گزارش نشنال پست از رویدادهای اعتراضی در ایران
اعتراضات عمومی که در ایران و در پی کشته شدن مهسا امینی در زمانی که در بند گشت ارشاد بود، بهسرعت به یکی از وسیعترین اعتراضات تاریخ ایران بدل شد و ازجمله همراهی بخشی از جامعه جهانی را به همراه داشته است. رسانههای مختلف سعی دارند تا ضمن اینکه خود درکی از رویدادهای این روزهای ایران به دست آورند، وضعیت را برای خوانندگان خود توضیح دهند.
متن زیر ترجمه مقاله توضیحی است که نشنال پست با استفاده از منابع خبری دیگری چون رویترز و AP تهیه کرده است. ترجمه این نوشته برای آشنایی مخاطبان با توصیفی که از این رویدادها برای مخاطبان کانادایی ارائه شده است در ادامه آمده است.
چه چیزی شعله اعتراضهای اخیر ایران را فروزان کرد و آیا این آغازی بر رویدادی بزرگتر است؟
لین چایا
در روزهای اخیر و پسازآنکه دختری 22 ساله زمانی که به جرم تخلف از دستورالعمل سختگیرانه لباس اسلامی در ایران در بازداشت پلیس اخلاقی (گشت ارشاد) بود، جان خود را از دست داد، اعتراضهایی در سراسر ایران رخ داده است.
مرگ مهسا امینی، که به اتهام ادعایی محکم نبودن پوشش روسری یا حجاب وی، از سوی پلیس اخلاقی بازداشتشده بود، شعلههای نمایشی خیرهکننده و شجاعانه از مقاومت در برابر ضربوجرح و حتی امکان بازداشت مردم را شعلهور کرد.
ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران صبح روز چهارشنبه در خطابه خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد غرب را متهم به «استاندارد دوگانه» در موضوع حقوق بشر کرد. رئیسی انگشت اتهام خود را بهسوی کانادا نشانه رفت و با اشاره به گروههای بومیان کانادایی گفت آنهایی که «بدنهای صدها کودکشان در گورهای جمعی کشفشده است» نباید نادیده گرفته شوند.
او گفت: «تا زمانی که این استانداردهای دوگانه را داریم و بر اساس آن تمام تمرکز بر یک سو قرار میگیرد و بهطور مساوی طرفهای مختلف را موردتوجه قرار ندهد، ما عدالت و انصافی واقعی را نخواهیم داشت.»
بسیاری از ایرانیان، بهخصوص جوانان مرگ امینی را بخشی از اقدامهای تند جمهوری اسلامی علیه زنان جوان ارزیابی میکنند که روزبهروز شدت و خشونت بیشتری پیدا میکند.
این حادثه مرگبار باعث بروز خواست عظیمتری مبنی بر تغییر رژیم شده است.
در اینجا نگاهی میاندازیم به آنچه باعث بروز این حوادث شد و اینکه این روند ممکن است به کجا ختم شود.
چه چیزی باعث آغاز اعتراضات شد؟
پلیس اخلاقی (گشت ارشاد) ایران روز 13 سپتامبر مهسا امینی که از شهر خود در ناحیه کردنشین غرب ایران برای بازدید به تهران آمده بود را بازداشت کرد. او در دفتر پلیس، از هوش رفت و سه روز بعد درگذشت.
پلیس او را به اتهام اینکه روسری (حجاب) اش را به شکل آزادتری بر سر داشته بود بازداشت کرد. ایران زنان را ملزم کرده است که روسریهای خود را در فضاهای عمومی بهگونهای به سر کنند که هیچ بخشی از موهای آنها معلوم نباشد.
پلیس سورفتار با امینی را انکار و ادعا میکند که او بر اثر ایست قلبی از دنیا رفته است.
خانواده امینی میگویند، او هیچ سابقه ناراحتی قلبی نداشته است و مقامات اجازه ندادهاند پیش از خاکسپاری آنها بدن دخترشان را ببینند. تظاهرات پس از خاکسپاری آن در شهر سقز در کردستان و از روز شنبه آغاز شد و بهسرعت به سایر نقاط ایران و ازجمله تهران نیز توسعه یافت.
معترضان چه کسانی هستند؟
پس از آغاز اعتراضها در روز شنبه و در مراسم خاکسپاری امینی، در کردستان، اعتراضات سراسر ایران را در برگرفت و به تقابل با نیروهای امنیتی منجر شد که قصد سرکوب تظاهرات را داشتند.
زنان روسری و سرپوشهای خود را در اعتراض به این حادثه از سر برداشته و سوزاندند و برخی نیز موهای خود را در مکانهای عمومی کوتاه کردند.
مریم معمارصادقی، همکار ارشد موسسه مکدونالد- لوریه به اخبار CBC گفت که «افرادی با دیدگاهها و سبک زندگیهای مختلف به خیابان آمده و درخواست تغییر رژیم را دارند.»
مقامهای رسمی اعلام کردهاند که تاکنون (زمان نوشتن مقاله در شامگاه روز چهارشنبه) حداقل هفت نفر در این تظاهرات و زا روز شنبه تاکنون کشتهشدهاند. اگرچه گزارشهایی که گروهی به نام Hengaw که ناظر حقوق بشر در کردستان است، به تعداد کشتگان بیشتری اشاره میکند.
این نهاد همچنین بیان کرده است که دسترسی به اینترنت در بخشهایی از استان کردستان قطعشده است – اقدامی که مانع انتشار و اشتراکگذاری ویدیوهای مربوط به این ناحیه میشود که ازنظر تاریخی با سرکوب اقلیت کرد مواجه بوده است. ایجاد مانع و اختلال در دسترسی به اینترنت روشی است که از سوی رژیمها برای ایجاد مانع در ارتباطات و هماهنگی میان معترضان به کار میرود.
همچنین، روز چهارشنبه برای مدت کوتاه وبسایت بانک مرکزی ایران از دسترس خارج شد. هکرها اعلام کردهاند که تعدادی از نهادهای دولتی ایران را هدف حملات خود قرار دادهاند.
مصطفی قمری وفا سخنگوی بانک مرکزی در خبری که ایرنا، خبرگزاری رسمی ایران منتشر کرد، هک شدن بانک را رد و اعلا کرد از دسترس خارج شدن وبسایت بانک به دلیل حمله به سروری بوده که از این وبسایت میزبانی میکرده است. این وبسایت بعدتر دوباره در دسترس قرار گرفت.
تا ظهر چهارشنبه همینطور وبسایت وزارت ارشاد نیز در دسترس نبود.
هکرهای وابسته به جنبش مرموز ناشناس (Anonymous) اعلام کردهاند که سازمانهای دولتی ایران ازجمله صداوسیما و سخنگوی دولت را هدف قرار دادهاند.
قدم بعدی چیست؟
رهبران ایران وعده دادهاند که مرگ امینی را بررسی کنند و در همین کشورهای خارجی را بدون نام بردن از آنها و همینطور گروههای مخالف در تبعید را متهم به سواستفاده از این اتفاق برای شکل دادن به اعتراضات کردهاند. این الگویی است که از سوی نظام درباره تظاهرات در سال های اخیر بارها تکرار شده است.
اعتراضهای امروز ایران شباهتهایی با اعتراضات گسترده 2019 دارد که باهدف سرنگونی رژیم و براندازی علی خامنهای، رهبری نظام، صورت گرفته بود و شاهد کشته شدن بیش از 1500 نفر بود.
معمار صادقی میگوید: «تنها راهی که منجر به آزادی این زنان و دختران ایرانی از این خشونت، تبعیض و تحقیر و هراس روزانه از حکومت خودکامه میشود ، خلاص شدن از دست حکومت است.»
او میگوید: «اگرچه صحبت کردن درباره این رویداد قطعاً بهتر از سکوت درباره آن است اما سیاستهای خارجی کشورهای دارای دموکراسی و سازمان ملل باید به این نقطه برسد که این رژیمی است که نباید وجود داشته باشد… و تا زمانی که این فرقه در رأس کار حضور دارند هیچ چشمانداز روشنی برای حقوق زنان درون ایران وجود ندارد.»