فرمهر امیردوست
ایده اکسپو ۶۷ زاده ذهن سناتور مارک دروین (Mark Druin) بود. قبل از اینکه در سال ۱۹۶۲ به مونترال واگذار شود، با مخالفت اولیه روبرو شد. یک شرکت دولتی تأسیس شد و بودجه آن توسط دولت‌های فدرال، استانی و شهرداری تأمین شد. موضوع این نمایشگاه، «انسان و دنیای او»، بر به نمایش گذاشتن توانایی‌های بشر و راه حل‌های آینده متمرکز بود.
سرهنگ ادوارد چرچیل (Edward Churichill)، که به دلیل مهارت‌های مدیریتی خود در طول جنگ جهانی دوم شناخته می‌شد، وظیفه ساخت سایت نمایشگاه را در جزیره سنت هلن و ایجاد جزیره جدید، ایل نوتردام، با استفاده از میلیون‌ها تن خاک بر عهده داشت. با وجود تردیدهای اولیه و افزایش هزینه‌ها، رهبری چرچیل و روش‌های نوآورانه مانند مدیریت مسیر بحرانی، پروژه را در مسیر خود نگه داشت.
بیش از ۶۰ کشور در اکسپو ۶۷ شرکت کردند و غرفه‌هایی را ساختند که فرهنگ، دستاوردها و چشم‌اندازهای خود را برای آینده به نمایش می‌گذاشتند. اتحاد جماهیر شوروی، کانادا، ایالات متحده و فرانسه از جمله محبوب‌ترین نمایشگاه‌ها بودند.
علاوه بر غرفه‌های ملی، نمایشگاه‌هایی توسط گروه‌های مختلف از جمله سازمان‌های مذهبی، سازمان ملل متحد و جامعه اقتصادی اروپا برگزار شد. این رویداد طیف وسیعی از فرهنگ‌ها و ایده‌ها را ارائه کرد و در طول برگزاری خود بیش از ۵۰ میلیون بازدید‌کننده را به خود جلب کرد.
اکسپو ۶۷ فقط بر غرفه‌ها متمرکز نبود. بازدیدکنندگان از انواع سرگرمی‌ها از جمله اجراهای موسیقی‌دانان مشهور مانند تیلونیوس مونک، گروه rateful Dead و گروه سوپریمز لذت بردند. سیستم حمل‌و‌نقل آینده‌نگر اسکای راید، چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای از سایت را ارائه می‌کرد، در حالی که مهمانداران با دامن‌های کوتاه به مهمانان به زبان‌های مختلف کمک می‌کردند.
غذاهای بیش از ۶۰ کشور یک ماجراجویی آشپزی را ارائه می‌داد، اگرچه قیمت‌ها می‌توانست بالا باشد. با وجود اعتصاب ۳۰ روزه حمل‌و‌نقل که بر تعداد بازدیدکنندگان تأثیر گذاشت، نمایشگاه اکسپو ۶۷ همچنان یک موفقیت بزرگ باقی ماند و درآمد قابل توجهی از گردشگری ایجاد کرد و تأثیر ماندگاری بر کانادا گذاشت.
اکسپو ۶۷ تصویر مونترال را متحول کرد و غنای فرهنگی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی کانادا را به جهان نشان داد. همچنین انقلاب آرام در کبک را تقویت کرد، سخنرانی جنجالی شارل دوگل در طول بازدید او، شعله‌های احساسات جدایی‌طلبانه را شعله‌ور کرد.
در حالی که محل اصلی با اکثر غرفه‌ها در نهایت به فراموشی سپرده شد، دو سازه از آن زمان تاکنون باقی مانده است: بیوسفر مونترال و هبیتت ۶۷، که یک آزمایش پیشرو در زندگی شهری محسوب می‌شود.
اکسپو ۶۷ سنگ بنای فرهنگی، گواهی بر نبوغ کانادایی و جشن وحدت جهانی بود. این نمایشگاه همچنان الهام‌بخش است و خاطره‌اش یادآور زمانی که کانادا میزبان جهان بود و اثری ماندگار در تاریخ به جا گذاشت.
پاویون ایران
پاویون یا نمایشگاه ایران در جزیره‌ی سنت هلن، روبروی ایستگاه مترو قرار داشت. سبک معماری آن برگرفته از سازه‌‌های باستانی ایرانی بود و کاشی‌کاری‌های تزئینی‌اش، نمونه‌ای اصیل از هنرهای تزئینی ایران به شمار می‌رفت.
تم پاویون ایران، «هزار و یک چهره‌ی ایران»، یادآور شکوه و جلال امپراتوری ایران بود و پیشرفت‌هایی را که در دوران حکومت شاه ایران حاصل شده بود، در دو طبقه‌ی نمایشگاه به تصویر می‌کشید. در بخشی که به سنت‌ها اختصاص داشت، تابوت‌های دوره‌ی قاجار، برنزهای سلجوقی، قاشق‌ها و قابلمه‌های به‌جامانده از مغولان، برنزهای قرن ۱۲ و ۱۳ و گلدان‌های چینی با نقش‌های نقره‌ای، گلدان‌های طلایی ۳۰۰۰ ساله، آمفورا و سرامیک‌های دست‌نقش‌دار به نمایش گذاشته شده بود.
فیلم‌ها و تصاویری که روی دیوارهای سالن مرکزی پخش می‌شد، جنبه‌های مختلف زندگی ایرانی را از حفاری‌های باستان‌شناسی تا جدیدترین برنامه‌ی توسعه‌ی اقتصادی در بر می‌گرفت. یک مونتاژ عظیم عکس که به چند بخش تقسیم شده بود، گزارشی از پیشرفت پروژه‌های بسیاری را به بازدیدکنندگان ارائه می‌کرد؛ از اصلاحات ارضی، آزادی تدریجی زنان، توسعه‌ی اجتماعات، اصلاحات انتخاباتی و بهبود خدمات آموزشی و بهداشتی.
در بخش‌هایی که کارهای انجام‌شده برای بهبود سطح زندگی مردم را نشان می‌داد، صنعت نفت سنگ بنای اصلی بود. عکس‌ها و ماکت‌هایی از خطوط لوله نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، چاه‌های نفت و کارخانه‌های شیمیایی وجود داشت.
برای دیدن تصاویر دیگری از پاویون ایران، در ویدئو دقیقه ۱۳:۴۳ را مشاهده کنید.
هنر دست صنعتگران ایرانی به نمایش گذاشته شده بود. بازدیدکنندگان می‌توانستند از شیشه‌های رنگی تهران، پارچه‌های زربفت فاخر، منبت‌کاری‌های داخلی و چوبی شیراز، پرندگان تزئینی فلزی و زیورآلات طلای حکاکی‌شده‌ی اصفهان، ابریشم‌های تبریز، گلدان‌ها، فانوس‌های نقره‌ای میناکاری‌شده و کت‌های پوست گوسفند گلدوزی‌شده، دیدن کنند. قالی‌های زیبای ایرانی، پس‌زمینه‌ای دائمی در نمایشگاه را تشکیل می‌دادند و در یک بخش، بازدیدکنندگان می‌توانستند قالی‌بافان را پشت دارهای قالی‌بافی‌شان تماشا کنند.
بخش نهایی پاویون ایران ادای احترامی به کوروش بزرگ بود که امپراتوری ایران را به گسترده‌ترین قلمرو خود رساند. در ویترین‌ها اشیاء قیمتی از طلا و نقره، آینه‌ها، لوسترها، بشقاب‌ها، سماورها، جواهرات و یک لوحه‌ی میخی کشف‌شده در تخت‌جمشید به نمایش گذاشته شده بود. و در سرزمینی با شاعران بزرگ، ایران، عمر خیام را به عنوان بزرگ‌ترین شاعر خود ستوده بود و صفحه‌ای با تذهیب غنی از رباعیات را به نمایش گذاشته بود.
در پاسیو، باری نیز وجود داشت که با ودکای ایرانی، خاویار و دیگر غذاهای ویژه ایران از مهمانان پذیرایی می‌کرد.
نیروانا احسانی
خبرهای صبحگاهی
