تحریریهی «مداد»
روزنامهی اسرائیلی هاآرتص اخیراً مقالهای منتشر کرده که مدعی است دولت اسرائیل بهطورغیرمستقیم از یک کمپین آنلاین فارسی برای بازگرداندن سلطنت در ایران پشتیبانی کرده است.
این روزنامهی منتقد دولت نتانیاهو برای اثبات ادعای خود به «پنج شاهد» ناشناس اشاره میکند و از «پستهای مشخص در فضای مجازی» سخن میگوید بیآنکه لینک یا مدرکی ارائه دهد. در عین حال، نویسندگان با وصل کردن ادعاهای فاقد سند خود به گزارش تازهی «سیتیزنلب» کوشیدهاند برای مقالهشان کسب اعتبار کنند؛ مقالهای که بیش از آنکه نگران اثراتش در ایران باشد، بازتابی از رقابتهای سیاسی داخلی اسرائیل است.
▪ گزارش سیتیزنلب و روایت ناقص هاآرتص از آن
گزارش اصلی «سیتیزنلب» دانشگاه تورنتو، وجود شبکهای کوچک از ۵۳ حساب جعلی در ایکس را تأیید میکند که با استفاده از هوش مصنوعی ویدئو و تصویر تولید کردهاند.
پژوهشگران با زبانی محتاط نوشتهاند «محتملترین سناریو» آن است که این شبکه به نهادی نزدیک به اسرائیل مربوط باشد، اما هیچ نامی از رضا پهلوی یا وزیران اسرائیلی نیامده است. هاآرتص اما همین یافتهها را با استناد به ادعاهای پنج شاهد ناشناس و بدون ارائهی هیچ سندی، به پروژهی «بازگشت سلطنت» پیوند زد و پای گیلا گاملیل و سفر شاهزاده به اسرائیل را به میان کشید.
هاآرتص سالهاست مواضعی انتقادی نسبت به دولت نتانیاهو دارد و این مقاله را هم میتوان در همان چارچوب رقابتهای سیاسی داخلی اسرائیل دید. تمرکز بر گاملیل و پهلوی بیش از آنکه بر دادههای مستند تکیه داشته باشد، رنگ و بوی کارزار رسانهای یک روزنامهی چپگرا علیه یک وزیر راستگرا در فضای داخلی اسرائیل دارد.
▪ بازتاب در ایران و پیامدهای خطرناک
اما در فضای فارسیزبان، روایت هاآرتص معنای دیگری پیدا کرد. بخشی از اپوزیسیون ضدپهلوی، این گزارش را با شور و حرارت بازنشر کردند، بیآنکه به ضعف سندیت آن اشاره یا تلاش کنند زوایای پنهان گزارش را روشن سازند تا درک آن در فضای سیاسی ایران به سوءتفاهم، منجر نشود.
نتیجه روشن بود: صداوسیمای جمهوریاسلامی همان مقاله را دستاویز تازهای برای اعترافگیری اجباری ساخت. امروز اعتراف اجباری امیرحسین موسوی، زندانی سیاسی که ماههاست در بازداشت نهادهای امنیتی است، با استناد به همین گزارش روی آنتن جمهوریاسلامی رفت.
▪ جمعبندی
کمپینهای نفوذ مجازی واقعاً وجود دارند و بارها در کشورهای مختلف، از شوروی سابق تا ایالاتمتحده، به کار گرفته شدهاند. اما در ماجرای اخیر، هاآرتص با درهمآمیزی واقعیت و گمانهزنی، گزارشی نوشت که هم به کارزار داخلی اسرائیل علیه دولت راستگرا خدمت میکند و هم ناخواسته خوراک تبلیغاتی جمهوریاسلامی را فراهم آورد.
برای ایرانیان اما پیام اصلی روشن است: باید مراقب باشیم تا رقابتهای سیاسی و دشمنیهای درون اپوزیسیون، ما را به تکرار روایتهای بیسند نکشاند؛ چرا که هزینهی آن را زندانیان سیاسی و جوانان معترض در خیابانها میپردازند.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
