تحریریه «مداد»
بسیاری از والدین بر این باورند که فرزندانشان، هرگز محتوایی آنلاین نامناسبی ندیدهاید، اما بچهها روایتی کاملا متفاوت از این موضوع دارند!
واقعیت این است که حتی بچههای هشت یا نه ساله میتوانند به راحتی در اینترنت با محتوای جنسی (به ویژه پورن) روبرو شوند. اگر چه بیشتر این محتواها (و نه همه آنها) به شکلی قانونی در وب منتشر شدهاند، اما میتوانند برای کودک یا نوجوانی که آنها را میبیند، بسیار زیانبار باشند.
کودکان
کودکان معمولا به صورت اتفاقی با چنین محتوایی روبرو میشوند. برای مثال ممکن است نشانی یک وبسایت یا یک کلمه را به اشتباه در موتور جستجو تایپ کنند و به بدون اینکه خودشان بخواهند، وارد وبسایتی شوند که اصلا قصد دیدنش را نداشتند.
پژوهشها نشان میدهد قرارگیری کودکان در برابر محتوای گرافیکی جنسی، آن هم پیش از اینکه به سن مناسبی برسند، احتمالا اثراتی منفی و مخرب بر آنها خواهد داشت.
تماشای پورن چه تاثیری بر کودکان دارد؟
در گذشته فرض بر این بود که چون بچهها هیچ درکی از اطلاعات بصری مرتبط با امور جنسی ندارند، اصلا تحت تاثیر آن قرار نمیگیرند. اما امروز میدانیم که با وجود اینکه بچهها از بلوغ هیجانی و نیز تجربه یا اطلاعات برای درک محتوای جنسی برخوردار نیستند، ممکن است به شکلی ناخودآگاه، تصاویری که میبینند را به ذهن سپرده و بکوشند از چند و چون آن سر در بیاورند.
بچهها ممکن است روزهایی پراسترس را پس از دیدن این تصاویر تجربه کرده و به دنبال راهی برای اجرای موارد دیده شده و یا درک جزئیات آن باشند. البته شدت اثرات این موضوع به خودِ کودک، سن کودک، محتوایی که دیده، شرایط پیرامونی و نیز نحوه مشاهده بستگی دارد.
قرارگیری در معرض محتوای جنسی ممکن است سبب شود:
- کودک به شکلی زودهنگام وارد مسائل جنسی شود.
- کودک را وسوسه کند که رفتار جنسی دیده شده را پیاده کند تا بهتر بتوان آن را درک کند.
- حساسیت ذهنی کودک نسبت رفتارهای پرخطر کاهش یابد و این رفتارها برایش عادی شود.
- انتظارات کودک در روابط آینده را به شکلی غیرطبیعی تغییر دهد.
- موجب شکلگیری انتظاراتی درباره ظاهر جسمی و برخی اقدامات جنسی در ذهن کودک شود.
- مرزهای اخلاقی راکمرنگ کرده و ریسک قربانی شدن کودک (در سوءرفتارهای جنسی) را افزایش دهد.
- ریسکی برای سلامت کودک باشد (مثلا بیماریهای مقاربتی، سوءاستفاده جنسی و …)
- ریسک رفتارهای جنسی پرخطر با سایر کودکان را افزایش دهد، زیرا شاید کودک تمایل داشته باشد چیزهایی که دیده را امتحان کند.
- در فرآیند طبیعی رشد جنسی کودک، تداخل ایجاد کند.
از کجا متوجه شوم که فرزندم، پورن دیده است؟
یک سری نشانه وجود دارد که «شاید» نشانگر تنش وارده به کودک به دلیل دیدن محتوای آنلاین جنسی باشد. این نشانهها عبارتند از:
- تغییراتی ملموس در الگوی رفتارهای معمول کودک دیده میشود. خیلی سریع آزرده و خشمگین میشود و بیش از حد حساس و هیجانی رفتار میکند.
- کودک میگوید چیزهایی که دیده موجب برهم خوردن افکارش شدهاند. میگوید این تصاویر انگار ناگهان در ذهنش پدیدار میشوند.
- کودک در خوابیدن با مشکل روبرو میشود.
- کودک زمان بیشتری را نسبت به حالت عادی به فعالیتهای آنلاین میگذراند.
چه واکنشی باید نشان دهیم؟
اگر متوجه تغییراتی در رفتار کودکتان شدید:
- بگذارید کودکتان بداند که متوجه رفتار غیرعادیاش شدهاید. از او بپرسید که آیا اوضاع روبهراه است یا اینکه کمکی از دستتان برمیآید.
- از نظر احساسی، در دسترس باشید و آماده باشید به حرفهایش گوش دهید. وقتی یک کودک وارد تجربهای پراسترس میشود، خیلی خوب است که با کسی که به او اهمیت میده، بدون ترس از مورد قضاوت قرار گرفتن، صحبت کند.
- اگر کودکتان تمایلی به حرف زدن است، بگذارید بداند که در صورت که به شما نیاز داشت، در دسترس خواهید بود.
- اگر تغییرات رفتاری کودک همچنان ادامه داشت، با پزشک خانوادهتان مشورت کنید.
برای کاهش امکان دسترسی کودکم به پورن، چه کاری میتوانم انجام دهم؟
نمیتوان ارتباط کودک را با دنیای بیرون قطع کرد و البته چنین کاری، اصلا درست نیست. در مقابل، ایجاد تعادلی بین توانمندسازی کودک و مراقبت از اوست که اهمیت دارد.
چند توصیه زیر را جدی بگیرید:
- محدودیتهایی برای استفاده فرزندتان از دستگاههای مختلف و چیزهایی که میتوانند تماشا کنند (مثل اینترنت، تلویزیون و بازیهای ویدئویی) تعیین کنید.
- بر کودکتان در مواردی که آنلاین است، نظارت داشته باشید.
- از نرمافزارهای ویژه فیلترینگ و نظارت والدین استفاده کنید.
- برای کودکان کمسنتر، از موتورهای جستجو و اپلیکیشنهای امن برای بچهها (مثل کیدل) استفاده کنید.
نوجوانان
کنجکاوی جنسی برای نوجوانان، کاملا طبیعی است. در واقع نوجوانان ممکن است خودشان به سراغ پورن بروند. با این وجود، آن دسته از نوجوانانی که به دنبال اطلاعات مفید درباره بلوغ، جنیست یا روابط جنسی هستند، از تجربه و دانش کافی برای تشخیص واقعیتها از آنچه در محتوای پورن به تصویر کشیده میشد نیستند.
در واقع، ممکن است محتوای پورن را واقعیت دنیای بیرونی بدانند. همین سبب میشود که محتوای پورن، نقشی محوری در دیدگاه و باورهایشان درباره روابط، جنسیت و ارتباطات جنسی داشته باشد.
تماشای پورن چه تاثیری بر نوجوانان دارد؟
- پورن، واقعیت نیست. به همین دلیل، موجب ایجاد انتظارات، دیدگاهها و باورهایی نادرست و متفاوت با آنچه در یک رابطه جنسی سالم صورت میگیرد میشود.
- پورن موجب میشود خشونت جنسی، به کارگیری روشهای خشن برای دستیابی به خواسته در یک رابطه، عادی جلوه کند و مخالفت طرف مخالف هم اهمیتی نداشته باشد.
- پورن موجب تقویت برخی کلیشههای معیوب جنسیتی (مثل اینکه مردان مجازند هر کاری که خواستند انجام دهند و دخترها نیز برای تامین خواستههای مردان هستند) میشود.
- پورن، تصویری غیرانسانی از انسان ارائه میدهد و در آن، انسانها به عنوان یک جسم که مورد استفاده قرار میگیرد به تصویر کشیده میشوند.
چگونه درباره پورن با نوجوانم صحبت کنم؟
والدین نقشی کلیدی در شکلدهی به ارزشها و باورهای فرزندشان درباره روابط سالم و مناسب جنسی دارند. به همین دلیل، وقتی با نوجوانتان درباره پورن صحبت میکنید، حتما موارد زیر را در نظر بگیرید:
- به شکلی صریح درباره پیامهای منفی پنهان در محتوای رسانهها، موسیقی، مد و تبلیغات (مثل تحسین خشونت، آزار جنسی، بهرهکشی یا کلیشههای نادرست جنسی) صحبت کنید.
- استانداردی برای ارزیابی روابط سالم و تمایلات جنسی سالم ارائه کنید تا فرزندتان بتواند پیامهای موجود در محتوای رسانههای مختلف را با آن استاندارد مقایسه کند.
- به او کمک کند تصویری مثبت از بدنش داشته باشد.
- به او کمک کنید شناخت خوبی از هویت جنسی خود داشته باشد.
- درباره موارد زیر با او صحبت کنید:
- آنواع مختلف روابط (آشنایی، روابط صمیمی، جنسی و …)
- تفاوت بین روابط سالم و ناسالم
- تفاوت بین احترام به حریم شخصی و بیاحترامی به آن
- حقوق و مسئولیتهای مرتبط با رفتار جنسی
- آسیبهای احتمالی فعالیت جنسی به سلامت
- اهمیت احترام به خود
برگرفته از این منبع
