زهرا فرودی
سنتها و آئینهای هر کشوری برای مردمی که از کودکی با آنها بزرگ میشوند، همیشه شیرین و بهیادماندنی خواهند بود؛ حتی اگر در بزرگسالی بهدلایل مختلف دیگر با آن موافق نباشند، باز، مطمئناً، یادآوری آنچه در کودکی بهعنوان جشنها و مراسم سنتی تجربه کردهاند، لذتبخش است و شاید همین، یکی از دلایل ماندگاربودن بسیاری از آئینها باشد.
در کبک، یکی از سنتهای محبوب، بازدید از کلبههای شهد و شکر در فصل بهار است. سنتی که دهههاست اجرا میشود و فرصتی است برای شهرنشینان تا دل به جاده بزنند و با رفتن به روستاهای اطراف و کلبههای چوبی پر از شیرینی، طعم خوراکیهای سنتی را دوباره بچشند؛ هرچند که امروزه اهمیت مراقبت از سلامت و داشتن رژیم غذایی سالم بر کسی پوشیده نیست، اما برای مردم این استان، یادآوری این سنت ارزشش را دارد که سالی یکبار همهی این توصیهها را فراموش کرده و با طعم شیرینیجات سنتی کامشان را شیرین کنند.
آغازگران اولیهی این کار، بیشک، بومیان کبک بودند. آنها شیرهی درخت افرا را با فروکردن ظرفی Vشکل در پوست درخت میگرفتند، آن را دیگچههای سفالی جوشانده یا منجمد میکردند تا آب را از آن جدا کرده و انواع محصولات شیرین را از آن تهیه کنند. تازهواردان فرانسوی، از قرن نوزده به بعد، کمکم، روش استخراج شیرهی درختان افرا را از آنها آموختند و این فعالیت فصلی کبک را تبدیل به مراسمی سنتی کردند که معمولاً، از هفتهی اول ماه مارس در کلبههای شهد و شکر یا همان «Cabane à Sucre»ها شروع میشود.
این کلبهها در این فصل انواع غذاها و خوراکیهای سنتی را سرو میکنند و بازدیدکنندگان میتوانند از یک منوی صبحانه-ناهاری کامل شامل ژامبون، بیکن، سوسیس، لوبیای پخته، املت، تخممرغ و پنکیک، همگی همراه با شربت افرا و پای شکری، انواع شیرینیجات و البته تافی افرا روی برف که قسمت اصلی ماجراست، لذت ببرند.
تافی افرا با جوشاندن شیره افرا درست میشود، اما دمای آن بسیار مهم است تا به شکرک تبدیل نشود. این مایع را بهصورت یک نوار، روی میز چوبی پر از برف ریخته و سپس با یک چوب، تافی را بالا کشیده و میغلتانند. نتیجه، یک آبنبات چوبی بسیار شیرین و چسبناک است و جدا از طعم شیرین، جنبهی سرگرمی آن است که جذابش میکند.
» همچنین بخوانید آشپزی سنتی کبک و شیرهی درخت افرا
همهچیز در این کلبهها خوشمزه، چربوچیلی و شیرین است. برای بازدید از این کلبهها بهتر است قبل از وعدهی ناهار بروید؛ یک صبحانه کوچک قبل از آن و بعد یک شام خیلی سبک بخورید. بازدیدکنندهها دور میزهای بزرگی نشسته و از یک محیط بسیار شاد و خانوادگی، همراه با موزیک سبک country لذت میبرند. اغلب، برای بچهها هم فعالیتی وجود دارد و یکی از آنها قدمزدن در جنگلهای اطراف است.
سراسر کبک پر از کلبههای شهد و شکر است؛ حدود هشتاددرصد از شربت افرا از این نقطه به کل دنیا میرود. اگر به مونترال یا کبک سفر میکنید، بازدید از آنها یک سفر یکروزهی عالی برای دیدن حومهی شهرهای این استان خواهد بود. کلبههای قندی معمولاً در فاصلهی چهل-پنجاه کیلومتری از شهرها قرار دارند.
البته، بهانهی نوشتن این مطلب، درواقع، فعالیت جدیدی است که این کلبه ها آغاز کردهاند؛ کمپینی به نام:
«کلبهی شهد و شکر در خانه»
پس از یکسال و چندماه از شروع پاندمی کووید-۱۹ و آسیبی که بسیاری از کسبوکارها از این ماجرای تلخ دیدهاند، اکنون، تولیدکنندگان شربت افرا، راه فراری برای نجات از ورشکستگی و نابودی پیدا کردهاند و آن ارسال جعبههای خوراکیهای سنتی شربت افرا به منازل است.
طی این اقدام جدید، هفتاد کلبه در یک پلتفرم تجارت الکترونیک و کمپین جعبههای غذا شرکت میکنند. صاحبان آنها دست به دست هم داده اند تا با کمپینی جدید به زندگی برگردند. آنها محصولات خود در جعبههایی به نام «Ma Cabane à la Maison» بستهبندی کرده و میفرستند.
یکی از این کلبهها متعلق به خانوادهی بانویی به نام استفانی لارین[1] است که چهار نسل از آنها در تجارت شربت افرا فعال بودهاند. کلبهی آنها به نام کلبهی افرا[2] که در سنت-آن-د-پلین[3] واقع شده، قبل از محدودیتهای پاندمی حتی تا بیش از هشتهزار مشتری را در یکروز پذیرا بود؛ اما پاندمی باعث تعطیلی ۷۵ کلبهی شهد و شکر به روی بازدیدکنندگان شد؛ آنها بیش از نوددرصد درآمد سالیانهی خود را از دست دادند و در معرض نابودی قرار گرفتند. اما اکنون لارین و دیگر صاحبان این کلبهها چارهای اندیشیدهاند تا بتوانند به زندگی برگردند: «Ma Cabane à la Maison» یا همان جملهی معروف «Home Sweet Home». شبکهی CBC در مصاحبهای جزئیات این کمپین را از وی جویا شد که خلاصهی آن را میخوانیم.
عنوان این کمپین که ایدهی آن متعلق به لارین است، درواقع، یک کمپین «غذای بیرونبر» بوده و هفتاد کلبهی شهد و شکر را در کل استان، در قالب یک وبسایت گرد هم آورده است. بهاین ترتیب، مردم میتوانند جعبههای غذایی مخصوص فصل شیرین افرا را به آنها سفارش داده و امسال این مراسم را از در محیط امن خانه برگزار کنند. این کلبهها که همه بهصورت خانوادگی اداره میشوند، درواقع، بخش مهمی از اقتصاد کبک را تشکیل میدهند.
گرچه منوی کلبهها با هم تفاوتهایی دارد، اما غذاهای موجود در این پکیجها، همه، بهصورت آمادهیطبخ و گرمکردن هستند؛ مانند انواع کرپ، پنکیک، املت، سوپ لپه، پای گوشت و نیز شربت افرا و آبنبات چوبی افرا، سنتیترین شیرینی کبک، است.
دست مردم برای انتخاب باز است، از غذاهای گیاهی، وگان، بدون گوشت خوک یا بدون گلوتن. جعبهها را میتوانید در محل تحویل بگیرید یا در برخی ایستگاههای مترو و قیمتشان بین ۲۵ تا ۳۰ دلار است.
لارین میگوید که وبسایت جدید از زمان راهاندازی تا الان، بیش از دومیلیون بازدیدکننده داشته است. او میگوید: «ما تلاش میکنیم این سنت کهن و ریشهدار را زنده نگه داریم.»
موسیقی را نیز به خانه ببرید
از آنجائیکه موسیقی، هم، بههمراه غذا بخشی از تجربه و سنت فصل افرا بوده است، در هر جعبه، یک لینک تماشای Old Time Jamboree نیز هست که شامل ویدئوهایی از هنرمندان کبکی مانند دانیال بوچر، دو فرر، ایوه لامبرت و گای لین تانکوای است.
لارین قصد دارد این جنبهی غنی از تاریخ استان و هویت کانادایی را امروز به شکل جعبههای افرا حفظ کند. او میگوید: «این یک سنت است؛ خانواده است و برای خانوادهی ما یعنی همه چیز. این رسم بخشی از تاریخ ماست. بخشی از کشور ماست. بیایید فراموش نکنیم که این تصویر برگ افراست که روی پرچم کشورمان نقش بسته است.»
خب، پس از این همه توصیف، وقت عمل فرا میرسد:
آشپزی با شربت افرا!
در اینحا یکی دستورهای غذایی خاص شربت افرا یعنی دستور تهیهی یک ماهی سالمون لذیذ را میآوریم و در فرصتهای بعد دستورهای بیشتر و مفصلتر برای تجربهی غذاهای متفاوت.
ماهی سالمون با افرا و شوید
مواد لازم:
فیله ماهی سالمون: چهار تکه
مخلوط سبزیجات: به میزان دلخواه
سس افرا و شوید:
سس خردل: ½ 1 قاشق چایخوری
سرکه بالزامیک: دو قاشق چایخوری
شربت افرا: ¼ پیمانه
سیر لهشده: ½ قاشق چایخوری
شوید: یک قاشق چایخوری
نمک: ½ قاشق چایخوری
روغن مایع: دو قاشق چایخوری
طرز تهیه:
خردل، سرکه، شربت، سیر، شوید و نمک را با هم مخلوط کرده و خوب بزنید تا یکدست شوند.
بهتدریج، روغن را به آن اضافه کنید و سس بهدستآمده را روی ماهی ریخته، روی ظرف را پوشانده و یک ساعت در یخچال استراحت دهید. روی تابهی گریل با برس روغن بمالید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا کاملاً گرم شود. ماهی را طوری که پوست آن بالا باشد در تابه بگذارید و اجازه دهید ده تا دوازده دقیقه بپزد و یکبار بگردانید. دو سه دقیقه ی آخر، از سسی که ماهی را با آن مزده دار کردید، روی آن بریزید.
مخلوط سبزیجات شامل هویج، کرفس، گل کلم، ذرت، براکلی را به روش دلخواه مثل بخارپز یا گریل پخته و کنار ماهی سرو کنید. سس باقی مانده در تابه را نیز می توانید روی ماهی بریزید میل کنید.
نوش جان!
[1] Stéphanie Laurin
[2] Chalet des Erables
[3] Ste-Anne-des-Plaines
خبرهای صبحگاهی
تحریریهی «مداد»
