پوریا ناظمی
این هفته آسمان مونترال عمدتاً بارانی است اما انتهای هفته ممکن است غروب‌های صافی داشته باشیم و برای همین بد نیست آنچه هفته قبل درباره روش پیدا کردن اجرام در آسمان گفتیم را با تلاش برای یافتن جرمی در آسمان بیازمایید که اولاً به‌راحتی قابل پیدا کردن است و دوم اینکه این شب‌ها بهترین شب‌های رصدی این جرم خاص فرارسیده است.
از سیاره سرخ منظومه شمسی و مریخ صحبت می‌کنیم. سیاره‌ای که این روزها به موقعیتی در مدار خود به دور خورشید نزدیک می‌شود که به آن مقابله گفته می‌شود. مقابله سیاره‌ای مانند مریخ به این معنی است که خورشید، زمین و مریخ ( به همین ترتیب) تقریباً روی یک خط مستقیم قرارگرفته باشند (زمین میان خورشید و مریخ) در این صورت نه‌تنها زمین و مریخ در نزدیک‌ترین فاصله فضایی خود هستند که به دلیل اینکه مریخ در سوی مقابل خورشید نسبت به زمین قرار دارد، با غروب خورشید سر از افق شرقی برمی‌آورد و تا صبح در آسمان قابل رؤیت است.
نزدیک بودن مریخ به زمین در این ایام همچنین به این معنی است که می‌توان سیاره را با قرص ظاهری بزرگ‌تری در آسمان دید. مریخ در این ایام درخشان ترین حالت خود در آسمان را دارد و با ابزارهای ساده و کوچک می‌توان برخی از عوارض سطحی آن ازجمله آن کلاهک یخی معروف را مشاهده کرد.
امسال به‌خصوص تماشای مریخ در آسمان شب جذابیت مضاعفی دارد، در این ایام سه مأموریت فضایی امید کشور امارات متحده، مأموریت چندگانه چین به نام تیان‌وِن-1 و مریخ‌نورد ناسا به نام پشتکار عازم سیاره سرخ هستند.
سازمان‌هایی فضایی معمولاً در ایام مقابله فضاپیماهای خود را راهی سیاره سرخ می‌کنند تا این سفینه‌ها مسیر کوتاه‌تری را در فضا طی کنند. به همین دلیل هم هست که معمولاً پرتاب مأموریت‌های مریخی فضایی در بازه‌های دو ساله برنامه‌ریزی می‌شود. چون حدود دو سال زمینی طول می‌کشد که مریخ به مقابله خود برسد.
اگر هوا صاف شد این هفته حدود ساعت ده شب بیرون بروید و سعی کنید بر مبنای آنچه هفته پیش نوشتیم با کمک این مختصات هدفمان در آسمان را پیدا کنید.
حدود ساعت ۲۲ و برای عرض جغرافیایی مونترال مریخ در حدود سمت ۱۱۰ درجه‌ای و ارتفاع حدود ۲۵ درجه‌ای از افق قرار دارد.
برای یادآوری اگر رو به شمال ایستاده‌اید (نقطه صفر مختصات سمت) شروع به چرخش به سمت راست خود (شرق) کنید. ۹۰ درجه که بچرخید رو به شرق قرارگرفته‌اید (سمت ۹۰ درجه) و حالا ۲۰ درجه بیشتر در همان راستا گردش خود را ادامه دهید. حالا رو به جنوب شرقی متمایل به شرق قرار دارید. از خط افق حدود ۲۵ درجه سرتان را بالا بیاورید (به یاد داشته باشید نقطه‌ای که دقیقاً بالای سر شما است ۹۰ درجه ارتفاع دارد) حالا در مقابل شما نقطه نارنجی درخشانی قرار دارد که غیرممکن است آن را نبینید.
این مریخ است که روزبه‌روز به اوج مقابله خود نزدیک‌تر می‌شود.
نگران اندازه‌گیری دقیق زوایا نباشید. من هفته بعد روش‌هایی را برای این تخمین زاویه با شما در میان خواهم نهاد. فعلاً و در این هفته اگر هوا یاری کرد نگاهی به مریخ بیندازید و غیرازاینکه به مأموریت‌هایی فکر کنید که این روزها عازم سیاره سرخ هستند به یاد داشته باشید که همین چند روز قبل دانشمندان توانستند منابع آب زیرسطحی تازه‌ای را در مریخ کشف کنند. سیاره سرخ‌فام مریخ هنوز یکی از مکان‌های جذاب کاوش نجومی است.
راستی می‌دانستید که به دلیل ترکیب جو رقیقی که در مریخ وجود دارد، غروب‌های مریخی رنگ و شمایل متفاوتی با زمین دارند؟ اگر روی زمین غروب نارنجی و سرخ‌فام را می‌بینید، غروب خورشید در مریخ آبی‌رنگ است. عکس بالا عکسی واقعی است که از غروب خورشید روی سطح مریخ و با کمک یکی از ربات‌های جستجوگر مریخ گرفته‌شده است.
