژی در وینیپگ یا مرکز تحقیقات حیات وحش Prairie and Northern و کالج دامپزشکی Westwen در ساسکاتون انجام می‌شود. آزمایشاتی که نتایج آنها منفی نباشد، از طریق آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا به مرکز ملی بیماری‌های حیوانات خارجی در وینیپگ ارسال می‌شود تا تأیید و توالی آنها تأیید شود. پس از آن، نتیجه مثبت تحقیقات به اطلاع عموم مردم و نیز نماینده کانادا در سازمان جهانی بهداشت حیوانات خواهد رسید.

تشخیص اینکه چه نهادی مسئول تأمین هزینه‌های تحقیقات است، زیاد آسان نیست؛ زیرا در این روند سازمان‌های فدرال و  استانی و نیز متخصصان دانشگاهی نیز مشارکت دارند. پس چه کسی باید هزینه آن را بپردازد؟

علاوهم‌بر بودجه ثابت، به یک چارچوب استاندارد نیز احتیاج است تا داده‌های مناطق مختلف را مقایسه کنند.

سخنگوی سازمان محیط زیست کانادا در پاسخ به میزان سازگاری داده‌های مناطق مختلف اعلام کرد که جمع‌آوری داده‌ها از طریق مکانیسم‌های مشارکتی و توافق‌نامه‌های اشتراک‌گذاری نمونه و داده‌ صورت می‌گیرد.

به گفته این سازمان، کانادا رویکردی به نام One Health را برای نظارت بر کووید در حیوانات اتخاذ کرده است و چنین اقدام بزرگی نیازمند رویکردی چندرشته‌ای است و شرکت‌کنندگان متعددی خواهد داشت. گرچه پس از گذشت دو سال، این رویکرد همچنان فاقد ساختاری مشخص است و به گفته‌ی محققان، دلیل این خلاء ساختاری، کمبود آگاهی است.

برای کنترل بیماری‌های همه‌گیر، اولویت‌بندی‎‌هایی صورت می‌گیرد و حیوانات معمولاً از اولویت کمتری برخوردارند. اگرچه در حال حاضر اوضاع کمی بهتر به نظر می‌رسد، اما مدت زیادی طول کشید تا وجود مشکل در حیوانات تأیید شود.

پس از شناسایی Omicron، دولت‌ها در سراسر جهان، از جمله کانادا، پروازهایی مرتبط با چندین کشور آفریقایی را ممنوع کردند؛ این درحالی بود که اکثر کشورهای آفریقایی هنوز موارد قطعی اومیکرون را ثبت نکرده بودند. بسیاری از آنها آمار انتقال پایینی داشتند و هیچ مدرک قطعی وجود نداشت که ثابت کند چون این گونه جدید در قاره آفریقا مشاهده شده است، حتماً از آنجا منشأ گرفته باشد.

شاید این موضوع که چه تعداد حیوان به SARS-CoV-2 آلوده شده‌اند، آنقدرها هم اهمیت نداشته باشد. فرض کنید میلیون‌ها دلار هزینه شود تا از تمام گونه‌هایی که ویروس SARS-CoV-2 می‌تواند آلوده کند، نمونه‌برداری شده و مشخص شود که تکامل ویروسی در کدام اتفاق می‌افتد؟ نتیجه چیست؟

جواب این سوال در مورد عفونتی که در گوزن دم‌سفید مشاهده شده است، بسیار مهم است. زیرا این اتفاق مصادف شده است با برداشته‌شدن محدودیت‌ها در سرتاسر جهان و گردش بیشتر ویروس در میان ما به این معنی است که سرایت آن به جمعیت حیوانات بیشتر خواهد شد.

واکسیناسیون جمعیتی از حیوانات حیات‌ وحش بسیار مشکل است و مستلزم صید و رهاسازی هزاران حیوان یا تزریق واکسن خوراکی  از طریق ایستگاه‌های طعمه است.

اگر رفتارها و تصمیماتی که باعث گسترش ویروس می‌شود، ادامه یابد، کشتار حیوانات آلوده که رفتاری غیراخلاقی است، هم، جواب نخواهد داد؛ زیرا نمی‌توان گوزن‌ها را به بهانه جلوگیری از انتقال بیماری از بین برد. پس باید از سایر اقدامات کنترلی استفاده کرد. اگر این ویروس واقعاً در گوزن‌ها بچرخد و تعداد زیادی از آنها کشته شوند، باز هم تعدادی حیوان آلوده باقی خواهد ماند. حتی اگر از شر همه گوزن‌های آلوده هم خلاص شویم، گوزن‌های سالم، همچنان مستعد ابتلا به این بیماری از سوی ما خواهند بود. گرچه برخی حیوانات خطر کووید 19 را برای انسان ایجاد می‌کنند، اما دلیل اصلی آن تهدیدی است که ما برای آنها ایجاد کرده‌ایم.