مریم ایرانی
اگر از جمله طرفداران سرسخت محیط زیست هستید، حتما نام خودروهای هیدروژنی برایتان آشنا هستند. این ماشین‌ها به جای سوخت‌های فسیلی که هوا را پر از دود و دم و آلودگی می‌کنند، از هیدروژن برای حرکت استفاده می‌کنند و در نهایت چیزی جز بخار آب از اگزوز آن‌ها خارج نمی‌شود. این مهمترین مزیت استفاده از هیدروژن در دنیای مدرنی است که حیات طبیعت را با استفاده از سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای در معرض تهدید قرار داده‌است.
جدول تناوبی را که احتمالا یادتان می‌آید؟ همان جدول عناصر شیمیایی که جناب مندلیف بزرگ زحمت درست‌کردن و سروسامان دادن به آن را کشید. اگر این جدول جذاب را به یاد آوردید، حتما این را هم می‌دانید که سبکترین عنصر آن، هیدروژن است. عنصری که فراوان‌ترین ماده هستی هم هست. حالا این عنصر سبک وزن و کم توقع، در آستانه طوفانی‌کردن صنایع انرژی کانادا و در راس آن استان کبک است که به طور مستقیم روی محیط زیست تاثیر می‌گذارند.
دولت کبک، تا پایان سال ۲۰۱۸ حدود ۵۰ خودروی هیدوژنی را که قبلا از تویوتا خریده، وارد سیستم حمل و نقل استان خواهد‌کرد. شرکت تویوتا، این اتوموبیل‌ها را به ارزش ۵۷ هزار دلار به کبک فروخته است.
نخستین شرکت اتوموبیل‌سازی که به استفاده از هیدروژن به عنوان یک سوخت پاک، علاقه نشان داد، تویوتا بود که در دهه ۹۰ میلادی کار تحقیق و ساخت موتورهای جدید را شروع کرد و در سال ۲۰۱۴ توانست اولین نمونه را به دنیا ارائه کند. اسم این اتوموبیل جدید، Mirai است.
دولت کبک، تا پایان سال ۲۰۱۸ در حدود ۵۰ عدد از این خودروها را که قبلا از تویوتا خریده، وارد سیستم حمل و نقل خود خواهد‌کرد. شرکت تویوتا، این اتوموبیل‌ها را به ارزش ۵۷ هزار دلار به کبک فروخته‌است.
به جز تویوتا، شرکت هیوندای در سال ۲۰۱۹ فروش نسل جدید خودروهای هیدروژنی خود به نام Nexo را وارد بازار خواهد کرد.
یکی از مسائل مهمی که تا به امروز استفاده از خودروهای هیدروژنی را در کانادا محدود کرده بود، عدم وجود ایستگاه‌های سوخت‌رسانی مناسب برای آن‌ها بوده است. اما درماه ژوئن امسال بالاخره این طلسم شکست و برای نخستین بار، در ونکوور یک جایگاه سوخت‌رسانی برای خودروهای هیدروژنی راه‌اندازی شد. اما به وضوح یک جایگاه فعال، برای کشوری به این وسعت کافی نیست. به همین دلیل دولت کانادا مصمم است روی این پروژه به طور خاص سرمایه‌گذاری انجام دهد.
خودروهای هیدروژنی رویای ژول ورن را محقق می‌کنند؟
اگر اهل داستان‌های علمی-تخیلی کلاسیک باشید، نام ژول ورن نویسنده مشهور فرانسوی که در کتاب‌هایش کلی پیش‌بینی علمی هم کرده برایتان آشنا است. در کتاب جزیره اسرارآمیز، ژول ورن از رویایی در آینده می‌گوید که بتوان از آب به جای سوخت جایگزین در موتورهای بخار استفاده کرد. حالا به نظر می‌رسد که طوفان هیدروژنی که از آن نام بردیم، قصد دارد این پیش‌بینی را محقق کند.
درون یک محفظه مخصوص در موتور خودروهای هیدروژنی، یک واکنش شیمیایی اتفاق می‌افتد که در طی آن هیدروژن و اکسیژن با هم ترکیب شده و برق تولید می‌کنند، این برق به مصرف موتور اتوموبیل می‌رسد.
برای سال‌ها، پیل‌های هیدروژنی، توسط دانشمندان به عنوان یک تکنولوژی پیشرفته برای کاهش آلودگی مورد توجه بودند. مزایای این پیل‌ها برای کاهش آلودگی ناشی از عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی و انتشار بخار آب به جای گاز دی‌اکسید کربنی که از اگزوز اتوموبیل‌های معمولی خارج می‌شود، دیگر برای همه آشکار است. همین مزایا باعث شده تا بسیاری از صاحبان صنایع مهم انرژی کانادا به فکر سرمایه‌گذاری در این زمینه بیفتند.
آیا روزی رویای ژول ورن محقق خواهد شد تا در کانادا به جای بنزین و گازوییل در موتور‌هایمان از آب استفاده کنیم و با استفاده از نور خورشید استارت بزنیم؟ فانتزی منحصر به فردی است! شما چه فکر می‌کنید؟
هم اکنون شرکت‌های بسیار معتبر در ایالت آلبرتا و شهر کالگری در حال تجهیز کردن خانه‌ها، به سیستم جدید تولید برق از هیدروژن هستند. شرکت‌های بنام و مشهوری چون ATCO و Enbridge هر دو سرپرست پروژه‌های جداگانه‌ای در این زمینه شده‌اند.
ATCO ، در حال ساخت تاسیسات جدیدی در استرالیا است که برق را با صفحات خورشیدی تولید می‌کند. اگر بتوان سیستم این پنل‌ها را به یک سیستم الکتروشیمایی برای تجزیه آب به عناصر سازنده‌اش یعنی هیدروژن و اکسیژن استفاده کرد، می‌توان از هیدروژن تولید شده برای ذخیره و پشتیبانی بازتولید برق در همین سیستم‌های خورشیدی بهره گرفت. به این ترتیب، بازدهی سیستم به حدود ۹۰درصد افزایش می‌یابد. به این ترتیب می‌توان گفت که انگار باتری برای شارژ برق خانه استفاده شده که نیروی محرک و پیشران آن نور خورشید و سوخت مورد استفاده در آن آب و هیدروژن هستند. دوست دارم من هم مثل ژول ورن از همین الان تصور روزی را بکنم که در کانادا به جای بنزین و گازوییل در موتور‌هایمان از آب استفاده کنیم و با استفاده از نور خورشید استارت بزنیم. فانتزی منحصر به فردی است! شما چه فکر می‌کنید؟
همچنین بخوانید:
این مقاله در شماره بیست‌ودوم مجله «مداد» منتشر شده است.
