پنجشنبه گذشته و درحالیکه کمیته مطالعاتی و مشورتی مجلس کبک برای بررسی قانون ۲۱ مشغول به پایان بردن هفته نخست کار خود بود، درخواست بخش آموزش مبنی بر مستثنی کردن معلمان از لایحه لائیسیته دوباره مطرح شد. درخواست کنندگان اظهار داشتند که این قانون نه تنها برای معلمان ضرورتی ندارد بلکه غیر قابل اجرا نیز هست. رئیس انجمن ۸ هزار نفری معلمان کبک در این خصوص به وزیر مهاجرت گفت: شما تلاش میکنید مشکلی را که وجود ندارد، حل کنید.
یکی دیگر از مدافعان این نظر نیز در همین خصوص گفته بود: سکولاریسم در کشور یک موضوع است و اعمال کردنش در مدارسی که همین حالا نیز سکولار هستند، موضوع دیگری است.
این دو نفر که از طرف بخش آموزش کبک صحبت میکردند هر دو معتقد بودند که این قانون مبهم است و هیچ معلوم نیست که کدام سنبلها، چگونه و توسط چه کسی باید ممنوع شوند و بنابراین استفاده اقتدار دولتی بدون در نظر گرفتن حقوق اساسی، نه تنها توجیه پذیر نیست بلکه قانونی هم نیست.
یک از سخنگویان که در مخالفت با این لایحه صحبت میکرد در جواب وزیر که یادآوری کرده بود که این قانون عطف به ماسبق نمیشود، با تندی گفت: شما دارید، معلمان را دو دسته میکنید. فکر میکنید با این کار، گروهی که حق استفاده از سنبل مذهبی را دارند چه حسی خواهند داشت وقتی میبینند که خواهران و دخترانشان این حق را ندارند؟
لایحه لائیسیته دولت، موسوم به لایحه ۲۱ که قرار است تا قبل از تعطیلات تابستانی مجلس در ماه ژوئن برای مصوب شدن به پارلمان ارسال شود، در پی آن است که پوشیدن نمادهای مذهبی توسط کارکنان بخشهای عمومی را که در جایگاه اعمال قدرت هستند، ممنوع کند. این قانون در صورت تصویب برای کارکنان دولتی شامل قضات، افسران پلیس، دادستانها، اعضای کمیسیونهای قضایی و مدرسان مدارس ابتدایی و دبیرستان اعمال خواهد شد.
»همچنین بخوانید پلیس و وکلای کبکی از جلسه هماندیشی درخصوص قانون ۲۱ حذف شدند
یکی از سخنرانیهای حاشیهدار مربوط به خانم جمیله بن حبیب روزنامهنگار و فعال سیاسی الجزایری ساکن کبک بود که طی صحبتهایش اظهار داشت: هر زنی که از برداشتن حجاب برای کارش خودداری کند در واقع یک بنیادگراست.
به گزارش مونترالگزت اتفاقات به همینجا ختم نشد و جلسه زمانی به جنجال کشیده شد که هرویو پایات سناتور سابق حزب لیبرال که در موافقت با سکولاریسم صحبت میکرد، موضوع حجاب زنان را با موضوع ختنه زنان و ازدواج اجباری مربوط کرد. او در مورد موضوع کلی که حجاب در حال نمایندگی چه چیزی است، سخنرانی خود را آغاز کرد. همچنین در حالیکه به کتاب یکی از زنان فمنیست سومالیایی اشاره میکرد گفت: تمام کسانیکه راجع به این لایحه صحبت میکنند ابتدا باید مفاهیم این کتاب را بخوانند و بفهمند. حجاب مواردی دارد، که نابود کننده است و حاصلش میتواند ازدواج اجباری در ۱۴ یا ۱۵ سالگی باشد. او در پایان با گفتن «براوو» دولت را به خاطر این لایحه تحسین کرد.
در اعتراض به این سخنان هلن دیوید از اعضای حزب لیبرال، گفت: شما با این کار میخواهید زنان مسلمانی را که در واقع به دلایل دیگری [غیر از بنیادگرایی] حجاب دارند را منزوی کنید. او در حالیکه به پایات گوشزد میکرد که تمام این اتفاقات به ننگین شدن زنان مسلمان منجر خواهد شد گفت: این حرفها زنی را که زندگیش را برای ساختن جامعه کبک گذاشته، مخاطب قرار میدهد و این مرا خیلی نگران میکند.
رئیس جلسه به خانم پایات دوبار اخطار داد که مواظب لحن کلام و ارجاعاتش باشد و به او متذکر شد که رویکرد او همخوانی با مفاد لایحه ندارد. با این حال پایات در بیرون از جلسه نیز از مواضع خود عقبنشینی نکرد، از آنها فراتر رفت و گفت: حجاب سنبل یک مذهب است ولی این سنبل با چیزهای دیگری نیز همراه است. باورهایی در پشت حجاب هست و این موضوع مشابه این نیست که مادر بزرگ شما برای رفتن به کلیسا باید چیزی روی سرش بیندازد. او ادامه داد: در بسیاری از کشورها پوشیدن حجاب توسط مذهب اجبار میشود و اگر پوشیده نشود مجازاتهایی به سختی مرگ دارد.
او در پاسخ خبرنگاران که پرسیدند: آیا اساسا مرگ، ختنه کردن و ازدواج اجباری در کبک مصداق دارد؟ گفت: قطعا. مورد خانواده شافیا نمونه این موضوع است که همینجا اتفاق افتاده است.
»همچنین بخوانید لایحه ۲۱ و نشانههای مذهبی
این اظهارات زنگ خطری برای دولت بود که در جریان این هماندیشی از خارج شدن بحث از مسیر اصلی نگران بود. به همین دلیل جولین بارت، وزیر مهاجرت، بعد از این جلسه در خواست نشست خبری کرد تا از سخنان پایات تبری جوید. او به خبرنگاران گفت: من این اظهارات را تایید نمیکنم و آنها را محکوم می کنم. او همچنین اشاره کرد: جملاتی استفاده شده که مناسب نیست و این سخنان احساس اسلامهراسی ایجاد میکند.
هلن دیوید بعد از جلسه در جمع خبرنگاران گفت: آنچه مرا وادار به واکنش کرد این بود که او (پایات) موضوع این لایحه را به مسائل [نامربوطی] وصل کرد و از مواضع خودش عقب نشینی نکرد. آن وقت بود که من به خودم گفتم خدای من این اصلا میداند دارد راجع به چه چیزی حرف میزند؟
هلن در ادامه گفت: ترس اصلی من این است که ما به تمام زنان مسلمانی که حجاب میپوشند، برچسب بزنیم. خوار کردن و منزوی کردن در جامعه ما بسیار خطرناک است و من نمیخواهم لایحه ۲۱ به این نتیجه منتهی شود.
یکی از روزنامهنگاران حاضر در جلسه نیز در طی سخنان خود گفت: لازم است که دولت تعریف درستی از سنبل مذهبی ارائه دهد چون به نظر من حجاب یک سنبل مذهبی نیست. او ادامه داد: دولت باید اقداماتی انجام دهد که نشان دهد که سکولاریسم تبدیل به وسیلهای برای ایجاد شکلی [جدیدی] از تبعیض نیست.
جلسه پرماجرای هماندیشی در روز پنجشنبه پایان یافت ولی ادامه این بحثها در هفته آینده برای مدت سه روز دیگر ادامه خواهد داشت.