شهرام يزدان‌پناه
بعد از یک هفته مذاکرات فشرده و نفس‌گیر، کریستیا فریلند، وزیر امور خارجه کانادا قبل از ترک محل مذاکرات به خبرنگاران گفت که هنوز تا اعلام نهایی شدن قرارداد جدید با آمریکا فاصله وجود دارد. فریلند این حرف را در حالی اعلام کرد که از جلسه طولانی مذاکرات قرارداد تجارت آزاد با آمریکا بازمی‌گشت. قراردادی که آمریکایی‌ها می‌گویند قرار است جایگزین نفتا شود اما کاناداییها علاقه دارند آن را همچنان نفتا بنامند.
نفتا، قرارداد تجارت آزاد بین ۳ کشور کانادا، مکزیک و آمریکا از ۲ سال پیش و زمانی که دانلد ترامپ مشغول رقابت انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا بود، مورد حمله وی قرار گرفت.ترامپ به رای‌دهندگان خود قول داده بود این قرارداد را که به زعم وی موجب بیکار شدن آمریکایی‌ها شده را لغو کند.
هفته گذشته در یک خبر ناگهانی دانلد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا هنگام مکالمه تلفنی با رئیس‌جمهور مکزیک، خبر از قرارداد دوجانبه جدیدی با این کشور داد و لغو رسمی نفتا را اعلام کرد. غروب همان روز جاستین ترودو، نخست‌وزیر، در حساب رسمی توئیتر خود نوشت که با ترامپ گفتگوی تلفنی داشته و قرار شده مذاکرات بین دو کشور ادامه داشته باشد.
از فردای آن روز کریستیا فریلند راهی واشنگتن شد تا دوباره سر میز مذاکرات بنشیند. مهلت تعیین شده برای کانادا جهت رسیدن به توافق تجاری با آمریکا بر سر قرارداد جدید تجارت آزاد سی و یکم اوت بود. مهلتی که در آن دو کشور به نتیجه نهایی نرسیدند اما موافقت کردند مذاکرات را همچنان از هفته بعد ادامه دهند.
«حالا کانادا میداند موضع من چیست»
درست در روزهای پایانی دور پیشین مذاکرات ناگهان خبری از گفتگوی خصوصی دانلد ترامپ با خبرنگار بلومبرگ به بیرون درز کرد که جریان مذاکرات را دگرگون ساخت. دانلد ترامپ به شکل خصوصی به خبرنگار بلومبرگ گفته بود که آمریکا هیچ علاقه‌ای به اعطای امتیاز ویژه به کانادا ندارد و موضع او در مقابل کانادا آنقدر توهین‌آمیز خواهد بود که کانادا نتواند قرارداد جدید را قبول کند.
خبرنگار بلومبرگ این صحبت را که بنابر ادعای ترامپ قرار بوده خصوصی باشد را منتشر کرده است. ترامپ هم در توئیتر، ابزار رسانه‌ای شخصی خود ضمن ابراز عصبانیت از اینکه توافق آن‌ها برای خصوصی ماندن این صحبت توسط خبرنگار شکسته شده، نوشت: «حداقل حالا کانادا میداند موضع من چیست». گویا در جریان مذاکرات روز جمعه، مذاکره‌کنندگان کانادایی این صحبت ترامپ را به رخ طرف‌های آمریکایی آورده‌اند.
او همچنین به خبرنگار بلومبرگ گفته است که کنترل کامل مذاکرات در دست طرف آمریکایی است و بند به بند قرارداد جدید باید بر اساس خواسته‌های آمریکا باشد. ترامپ همچنین اضافه کرده: «هر وقت آن‌ها یک موضوعی را مطرح می‌کنند (که مورد علاقه ما نیست) من فوراً تصویری از شورولت ایمپالا را بالا نشان می‌دهم»
اشاره ترامپ به کارخانه مونتاژ جنرال موتورز در اوشاوا (Oshawa) در استان اونتاریو است که در آن شورولت ایمپالا مونتاژ می‌شود.
ترودو: اولویت ما حقوق و منافع کاناداییها است
جاستین ترودو همان روز انتشار این اخبار در همان شهر اوشاوا برای دانشجویان سخنرانی می‌کرد که یک خبرنگار درباره این موضع ترامپ از او سؤال کرد. نخست‌وزیر همان موضع وزیر امورخارجه را تکرار کرد که کانادا قصد دارد به شکل سازنده، مثبت، متمرکز، خلاق و فارغ از همه حاشیه‌هایی که در اطراف میز مذاکره به وجود می‌آید ادامه خواهیم داد. او همچنین ادامه داد اما ما در همه لحظات واضح و شفاف موضع‌مان را اعلام کرده‌ایم که اولویت ما حقوق و منافع کاناداییها است.
اما در این میان به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها آنقدر از همه طرف مشغول ضربه زدن هستند که کانادا برای تمام شدن این ماجرا خلاصه باید از یک سو کوتاه بیاید و بین همه صنایع و تجارت‌هایی که زیر ذره‌بین آمریکایی‌ها قرار گرفته است،یکی را بیشتر از بقیه قربانی کنند.
خبرها حکایت از این دارد که شاید تیم مذاکره‌کننده بخواهد درهای بازار لبنیات کانادا را به روی تولیدکنندگان آمریکایی باز کند تا صنعت خودرو یا فولاد را از گزند تهاجمات پی در پی نجات دهد.
همین موضوع باعث شد تا جمعه، ۳۱ اوت و در گرماگرم رقابت‌های انتخاباتی استان کبک، رهبران و نمایندگان احزاب عمده کبک در حرکتی نمادین دور یک میز و با اتحاد اعلام کنند که به دولت در اتاوا اجازه نخواهند داد منافع کارگران کبکی به خاطر منافع صنایع در دیگر استان‌ها، فدا شود.
CREDIT: Ryan Remiorz/Canadian Press
این سیگنال قطعاً خانم فریلند، وزیر امور خارجه را در آسان قربانی کردن صنعت لبنی کانادا دچار تردید خواهد کرد. صنعتی که کبک یکی از بزرگترین بازیگران آن است و گردش سالانه مالی آن در استان حدود ۶ میلیارد دلار است و ۸۸ هزار نفر به شکل مستقیم و غیرمستقیم از آن ارتزاق می‌کنند.
فیلیپ کویارد، رهبر حزب لیبرال کبک و نخست‌وزیر فعلی استان اعلام کرد هرگونه قرارداد تجاری با آمریکا که مورد توافق کشاورزان و صنایع لبنی کبک نباشد را نخواهد پذیرفت.
