مهرنوش اردلان یکتا
از سال ۲۰۰۷ درج برچسب اطلاعاتی مواد تغذیه‌ای بر روی محصولات بسته‌بندی در کانادا اجباری شده است. این برچسب سه نوع اطلاعات در مورد ماده غذایی بسته‌بندی شده در اختیار خریدار قرار می‌دهد:
- جدول اطلاعات تغذیه‌ای
- فهرست مواد تشکیل دهنده
- ادعای وجود یا عدم وجود مواد مغذی خاص
تنظیم و رسیدگی به این برچسب بر عهده وزارت بهداشت کانادا‌ست.
جدول اطلاعات تغذیه‌ای
در این جدول اطلاعات به سه بخش تقسیم می‌شود:
- ۱) میزان هر سهم (Serving size)
- ۲) میزان کالری‌ها
- ۳) درصد ارزش تغذیه‌ای روزانه (Daily value)
در این جدول همچنین اطلاعاتی در مورد ۱۳ ماده مغذی اصلی آورده شده است که شامل سدیم، چربی، چربی ترانس، چربی اشباع، کربوهیدرات، شکر، آهن، پروتئین، فیبر، کلسترول، کلسیم، ویتامین A و ویتامین C است.
۱) میزان هر سهم: در بالای جدول، اطلاعات تغذیه‌ای میزان هر سهم درج شده است. برای بیان مقدار از مقیاس‌های استاندارد مانند پیمانه یا تعداد قطعه استفاده می‌شود. این مقدار تنها برای کمک به مخاطب در جهت آگاهی از یک واحد، برای تعیین میزان کالری یا درصد ارزش تغذیه‌ای روزانه است.
برای نمونه اگر این جدول در مورد بیسکویت باشد و «میزان هر سهم» هشت عدد درج شده باشد و فرد ۱۶ عدد مصرف کند، بقیه اطلاعات نیز دو برابر می‌شود.
۲) میزان کالری‌ها: کالری که بر روی برچسب ذکر شده نشانگر مقدار کالری مصرفی به ازای هر سهم است و در صورت مصرف بیشتر یا کمتر، باید میزان کالری متناسب با سهم مصرف، محاسبه شود.
۳) درصد ارزش تغذیه‌ای روزانه: در حقیقت نشان‌دهنده درصدی از مواد است که با مصرف هر سهم به بدن می‌رسد و با تغییر مقدار مصرف، این میزان تغییر می‌کند. به طور کلی با استفاده از میزان نیاز روزانه بدن به مواد غذایی و مقدار آن در بسته غذایی انتخاب‌شده این درصد محاسبه می‌شود.
برای نمونه اگر محصول غذایی در یک سهم حاوی ۳ میلی‌گرم آهن باشد و ارزش تغذیه‌ای روزانه آهن ۱۴ میلی‌گرم باشد، درصد ارزش تغذیه‌ای روزانه ۲۱ درصد خواهد بود.
% DV21 = 100 ×mg 14 ÷mg 3
لازم به ذکر است که این درصد، بر مبنای روزانه ۲۰۰۰ کالری محاسبه شده است و در صورت تغییر کالری روزانه، این اعداد متفاوت خواهد بود.
اگر DV ماده مغذی اصلی در یک بسته غذایی، کمتر از پنج درصد باشد به میزان «خیلی کم» و اگر بیشتر از 15 درصد باشد به مقدار «خیلی زیاد» در آن وجود دارد.
جدول اطلاعات تغذیه‌ای به چه منظور تعبیه شده است؟
با توجه به اطلاعات درج شده بر روی جدول اطلاعات تغذیه‌ای افراد قادر خواهند بود:
- دو محصول مشابه را به راحتی با هم مقایسه کنند؛
- کالری و مقدار مواد مغذی موجود در مواد غذایی را تشخیص دهند،
- حتی مقدار کمی از ماده غذایی خاص موجود در بسته غذایی را شناسایی کنند.
- مواد غذایی را انتخاب کنند که مطابق رژیم غذایی خاص باشد (مثلا در بیماران دیابتی فاقد شکر باشد).
فهرست مواد تشکیل دهنده
قسمت دیگری از برچسب حاوی فهرستی از موادی است که در آن بسته غذایی موجود است.
این فهرست بر اساس مقدار مواد تشکیل دهنده بسته غذایی از بیشتر به کمتر مرتب شده است یعنی هرچه مقدار بیشتری از یک نوع ماده خاص در خوراکی به کار رفته باشد در ابتدای لیست قرار می‌گیرد.
مواد مغذی که به ادعای شرکت تولیدکننده در آن ماده غذایی موجود است
قسمت دیگری از برچسب حاوی ادعای شرکت تولیدکننده برای وجود ماده خاص مغذی مانند ویتامین D یا عدم وجود، مانند شکر افزوده است. توجه به این نکات نیز در هنگام خرید یا مصرف مواد غذایی بسیار کمک کننده خواهد بود.
لازم به ذکر است که همگی این اطلاعات در ابتدا باید مورد تایید وزارت بهداشت کانادا باشد.
توجه به اطلاعات برچسب غذایی چنانچه بیماری خاصی مانند فشار خون بالا یا دیابت داشته باشیم و یا از رژیم غذایی خاصی پیروی می‌کنیم اهمیت بیشتری می‌یابد. اما در هر حال بهتر است مواد غذایی را با آگاهی کامل تهیه کنیم و به میزان جذب کالری و مصرف نمک و چربی توجه داشته باشیم تا در آینده دچار بیماری نشویم.َ
