مجله مداد
جزیره آنتیکستی (Anticosti)، یکی از زیباترین و ارزشمندترین جاذبه‌های گردشگری در خلیج سن لوران، نه تنها به دلیل زیبایی‌های طبیعی‌اش، بلکه به خاطر گنجینه‌ای بی‌بدیل از تاریخ زمین‌شناختی، در سپتامبر ۲۰۲۳ به عنوان بیست‌ودومین سایت میراث جهانی کانادا در فهرست یونسکو ثبت شد.
این جزیره که مساحتی ۱۷ برابر مونترال دارد، با داشتن قدمتی ۴۴ میلیون ساله، یکی از قدیمی‌ترین مستندات زمین‌شناختی در زمان ما به شمار می‌رود.
این جزیره، که توسط جوامع بومی اینو با نام «نوتیسکوآن» (Notiskuan، به معنای «جایی برای شکار خرس») و توسط اقوام می‌کماک با نام «ناتوگوستک» (Natogostec، به معنای «سرزمین پیشین») شناخته می‌شود، نمادی از پیوند عمیق میان گذشته باستانی زمین و میراث انسانی است.
در این مطلب قصد داریم به بررسی دقیق منطقه، تاریخچه آن، نکات جالب و دلایل ثبت در یونسکو بپردازیم تا بیشتر با این جاذبه استان کبک آشنا شوید.
ویژگی‌های طبیعی جزیره آنتیکستی
جزیره آنتیکستی در شرق کانادا، در دهانه خلیج سن لوران واقع شده و با مساحتی بیش از ۹۲۰۰ کیلومتر مربع، عنوان بزرگ‌ترین جزیره استان کبک را یدک می‌کشد.
این جزیره، که از نظر جغرافیایی بخشی از منطقه گاسپزی-آنتیکستی است، با ساحلی طولانی به طول ۵۵۰ کیلومتر، منظره‌ای متنوع از صخره‌های مرتفع، سواحل شنی و رودخانه‌های پرپیچ‌وخم را به نمایش می‌گذارد.
محوطه تحت پوشش میراث جهانی یونسکو، که در سپتامبر ۲۰۲۳ با مساحت ۱۸۲۴۰ هکتار و منطقه حائل ۸۹۷۴۰ هکتاری تعریف شد، حدود ۱۴ درصد از جزیره را در بر می‌گیرد.
این سایت شامل صخره‌های ساحلی از سطح جزر و مد تا بالای صخره‌ها است و لایه‌های فسیلی را در امتداد رودخانه‌های وورئال و ژوپیتر آشکار می‌سازد. فرسایش طبیعی صخره‌های عقب‌نشینی‌کننده، افق‌های فسیلی جدیدی را به شکلی پی‌در‌پی نمایان می‌کند و ارزش علمی سایت را افزایش می‌دهد.
Avez-vous déjà visité l’île d’#Anticosti? 🌲✨🦌 Le 19 septembre dernier, l’@UNESCO l’a ajoutée à sa prestigieuse liste du patrimoine mondial!
📸 Photos par le réalisateur Bernard Gosselin, de son #documentaire “L’Anticoste” (1986) → https://t.co/6xEZu1cvf5 #ONF pic.twitter.com/uWqvZ81ppj
— Office national du film du Canada (@onf) December 29, 2023
از نظر طبیعی، جزیره بخشی از شبکه‌ای از مناطق حفاظت‌شده است که توسط دولت کبک مدیریت می‌شود. پارک ملی آنتیکستی، که ۹۴.۳ درصد سایت را پوشش می‌دهد، به همراه ذخیره دائمی تنوع زیستی و ذخیره‌های اکولوژیکی پوانت-هیت و گراند-لاک-ساله، تضمین‌کننده حفظ لایه‌های استراتیگرافی و فسیلی است.
هیچ سکونت دائمی یا فعالیت صنعتی در سایت یا منطقه حائل وجود ندارد، و قوانین حفاظت طبیعی کبک و قانون پارک‌های کبک بر اجرای دقیق حفاظت نظارت دارند.
تنوع زیستی جزیره نیز شگفت‌انگیز است. بیش از ۱۶۰۰۰۰ گوزن ویرجینیا (بیش از جمعیت انسانی ۲۰۰ نفری جزیره) در جنگل‌های انبوه زندگی می‌کنند، و گونه‌های دیگری مانند روباه، پرندگان دریایی و فک‌های خاکستری و بندری در سواحل جنوبی مشاهده می‌شوند.
غارهای زیرزمینی مانند غار-آ-لا-پاتات (Grotte-à-la-Patate)، با طول ۶۲۵ متر، یکی از بزرگ‌ترین غارهای کبک است.
و مسیرهای پیاده‌روی مانند لس-اِشوِری (Les Échoueries) به طول ۱۲ کیلومتر، فرصت‌های بی‌نظیری برای مشاهده حیات وحش فراهم می‌کنند. در مجموع، جزیره آنتیکستی نه تنها یک سایت زمین‌شناختی، بلکه یک اکوسیستم پویا است که تعادل طبیعی را حفظ کرده است.
تاریخچه جزیره: از سکونت بومیان و مکتشفان اروپایی تا امروز
تاریخ جزیره آنتیکستی به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و لایه‌های متعددی از حضور انسانی و تغییرات طبیعی را در بر می‌گیرد.
شواهد باستان‌شناختی نشان می‌دهد که نخستین مردمان، که احتمالاً اجداد اینو و می‌کماک بودند، حدود ۳۵۰۰ سال پیش جزیره را برای شکار و ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌دادند. نام «نوتیسکوآن» توسط اینوها، که به معنای «جایی برای شکار خرس» است، بر اهمیت شکار در فرهنگ بومی تأکید دارد.
البته این جوامع بومی، که سرزمین‌های سنتی‌شان (Nitassinan) شامل جزیره می‌شود، همچنان نقش فعالی در مدیریت سایت ایفا می‌کنند و رضایت‌شان برای ثبت یونسکو ضروری بود.
کشف اروپایی جزیره به قرن شانزدهم بازمی‌گردد. ژاک کارتیر، کاوشگر فرانسوی، در سال ۱۵۳۴ در جریان نخستین سفرش به کانادا، به جزیره رسید و آن را «ایل-آو-اوف» (Île aux Oeufs، به معنای جزیره تخم‌مرغ‌ها) نامید، به دلیل وجود کلونی‌های پرندگان دریایی.
در قرن هفدهم، جزیره بخشی از منطقه گسترده‌تر «ایل-آو-اوف» شد که از تادوساک تا بلان-سبلون امتداد داشت و به لوئی ژولیه (Louis Jolliet) می‌رسید. با این حال، سکونت دائمی تا قرن نوزدهم محدود بود و جزیره بیشتر برای شکار و ماهیگیری فصلی استفاده می‌شد.
22 août 1711
Un épais brouillard sur le Saint-Laurent fait échouer l’assaut de l’amiral Walker contre Québec. Huit navires de transport se sont échoués près d’Anticosti. Quelque 850 soldats se sont noyés. L’une des pires catastrophes navales de l’histoire britannique à l’époque. pic.twitter.com/XrM1e13prl— Nouvelle-France ⚜ (@Jean_Vauquelin) August 22, 2025
نقطه عطف تاریخ مدرن جزیره، خرید آن توسط هنری مِنیه (Henri Menier)، تاجر شکلات فرانسوی، در سال ۱۸۹۵ است. مِنیه، که به دنبال مکانی برای شکار بود، در سال ۱۸۹۶ گوزن‌های ویرجینیا را به جزیره معرفی کرد و قلعه مِنیه (Château Menier) را در پورت-مِنیه ساخت.
این قلعه، که اکنون یک سایت تاریخی است، نمادی از دوران استعماری است و موزه اکولوژیکی آنتیکستی (Ecomuseum Anticosti) داستان این تحول را روایت می‌کند.
پس از مرگ مِنیه در ۱۹۱۳، جزیره به شرکت شکلات‌سازی مِنیه تعلق گرفت و تا دهه ۱۹۷۰ برای شکار خصوصی استفاده شد. در سال ۱۹۷۴، دولت کبک جزیره را خریداری کرد و ایده ایجاد پارک ملی از دهه ۱۹۲۰، که بر اساس غنای فلوریستیک جزیره بود، به واقعیت پیوست. پارک ملی آنتیکستی در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد و در سال ۲۰۲۰، دولت کبک جزیره را در فهرست مناطق حفاظت‌شده رسمی قرار داد.
جاذبه‌های گردشگری جزیره
جزیره آنتیکستی پر از شگفتی‌هایی است که بازدیدکنندگان را مجذوب خود می‌کند. یکی از مهم‌ترین آنها، آبشار وورئال (Chute Vauréal) با ارتفاع ۷۶ متر است – بلندتر از آبشار نیاگارا (۵۱ متر) – که از طریق پیاده‌روی ۷ کیلومتری در دره وورئال قابل دسترسی است.
لاشه کشتی ویلکاکس (Wilcox shipwreck)، که در پارک ملی قرار دارد، یادآور ماجراجویی‌های دریایی قرن نوزدهم است.
غار-آ-لا-پاتات، با طول ۶۲۵ متر، یکی از وسیع‌ترین غارهای زیرزمینی کبک است و کاوش آن، یک ماجراجویی جذاب در دل زمین را وعده می‌دهد!
از نظر زیستی، جمعیت ۱۶۰۰۰۰ گوزنی که مِنیه معرفی کرد، اکنون بیش از ساکنان انسانی (حدود ۲۰۰ نفر) است و جزیره را به بهشتی برای شکار و مشاهده حیات وحش تبدیل کرده است.
مسیرهای پیاده‌روی مانند بیِ-سنت-کلر (Baie-Sainte-Claire) و پوانت-اوئست (Pointe-Ouest)، فرصتی برای دیدن روباه‌ها، پرندگان و نیز صحنه‌های زیبای طلوع و غروب خورشید بر فراز آب را فراهم می‌کنند.
سواحل جنوبی، با مسیر لس-اِشوِری (Les Échoueries)، محل استراحت فک‌های خاکستری و بندری است. منطقه آنس-آو-فِرِز (Anse-aux-Fraises)، با فسیل‌های ۴۴۵ میلیون ساله، بازدیدکنندگان را به سفری در زمان می‌برد.
سایت‌های تاریخی مانند مقبره سورسیه گاماش (Sorcier Gamache) و خیابان‌های قدیمی کاپ-بلان (Cap-Blanc)، جوّی رمانتیک و مرموز ایجاد می‌کنند.
همچنین پوئنته-کارلتون (Pointe-Carleton)، با فانوس دریایی تاریخی‌اش، نمایی پانوراما از خلیج ارائه می‌دهد.
دسترسی به جزیره آنتیکوستی از مبداء مونترال
دسترسی به جزیره آنتیکوستی از مونترال به دلیل فاصله زیاد (حدود ۱۰۰۰ کیلومتر در شرق مونترال) و قرارگیری جزیره در خلیج سن لوران، نیازمند استفاده از ترکیبی از روش‌های حمل و نقل است.
در حال حاضر، دو راه اصلی برای سفر از مونترال به این جزیره وجود دارد:
۱. سفر هوایی (سریع‌ترین راه)
سریع‌ترین راه سفر به جزیره آنتیکوستی، استفاده از هواپیما است.
- پروازهای مستقیم/چارتر: برخی شرکت‌های هوایی و آژانس‌های مسافرتی (به ویژه شرکت‌هایی که با سازمان پارک‌های کبک – Sépaq – همکاری می‌کنند)، بسته‌های سفر شامل پرواز مستقیم یا چارتر از مونترال یا شهر کبک (Quebec City) به فرودگاه پورت-منیه (Port-Menier – YPN) در جزیره را ارائه می‌دهند.
- پروازهای با توقف: در اغلب موارد، ابتدا باید با پروازهای تجاری از مونترال به یکی از فرودگاه‌های ساحل شمالی کبک مانند سپت-ایل (Sept-Îles) یا اور-سنت-پی‌یر (Havre-Saint-Pierre) سفر کنید. سپس، پروازهای کوتاه‌تر منطقه‌ای توسط شرکت‌هایی مانند Air Liaison، شما را در حدود ۱۵ تا ۲۵ دقیقه به جزیره آنتیکوستی می‌رسانند.
۲. سفر دریایی (اقتصادی‌تر و با مناظر زیبا)
راه دیگر، ترکیبی از سفر زمینی/هوایی و کشتی است:
- مرحله اول (مونترال تا مبدأ کشتی): باید از مونترال با خودرو، قطار یا هواپیما به شهر ریمووسکی (Rimouski) در جنوب رود سن لوران، یا شهرهای سپت-ایل و اور-سنت-پی‌یر در ساحل شمالی بروید.
- مرحله دوم (کشتی): کشتی مسافربری و باری MV Bella Desgagnés (که توسط Relais Nordik اداره می‌شود) به صورت هفتگی و فصلی (معمولاً از آوریل تا ژانویه) به جزیره آنتیکوستی سرویس می‌دهد.
- این کشتی از ریمووسکی حرکت کرده و در پورت-منیه (تنها بندر اصلی جزیره) توقف می‌کند.
- سفر دریایی از ریمووسکی تا جزیره آنتیکوستی تقریباً ۲۳ ساعت به طول می‌انجامد و سرویس‌دهی آن معمولاً هفته‌ای دو بار است.
نکات مهم:
- فصلی بودن: سرویس‌های کشتی معمولاً از آوریل تا ژانویه فعال هستند و خارج از این زمان به دلیل شرایط یخی رودخانه، سفر دریایی بسیار محدود می‌شود.
- پارک ملی: بخش بزرگی از جزیره آنتیکوستی یک پارک ملی است (Sépaq Anticosti). برای رزرو اقامت و فعالیت‌ها، بهتر است وب‌سایت این سازمان را بررسی کنید، زیرا اغلب بسته‌های حمل و نقل و اقامت را به صورت ترکیبی ارائه می‌دهند.
- حمل خودرو: بردن خودروی شخصی با کشتی امکان‌پذیر است، اما به دلیل شرایط باری کشتی (نیاز به قرار گرفتن خودرو در کانتینر) و جاده‌های ناهموار جزیره، معمولاً توصیه می‌شود به جای آن، در جزیره کامیون یا خودروی شاسی‌بلند کرایه کنید.
تصویر اصلی مقاله از ویکی‌مدیا
تحریریهی «مداد»
