پوریا ناظمی
داستان شیمی دان کانادایی که یکی از ترکیبات غذایی انقلابی را ثبت کرد
مهم نیست در خانه باشید، محل کار یا در طبیعت یا حتی در ایستگاه بین الملی فضایی، احتمال زیادی وجود دارد اگر شما هم در صبح یا میانه روز احساس نیاز به غذایی مقوی و سریع احساس کرده باشید، به سراغ گنجه نان بروید، و کمی کره بادام زمینی روی آن قرار دهید و شاید هم کمی مربا را به آن اضافه کنید تا انرژی ساندویچی کوچک شما را تا ساعت ها سرپا نگه دارد.
ما مطمئن نیستیم نخستین بار چه کسی چیزی شبیه کره بادام زمینی را از خمیر کردن این ماده مقوی و تبدیل آن به خمیری خوراکی درست کرده است. احتمالا مواد غذایی مختلفی در تاریخ درست شده اند که چنین غذایی را به یاد می آوردند. هر چه نباشد بادام از جمله غذاهای صوفیان و ریاضت کشان و همین طور کاوشگران و ماجراجویان بوده است و ارزش غذایی آن امر تازه و ناشناخته ای نیست.
اما در سال 1884 بود که شیمی دانی کانادایی محصولی را که امروز به نام کره بادام زمینی می شناسیم به ثبت رساند و تحولی شگفت انگیز در صنعت غذایی و همین طور سفره غذایی مردم ایجاد کرد. نام او مارسلوس گیلومو ایدسون بود.
مارسلوس در ۶ فوریه ۱۸۴۹ در شهر مونترال، استان کبک، کانادا به دنیا آمد. او دوران کودکی و نوجوانی خود را در محیطی با علاقه به علم و نوآوری سپری کرد و از همان دوران به شیمی علاقهمند شد. او در حرفه داروسازی آموزش دید و بعدها به عنوان یک شیمیدان موفق فعالیت کرد. در طول حرفهاش، او بهدنبال راههایی برای بهبود کیفیت زندگی از طریق علم و فناوری بود.
ایدسون در سال ۱۸۸۴، حق اختراع “کره بادامزمینی” را در ایالات متحده ثبت کرد. هدف او ایجاد یک غذای مقوی و خوشمزه برای افرادی بود که قادر به جویدن غذا نبودند، به ویژه بیمارانی که به دلایل پزشکی نیاز به مواد غذایی نرم داشتند. او با ترکیب بادامزمینی برشتهشده با شکر یا شربت، محصولی نرم و غلیظ ایجاد کرد که میتوانست به راحتی مصرف شود.
روش ایدسون برای تولید کره بادامزمینی شامل آسیاب کردن بادامزمینی تا رسیدن به یک ماده خمیری بود. سپس او این خمیر را با شکر یا شربت مخلوط کرد تا یک محصول با طعم مطبوع و ارزش غذایی بالا تولید شود اگرچه کره بادام زمینی ادسون در ابتدا مورد استقبال مردم قرار نگرفت، اما به تدریج محبوبیت پیدا کرد. در سال ۱۹۰۱، جورج بی واشنگتن کارور، دانشمند آمریکایی، بیش از ۱۰۰ روش مختلف برای استفاده از بادام زمینی، از جمله کره بادام زمینی، ابداع کرد. این امر به افزایش محبوبیت کره بادام زمینی کمک کرد.
این ماده غذایی تازه به سرعت راه خود را به سفره های مردم در سراسر جهان باز کرد.
اختراع کره بادامزمینی توسط ایدسون نه تنها به عنوان یک نوآوری در صنعت غذا شناخته میشود، بلکه تأثیرات اجتماعی و اقتصادی گستردهای نیز داشت. کره بادامزمینی به یکی از غذاهای اصلی در خانوادههای آمریکای شمالی و سپس سراسر جهان تبدیل شد. این محصول به ویژه در زمان جنگ جهانی دوم به دلیل ارزش غذایی بالا و ماندگاری طولانی، به یکی از منابع غذایی مهم برای سربازان تبدیل شد.
در سال 1981 و در نخستین ماموریت عملیاتی شاتل فضایی کلمبیا، کره بادام زمینی به عنوان بخشی از غذای فضانوردان به مدار زمین رفت و از آن پس به عنوان بخشی دائمی از غذای فضانوردان در برنامه غذایی ایشان قرار دارد.
امروز، کره بادامزمینی یک صنعت چند میلیارد دلاری است و نقش مهمی در فرهنگ غذایی آمریکای شمالی ایفا میکند. این محصول نه تنها به عنوان یک غذای ساده و مغذی شناخته میشود، بلکه در صنایع مختلفی نظیر شکلاتسازی، دسرها و میانوعدهها نیز کاربرد دارد. اختراع ایدسون همچنان الهامبخش مخترعان و نوآوران در سراسر جهان است.
اختراع کره بادامزمینی توسط مارسلوس گیلومور ایدسون نشاندهنده قدرت خلاقیت و نوآوری در تغییر جهان است. او نه تنها به عنوان یک مخترع، بلکه به عنوان فردی که با تلاش و پشتکار خود توانست زندگی انسانها را بهتر کند، در تاریخ ماندگار شد. کره بادامزمینی همچنان یادآور نبوغ و میراث ماندگار اوست.
حقایق جالب در مورد کره بادام زمینی:
در سال ۱۹۰۳، دکتر آمبروز استراب، پزشک آمریکایی، کره بادام زمینی را به عنوان یک غذای سالم برای بیماران خود تجویز کرد.
در طول جنگ جهانی دوم، کره بادام زمینی به عنوان یک منبع پروتئین ارزان و در دسترس برای سربازان استفاده می شد.
در سال ۱۹۹۰، اولین موزه کره بادام زمینی در ایالات متحده افتتاح شد.
در سال ۲۰۰۲، بزرگترین ساندویچ کره بادام زمینی جهان در ایالات متحده ساخته شد. این ساندویچ بیش از ۱۰۰۰ پوند وزن داشت!
در سال ۲۰۱۶، یک شیشه کره بادام زمینی بیش از ۱۰۰ ساله در یک حفاری باستان شناسی در آرژانتین پیدا شد.
