مریم ایرانی
هر روز، نور خورشید اولین عنصر طبیعی است که آن را احساس میکنیم. گرمای آن را با لذت پذیرا میشویم و جهان اطرافمان را با کمک آن میبینیم. اما امروز دانشمندان کانادایی میگویند که باید روزی منتظر باشیم که صدای برخورد نور به سطح اجسام را هم بشنویم. مثلا اینکه صبح با صدای خوردن نور روی پنجره اتاقمان صبح را شروع کنیم.
نور یکی از مهمترین پدیدههای جهان اطراف ما است. بدون نور امکان زندگی روی کره زمین برای موجودات زنده منتفی است. جدای از اهمیت اساسی نور برای حیات، این پدیده فیزیکی در توضیح بسیاری از اتفاقات اساسی و ریشهای هستی نقش مهمی بازی میکند. دانشمندان زیادی از اوائل قرن بیستم مدت زیادی را برای توصیف ماهیت واقعی نور صرف کردند. بخش مهمی از کارهای دانشمندان برجستهای چون انیشتن، شرودینگر و سایر اسطورههای دنیای کوانتوم، در این باره بودهاست. یکی از مهمترین اسرار عالم، کشف ماهیت موج بودن نور و چگونگی تاثیر آن روی مواد است. تاثیری که نور به وسیله بستههای انرژی خود که همه ما بعنوان فوتون میشناسیم روی مواد میگذارد.
حالا دانشمندان دانشگاه یو بی سی در بریتیش کلمبیا بعد از سه سال تحقیق روی یک ویژگی مهم نور به نام مُمِنتوم یا اندازه حرکت، به نتایج عجیبی دست یافتهاند که دنیای علم را متحیر کرده است. آنها میگویند، نور دارای صدا است. به عبارتی نور دارای قدرت صوتی است.
اگر نتایج این تحقیقات بتواند بیشتر پیشرفت کند به زودی شاهد نسل جدیدی از فضاپیماهایی که با استفاده از قدرت صوتی نور حرکت میکنند خواهیم بود.
برای اینکه این نتایج به دست بیاید، دانشمندان از یک حسگر صوتی متصل به آینه استفاده کردند و بعد امواج لیزر را به آینه تاباندند. به وسیله این حسگر صوتی، دانشمندان توانستند صدای امواج نوری که به سطح آینه برخورد میکرد شناسایی کنند. با استفاده از ضبط این صداها، دانشمندان موفق شدند که بفهمند چگونه وقتی نور به سطح ماده برخورد میکند، میتواند نیرویی به ذرات مادی وارد کند که باعث تغییرات قابل مشاهده هستند. این یکی از مهمترین نتایجی است که تا به حال در دنیای علم به دست نیامدهبود. تا پیش از این، دانشمندان فقط میدانستند که نور میتواند این کار را انجام بدهد ولی به طور دقیق نمیدانستند که این کار چگونه انجام میشود.
دانشمندان دانشگاه یو بی سی میگویند که ما شاید نتوانیم قدرت فیزیکی برخورد نور را نشنویم و یا حس نکنیم ولی آن را نمیتوانیم نادیده بگیریم. در واقع انقدر این صداها کوتاه به وجود میآیند که تا به گوش ما برسند نابود شدهاند.
نتایج کار این دانشمندان، یک شاهد موفق دیگر بر ادعاهای آلبرت انیشتن است. انیشتن قبلا با نظریات خود توضیح داده بود که چون نور دارای انرژی است بر خلاف باور همه یک ماهیت مادی دارد و دارای جرم است. رابطه معروف نسبیت بر این اساس شکل گرفت.
برای همین است که با کشف جدید کاناداییها بازهم ثابت شد، نور بسیار پیچیدهتر از همه چیزهایی است که در اطرافمان میشناسیم. حالا صدای نور هم در دنیا درآمدهاست! این پدیده تازه کشف شده، قطعا سرآغاز یک دوران تازه در علوم کوانتوم و فیزیک خواهد بود که کاناداییها با افتخار آن را شروع کردند.
این مقاله در نسخه شماره بیستوسوم مجله «مداد» منتشر شده است.
