پوریا ناظمی
نگاهی به آسمان شب
امروز جمعه 12 می، تربیع آخر ماه است. ماه که از حدود ساعت 3 بامداد طلوع می‌کند در طی هفته پیش رو و به‌خصوص فردا شب (13 می) از کنار سیاره طوق برگردن منظومه شمسی، زحل، عبور خواهد کرد.
اما این شب‌های و بعد از غروب درخشش خیره‌کننده سیاره زهره یا ناهید است که چشم هرکسی را به‌سوی خود جلب می‌کند.
فراتر از افق جنوب غربی سیاره زهره با درخشش خیره‌کننده خود و در غیاب ماه درخشان ترین جرم آسمان است.
روز 15 می این سیاره درخشان در صورت فلکی جوزا می‌درخشد.
سیاره زهره ازنظر ابعاد و ظاهر و تاریخ بسیار شبیه زمین است. در حدی که آن را خواهر دوقلوی زمین می‌نامند.
اما در طول مسیر حیاتش این سیاره دل‌فریب مسیر متفاوتی را پیش‌گرفته است.
شرایط مختلف در طول تاریخ باعث شده است که گازهای گلخانه‌ای در اطراف این سیاره به حد اشباع برسند و در زیر لایه‌ای غلیظ از ابر جهنمی واقعی را در منظومه شمسی رقم بزنند.
افزایش دمای هوای به دام افتاده در زیر جو غلیظ این سیاره باعث شده است تا سطح زهره حتی از سطح عطارد که نزدیک‌ترین سیاره به خورشید است نیز داغ‌تر باشد.
زهره یا ناهید را در اساطیر ملل گوناگون به‌عنوان نمادی از ایزد بانوان و الهه‌های زیبایی و باروری و زنانگی نامیده‌اند.
چهره درخشان و پرفروغ زهره که گاه در آسمان شامگاهی می‌درخشد (مانند این شب‌ها) و گاه به آسمان بامدادی نقل‌مکان می‌کند و به همین دلیل گاه با هر دو لفظ ستاره صبحگاهی و ستاره شامگاهی هم از او یادشده است، به‌طور طبیعی اوج زیبایی و ظرافت را در ذهن تماشاگران آسمان می‌آورده است.
در اوستا و در یشت ها در فصل آبان یشت، سرودهایی به ستایش ناهید یا «اردویسوره اناهیته» اختصاص دارند.
در این سرودها می‌خوانیم: « اَرِدْویسور آناهید از سوی مزدای آفریدگار برخاسـته است. او که بازوان زیبا و سپیدش به ستبری شانه اسبی است؛ بازوانی که با زیورافزار باشکوه و تماشـایی آذین شده است. اوست یکسره روان و بسیار نیرومند و نازنین. او بر فراز گردونه نشسته، لگام برگرفته و گردونه می‌راند.
اوست که با چهار اسب بزرگ و یک نژاد و سراسر سپید، در ستیزه بر همه دشمنان غلبه کند؛ چه دیوان و مردمان و جادوان و پریان و کَوی‌ها و کَرَپن‌های ستمکار.
اوست آن توانای درخشانِ بلندبالای خوش‌اندامی که شب و روز به نیرومندی روان است، و به فراوانی همه آب‌هایی است که بر روی این زمین روانند.
ایزد ناهید یکی از مهم‌ترین ایزدان ایران باستان به شمار می‌رود که علاوه بر زیبایی، قدرت و زنانگی خود، موکل آب‌ها است که برای ایرانی که دائماً با خشک‌سالی مواجه است، نشان از جایگاه بالای او دارد.
سیاره زهره اما درعین‌حال ازنظر سیاره شناسی منظومه شمسی نیز جذابیت فراوانی دارد. در زیر حجاب فریبنده این سیاره، چهره خشن و داغی قرارگرفته است که گاه شاهد بارش باران های اسیدسولفوریک است.
چرخش وضعی این سیاره به دلیلی که هنوز نمی‌دانیم معکوس است. به این معنی که اگر ابرهای این سیاره اجازه می‌داد طلوع خورشید را از سطح آن از غرب و غروبش را در شرق می‌دیدیم.
همین‌طور سرعت گردش این سیاره به دور خودش (یک شبانه‌روز زهره) معادل 243 روز زمینی است و مدت‌زمان گردش این سیاره به دور خورشید (یک سال زهره) 225 روز زمینی است. بدین ترتیب یک سال زهره کوتاه‌تر از یک شبانه‌روز این سیاره است.
بررسی این سیاره یکی از هدف‌های جذاب سیاره شناسی است که نه‌تنها می‌تواند باعث درک ما از روند تحول منظومه شمسی و سیاره خودمان زمین باشد که در درک ما از دنیای سیاره‌های فراخورشیدی نیز موثر است و البته اینکه این سیاره با تمام شرایط سخت و دشواری که بر آن حاکم است هنوز هم ممکن است نوعی از حیات را در ابرهای ارتفاع بالای خود میزبانی کند.
خبرهای صبحگاهی
