پوریا ناظمی
مداد: هفته گذشته سالن ویلفرید-پلتیر در کاخ هنر (Place des Arts) مونترال میزبان اجرای باله بزرگ مونترال از داستان «لیدی چترلی» بود.
این نخستین باله از شش باله فصل ۲۰۱۸- ۲۰۱۹ این مرکز است. هر شش باله این فصل بر یک محور تمرکز دارند و آن کشف داستان زنان است. قهرمان هر شش باله انتخاب شده برای این فصل را زنان تشکیل می‌دهند.
پس از باله لیدی چترلی پنج باله دیگر یعنی، «فندوق شکن»، «دریاچه قو»، «ژیزل»، «با من از عشق بگو» و «عصر ستارگان» نیز به ترتیب روی صحنه خواهند رفت تا فصل جاری باله مونترال را به سرانجام برسانند.
این فصل اما باله «لیدی چترلی» آغاز شد.
باله‌ای که بر مبنای داستانی مناقشه برانگیز نوشته و روایت می‌شود.
داستان لیدی چترلی را دی. اچ لورنس به طور محرمانه در سال ۱۹۲۸ در ایتالیا منتشر کرد. کتاب در سال ۱۹۲۹ در فرانسه و اتریش بازنشر شد؛ اما چاپ بی سانسور آن در انگلستان تا سال ۱۹۶۰ به تاخیر افتاد. در این سال ناشر کتاب، یعنی انتشارات پنگوئن توانست در دادگاه به نفع انتشار کتاب رای کسب کند و از سانسور آن جلوگیری نماید.
داستان این کتاب که به دلیل موضوع جسورانه و از سوی دیگر توصیف بی‌پروای روابط افراد، با خشم جامعه محافظه کار و سنتی مواجه شد.
داستان لیدی چترلی که الهام بخش باله آن است، در اصل روایت عشق ممنوع در میان طبقات اجتماعی مختلف و در عین حال نگاهی به مرزها و محدودیت‌ها است و از آن مهم‌تر اینکه اگر عشق فرصت ظهور کند، نام و بدنامی را در خود می‌سوزاند و رسوا می‌کند و در نهایت بر سدهای راه غلبه می‌کند.
داستان لیدی چترلی روایت زن جوانی است که همسرش در جریان جنگ آسیب دیده و زمین‌گیر شده است. او در پایان جنگ برای سامان دادن به امور معدن خود یکی از کارمندان خود به نام ملروس را برای مدیریت امور انتخاب می‌کند. مواجهه لیدی چترلی با این سرکارگر تازه در جنگل باعث شیدایی هر دو آن‌ها می‌شود.
باله لیدی چترلی در دو پرده اجرا می‌شود. کارگردان و طراح رقص این باله کتی مارستون است. کتی مارستون، دانش آموخته دانشگاه کمبریج و مدرسه باله سلطنتی است و بیست سال است که در حوزه باله نامی جهانی به شمار می‌رود.
او روایت‌های متعددی را از داستان‌های معاصر و قدیم به صحنه باله آورده و بازسازی‌های تازه ای از برخی از آثار کلاسیک را روایت کرده است.
در این داستان او روایت خود را با استفاده حداقلی از لوازم صحنه به کار می‌برد بخش عمده ای از فضا سازی را مجموعه‌ای از ستون‌های نازک نورانی افقی و عمومی متحرک انجام می‌دهند که با تغییر موضع خود نه تنها نور صحنه را متناسب با شرایط داستان تغییر می دهند که فضایی ذهنی متناسب با صحنه روایت را بیان می کنند.
یک سوم انتهایی صحنه سطح شیب داری دارد که نه تنها به ابزاری برای روایت پر حادثه جنگ بدل می شود که نقشی مهم در ایجاد نوعی پرسپکتیو در صحنه دارد. همین طور استفاده از این المان برای باز سازی خاطرات و فلاش‌بک‌های بازیگران نیز فوق العاده چشمگیر است.
همه بازیگران در حد استثنایی درخشان هستند.
الینا ملگو که نقش لیدی چترلی را بازی می کند ، رقاص باله متولد فرانسه است. و آموزش باله خود را ردر مدرسه رقص و اپرای پاریس گذرانده است. او نقش های اصلی اپراهایی چونت ژیزل، دریاچه قو و فندوق شکن را بازی کرده و از سال 2010 به باله بزرگ مونترال پیوسته است. ونسا گارسیا-ریبالا مونتویا بالرین مادریدی، رافائل بوشارد و جان سباستین کوتو بالرین‌های کبکی دیگر نقش‌های اصلی را بر عهده دارند.
ارکستری حدود پنجاه نفره به رهبری دینا گیلبرت، روایت موسیقیایی این باله که ساخته فیلیپ فینی است را به طور زنده روایت می‌کند.
شاید یکی از چشم‌گیرترین بخش‌های این باله که البته نقطه مشترکی برای هر اجرای موفق باله است، اعتماد بی حد ئ حصری است که دست اندرکاران اجرا به یکدیگر دارند. چه زمانی که بازیگران خود را با اعتماد به همکاران خود در موقعیت‌های پرخطر و چالش برانگیز فیزیکی قرار می دهند، چه اعتمادی که میان موسیقی زنده و بازیگران وجود دارد و چه اعتمادی که میان بخش فنی و گروه بازیگران و موسیقی به چشم می‌خورد. اگر هر کدام از آن‌ها اندکی در کار خود خطا کنند ماشین دقیق و تنظیم شده باله به مانع برخورد می‌کند و روایت دچار آسیب می‌شود. اینجا است که هر کسی سعی می کند نقش خود را به کمال بازی کند و به اینکه دیگر همکاران او نیز چنین می‌کند اعتماد داشته باشد.
صحنه‌های متعددی از این باله نفس‌گیر و دیدنی هستند. از جمله درخشان‌ترین آن ها می‌توان به پرده آخر این باله اشاره کرد.
همین‌طور نخستین مواجهه لیدی چترلی با ملروس در جنگل و اینکه چطور روایت موسیقی و بازی خیره کننده دو بازیگر اصلی نمایشی خیره کننده از دلهره و آشوب درونی شخصیت‌ها را به تصویر می کشد.
حضور باله بزرگ مونترال در این شهر فرصتی بی‌نظیر برای شهروندانی است که به واسطه آن امکان مواجه مستقیم با برخی از بهترین آثار باله را به دست می‌آورند. از فصل جاری باله مونترال پنج نمایش دیگر باقی است و اگر شما هم علاقه‌مند هستید که از این نمایش های خیره کننده استفاده کنید سری به برنامه گرند باله مونترال بزنید.
