خبرهای صبحگاهی
یک کانادایی فارغ‌التحصیل دانشگاه مک‌گیل، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل در اقتصاد
به گزارش CBC و The Globe & Mail، آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز دوشنبه اعلام کرد پیتر هاویت، اقتصاددان کانادایی، همراه با ژوئل موکیر و فیلیپ آگیون برنده‌ی جایزه‌ی نوبل در اقتصاد شده‌اند.
این سه پژوهشگر به دلیل تحقیقات خود درباره‌ی نقش نوآوری در رشد اقتصادی و توضیح سازوکار جایگزینی فناوری‌های جدید به جای فناوری‌های قدیمی، مفهومی کلیدی موسوم به «تخریب خلاق» مورد تقدیر قرار گرفتند.
موکیر، تاریخ‌دان اقتصادی است که با استفاده از منابع تاریخی به بررسی روندهای بلندمدت پرداخته، درحالیکه هاویت و آگیون با مدل‌سازی ریاضی نشان داده‌اند که «تخریب خلاق» چگونه به رشد پایدار اقتصادی منجر می‌شود.
هاویت ۷۹ ساله در شهر گوئلف در ایالت انتاریو بزرگ شد، کارشناسی خود را در دانشگاه مک‌گیل و کارشناسی ارشد را در دانشگاه وسترن انتاریو گرفت. پس از دکترای خود از دانشگاه نورث‌وسترن، نزدیک به دو دهه در دانشگاه وسترن تدریس کرد و سپس دوران کاری‌اش را در دانشگاه براون در ایالت رودآیلند آمریکا به‌عنوان استاد ممتاز بازنشسته به پایان رساند.
هاویت می‌گوید: «رشد اقتصادی جدید به ایده‌های تازه وابسته است، و ایده‌های تازه از افرادی برمی‌آیند که وضع موجود را به چالش می‌کشند. اما وقتی همین افراد موفق می‌شوند، خودشان به وضع موجود تبدیل می‌شوند و مانع نوآوری‌های بعدی می‌گردند.» او تأکید می‌کند که سیاست رقابتی برای جلوگیری از این روند ضروری است، نکته‌ای که در تضاد با شرایط اقتصادی کنونی ایالات‌متحده در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ قرار دارد.
هاویت توضیح داد بخش خصوصی زمانی انگیزه‌ی سرمایه‌گذاری و نوآوری دارد که به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشد، اما سیاست‌های تعرفه‌ای ایالات‌متحده انگیزه‌ی نوآوری را تضعیف می‌کند.
فیلیپ آگیون ۶۹ ساله، از کالج دو فرانس و دانشکده‌ی اقتصاد لندن است، و ژوئل موکیر، پژوهشگر متولد هلند که در دانشگاه نورث‌وسترن فعالیت می‌کند.
هاویت در زمان حضورش در وسترن، با آگیون مقاله‌ی تأثیرگذار سال ۱۹۹۲ را نوشت که کمیته‌ی نوبل بر آن تمرکز کرد. این مقاله با عنوان «مدلی از رشد از طریق تخریب خلاق»، مدلی ریاضی از نوآوری و رشد اقتصادی ارائه داد که بر پایه‌ی نظریه‌های ژوزف شومپیتر، اقتصاددان اتریشی و خالق اصطلاح «تخریب خلاق» بنا شده بود.
کمیته‌ی نوبل یافته‌های این دو پژوهشگر را با واژگانی نزدیک به نظریه‌ی داروین توصیف کرد: شرکت‌ها و مشاغل پیوسته جایگزین می‌شوند و از میان می‌روند، و همین پویایی اساس رشد اقتصادی است. شرکتی که محصولی بهتر یا فرایندی کارآمدتر ارائه دهد، به رأس بازار می‌رسد و سایر شرکت‌ها را به سرمایه‌گذاری در پژوهش و نوآوری ترغیب می‌کند.
هاویت در نشست خبری دانشگاه براون گفت دریافت این جایزه رویای مادام‌العمر وی بوده است. او افزود که خبر را از یک خبرنگار سوئدی شنیده، پیش از آن‌که کمیته‌ی نوبل مستقیماً با وی تماس بگیرد.
هاویت گفت دوران کاری او در کانادا، به‌ویژه در دانشگاه وسترن، نقشی اساسی در شکل‌گیری مسیر پژوهشی‌اش داشته است: «در آن‌جا یاد گرفتم چطور یک پژوهشگر ثمربخش باشم و همیشه قدردان آن تجربه‌ام.»
وی همچنین اظهار کرد که مشتاق است به‌زودی با همکار دیرینه‌اش آگیون دیدار کرده و جشن بگیرد. آن‌ها حدود ۳۰ سال است با هم کار می‌کنند و هاویت امیدوار است همراه خانواده‌هایشان برای دریافت جایزه به سوئد بروند.
نخست‌وزیر مارک کارنی، آنیتا آناند، وزیر امور خارجه و ملانی ژولی، وزیر صنعت در شبکه‌ی اجتماعی X به هاویت تبریک گفتند. کارنی نوشت: «کانادا خانه‌ی بسیاری از درخشان‌ترین ذهن‌های جهان است و پژوهش‌های پیتر هاویت نمونه‌ی برجسته‌ای از تأثیر جهانی اندیشه‌های کانادایی است.»
کمیته‌ی نوبل اعلام کرد که پژوهش‌های این سه اقتصاددان توانسته سازوکار و اهمیت «تخریب خلاق» را به‌صورت علمی و کمی توضیح دهد. این مفهوم که نخستین‌بار اقتصاددان یوزف شومپتر در کتاب سرمایه‌داری، سوسیالیسم و دموکراسی در سال ۱۹۴۲ مطرح کرد، به فرایندی اشاره دارد که در آن نوآوری‌های مفید و تازه جای فناوری‌ها و بنگاه‌های قدیمی را می‌گیرند.
موکیر در تحقیقات خود نشان داد که موفقیت پی‌درپی نوآوری‌ها تنها به کارآمدی آن‌ها بستگی ندارد، بلکه نیازمند پایه‌های علمی و توضیح نظری برای دوام چرخه‌ی نوآوری است. آگیون و هاویت نیز در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۲ مدلی ریاضی برای توضیح این فرایند ارائه کردند که یکی از آثار بنیادی در نظریه‌ی رشد اقتصادی مدرن به شمار می‌رود.
نیمی از جایزه‌ی ۱۱ میلیون کرون سوئد (معادل حدود ۱/۶ میلیون دلار کانادا) به موکیر و نیم دیگر به‌طور مشترک به آگیون و هاویت تعلق می‌گیرد. هر سه برنده همچنین یک مدال طلای ۱۸ عیار و یک دیپلم افتخار دریافت خواهند کرد.
جایزه‌ی اقتصاد که از سال ۱۹۶۸ به ابتکار بانک مرکزی سوئد و به یاد آلفرد نوبل بنیان‌گذاری شد، تاکنون ۵۷ بار به ۹۹ نفر اعطا شده است. این جایزه هر سال همراه با سایر جوایز نوبل، در دهم دسامبر، سالروز درگذشت آلفرد نوبل اهدا می‌شود.
بهبود روابط کانادا و هند و توافق بر سر نقشه‌ی راه همکاری تجاری میان دو کشور
به گزارش Global، آنیتا آناند، وزیر امور خارجه‌ی کانادا اعلام کرد در چارچوب تلاش دو کشور کانادا و هند برای تقویت روابط پس از دو سال تنش دیپلماتیک با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند دیدار کرده و نسبت به نقشه‌ی راهی برای گسترش همکاری‌های تجاری میان دو کشور به توافق رسیدند.
آناند در شبکه‌های اجتماعی تصویری از این دیدار منتشر کرد که وی را در حال گفت‌وگو با مودی در جریان سفر رسمی سه‌روزه‌اش به هند نشان می‌دهد. وی تصریح کرد محور گفت‌وگو با نخست‌وزیر هند ادامه‌ی روند مثبتی بوده که از اوایل تابستان آغاز شد، زمانی که مودی در جریان اجلاس گروه۷ در کانادا با نخست‌وزیر مارک کارنی دیدار کرده بود.
اندکی پس از این دیدار، آناند به همراه همتای هندی خود، سوبراهمانیام جایشانکار (Subrahmanyam Jaishankar)، بیانیه‌ای مشترک منتشر کردند که در آن نقشه‌ی راهی برای گسترش همکاری‌های تجاری میان دو کشور ترسیم شده است.
بر پایه‌ی این نقشه‌ی راه، از جمله اقدامات اولیه در همکاری‌های اقتصادی، از سرگیری نشست «انجمن مدیران عامل کانادا و هند» که رهبران تجاری دو کشور را برای گفت‌وگو درباره‌ی سرمایه‌گذاری در بخش‌های اولویت‌دار از جمله فناوری پاک، زیرساخت، کشاورزی و نوآوری دیجیتال گرد هم می‌آورد، در اوایل سال آینده است.
از دیگر برنامه‌های آغازین این همکاری می‌توان به ایجاد مشارکت‌هایی برای گسترش دسترسی به فناوری هوش مصنوعی، ازسرگیری گفت‌وگوهای وزارتی درباره‌ی همکاری‌های انرژی و افزایش همکاری دوجانبه در زمینه‌ی اقدام‌های اقلیمی اشاره کرد.
تبلیغات
انتقاد رهبر صنعت خودروسازی کانادا از نخست‌وزیران استان‌ها و درخواست وی از پاسخ کانادایی در برابر چین
به گزارش CTV، فلاویو وولپه (Flavio Volpe)، رئیس انجمن تولیدکنندگان قطعات خودرو در کانادا هشدار داد که حذف تعرفه‌ها بر خودروهای برقی چینی می‌تواند بخش خودروهای برقی کشور را به خطر بیندازد و در جریان مناقشه‌ی تجاری با پکن، پیامی اشتباه بفرستد.
فلاویو وولپه روز یک‌شنبه به به واب کینو (Wab Kinew)، نخست‌وزیر منیتوبا و اسکات مو (Scott Moe)، نخست‌وزیر ساسکچوان که هر دو خواستار کاهش تعرفه‌ها برای حمایت از صادرات کلزای مناطق پرری شده‌اند، یادآوری کرد که اگر کانادا در جنگ تجاری با کشوری قرار دارد، پاسخ باید پاسخی کانادایی باشد.
وولپه با تأکید بر این‌که خودروهای برقی چینی برای سود ساخته نمی‌شوند، بلکه یارانه‌ای هستند، اظهار داشت این خودروها در سراسر جهان رها می‌شوند تا بازارها را اشباع و رقابت داخلی را سرکوب کنند.
وی همچنین از مو و کینو انتقاد کرد و گفت به نظر می‌رسد مواضعشان بازتاب دیدگاه پکن است. وی با گفتن این‌که آن‌ها از سفیر چین خط گرفتند، تصریح کرد از دو نخست‌وزیر اندیشمند انتظار رهبری بهتری دارد.
وولپه توضیح داد که در گذشته شخصاً با خودروسازان چینی مذاکره کرده و آن‌ها را به ساخت کارخانه در کانادا تشویق کرده است، اما این گفت‌وگوها پس از بازداشت مایکل اسپاور و مایکل کووریگ در سال ۲۰۱۸ و تیره‌شدن روابط دیپلماتیک میان دو کشور متوقف شد.
گفتنی است، اظهارات وولپه در واکنش به گفت‌وگوی اختصاصی سفیر چین در کانادا با برنامه‌ی Question Period شبکه‌ی CTV مطرح شد. سفیر چین در آن مصاحبه گفته بود اگر کانادا تعرفه‌ها را از کالاهای چینی بردارد، چین نیز محدودیت‌ها را از محصولات مرتبط کانادایی حذف خواهد کرد.
روابط تجاری میان دو کشور در سال‌های اخیر به‌ویژه از زمانی که کانادا برای حفاظت از صنعت داخلی در پاییز گذشته تعرفه‌ی ۱۰۰ درصدی بر خودروهای برقی چینی وضع کرد.
افزایش بی‌سابقه‌ی قیمت جهانی نقره در پی جهش قیمت طلا و بحران نقدینگی در بازار
به گزارش The Wall Street Journal و Kitco، روز دوشنبه قیمت نقره به بالاترین سطح تاریخ خود رسید که در پی جهش تاریخی قیمت طلا و کمبود شدید نقدینگی در بازار لندن رخ داد و سرمایه‌گذاران را به سوی پناهگاه‌های امن سوق داد.
در معاملات بعدازظهر اروپا، بهای آتی نقره در بورس نیویورک با رشد ۶/۶ درصدی به ۵۰/۳۴ دلار به ازای هر اونس تروا رسید. قیمت نقدی نقره نیز برای نخستین بار در بیش از چهار دهه از مرز ۵۰ دلار گذشت و با رشد ۳/۳ درصدی به ۵۱/۹۵ دلار رسید.
به گفته‌ی تحلیل‌گران گلدمن ساکس، قیمت نقره و طلا معمولاً با یکدیگر هم‌سو هستند، زیرا عامل اصلی حرکت آن‌ها یعنی جریان سرمایه‌گذاری خصوصی از طریق صندوق‌های قابل‌معامله (ETF) یا موقعیت‌های سفته‌بازانه در یک مسیر حرکت می‌کند.
نوسانات شدید اخیر نشان می‌دهد در کوتاه‌مدت، بازارهای طلا و نقره همچنان پرنوسان باقی خواهند ماند.
قرارداد دسامبر طلا با رشد ۹۵/۲۰ دلاری به ۴٬۰۹۵/۸۰ دلار در هر اونس رسید و قرارداد دسامبر نقره نیز با ۲/۳۹۸ دلار افزایش به ۴۹/۶۳ دلار رسید. طبق گزارش بلومبرگ، قیمت نقدی نقره در معاملات شبانه به بالاترین سطح چند دهه‌ی اخیر رسید، زیرا فشار کم‌سابقه‌ی خرید (short squeeze) در لندن شدت گرفت. قیمت نقدی نقره تا ۳/۱ درصد افزایش پیدا کرد و به حدود ۵۲ دلار رسید، درحالیکه بهای نقدی طلا از مرز چهار هزار و ۷۰ دلار عبور و رکورد جدیدی ثبت کرد.
قیمت‌های بالای لندن نسبت به نیویورک نشان‌دهنده‌ی کمبود شدید نقدینگی در بازار نقره است. برخی معامله‌گران برای استفاده از اختلاف زیاد قیمت‌ها، فضای بارگیری در پروازهای ترانس‌آتلانتیک رزرو کرده‌اند تا شمش‌های نقره را به لندن منتقل کنند، روشی بسیار پرهزینه که معمولاً فقط برای طلا استفاده می‌شود. این اقدام نشانه‌ی آشکاری از فشار شدید تقاضا و کمبود عرضه در بازار فیزیکی لندن است.
در همین حال، قیمت پلاتین و پالادیوم نیز افزایش پیدا کرده که نشان می‌دهد از آن‌که فشار ناشی از هجوم سرمایه‌گذاران به فلزات گران‌بها به سایر بازارها نیز سرایت کرده است.
در جبهه‌ی سیاسی، گزارش بلومبرگ حاکی است که تصمیم دونالد ترامپ برای اخراج دائمی کارکنان دولتی باعث افزایش بی‌اعتمادی دموکرات‌ها به جمهوری‌خواهان شده و احتمالاً تعطیلی دولت را طولانی‌تر خواهد کرد. دموکرات‌ها این بحران مالی را فرصتی برای تأکید بر هزینه‌های درمانی و تقویت حمایت از یارانه‌های بیمه‌ی قانون مراقبت مقرون‌به‌صرفه می‌دانند، درحالیکه جمهوری‌خواهان آن را حرکتی سیاسی از سوی مخالفان توصیف می‌کنند.
هم‌زمان، دولت ترامپ روز یک‌شنبه نشانه‌هایی از تمایل به توافق با چین برای کاهش تنش‌های تجاری نشان داد، اما هشدار داد که محدودیت‌های صادراتی جدید پکن مانع بزرگی برای گفت‌وگوهاست. چین هفته‌ی گذشته هزینه‌های جدیدی برای کشتی‌های آمریکایی در بنادر خود وضع کرد، تحقیق ضدانحصاری علیه شرکتQualcomm آغاز و محدودیت‌های تازه‌ای بر صادرات مواد معدنی کمیاب اعمال کرد.
تحولات بازار انرژی و سایر شاخص‌ها
قیمت نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) روز جمعه بیش از سه دلار کاهش داشت و به پایین‌ترین سطح در ۴/۵ ماه گذشته، یعنی حدود ۵۸ دلار در هر بشکه رسید. با این حال، بهای نفت در معاملات شبانه حدود یک دلار افزایش پیدا کرد و اکنون در حدود ۵۹/۷۵ دلار معامله می‌شود. تشدید جنگ تجاری آمریکا و چین می‌تواند رشد اقتصاد جهانی و تقاضا برای نفت را کاهش دهد. کاهش تنش‌ها در خاورمیانه، از جمله پیشرفت در آتش‌بس غزه نیز بخشی از ریسک قیمتی نفت را حذف کرده است.
شاخص دلار آمریکا امروز اندکی افزایش یافته و بازده اوراق خزانه‌داری ۱۰ساله‌ی آمریکا حدود ۴/۰۴ درصد است.
تبلیغات
عقب‌نشینی ارزش دلار آمریکا به کانال ۱۰۹ هزار تومانی
امروز، سه‌شنبه نرخ برابری دلار آمریکا و تومان و دیگر ارزها در بازار ارز تهران مانند روز گذشته با نوسان کاهشی مواجه شده به‌طوری‌که، به کانال ۱۰۹ هزار تومانی عقب‌نشینی کرد. بر این اساس، قیمت این ارز مهم در ساعت ۱۵:۳۰ به وقت ایران و در لحظه‌ی نگارش این خبر با هزار و ۱۵۰ تومان کاهش نسبت به روز گذشته با ۱۰۹ هزار و ۴۵۰ تومان معامله شد.
نوسان کاهشی روزهای گذشته نرخ برابری دلار کانادا و تومان را نیز چندین کانال عقب راند به‌طوری‌که، قیمت دلار کانادا به کانال ۷۷ هزار تومانی بازگشت. بر این اساس، امروز قیمت دلار کانادا با کاهش هزار و ۴۰ تومانی نسبت به روز گذشته با قیمت ۷۷ هزار و ۷۷۰ تومان مبادله شد.
تبلیغات
Add comment