فرمهر امیردوست
شقایق سرخ و جنگ، احترام به کهنه‌سربازان
استفاده از شقایق سرخ به عنوان نمادی برای یادآوری و زنده نگه داشتن خاطره شهدای جنگ به قرن نوزدهم و نبردهای ناپلئونی باز می‌گردد.
طبق روایتی، در منطقه فلاندر فرانسه گل‌های سرخ شقایق بر مزار شهدای جنگ می‌رویید و میدان نبرد پس از جنگ به دشتی سرخ از شقایق بدل می‌شد. در زمان جنگ، مواد معدنی موجود در ادوات جنگی مانند تفنگ و بمب باعث می‌شد تا مقدار مورد توجهی آهک بر روی خاک جمع شود و به همین دلیل نیز خاک این مناطق حاصلخیز و آماده رشد شقایق می‌شد. با به پایان رسیدن جنگ، آهک در زمین جذب شده و شقایق‌ها می‌پژمردند.
یکی از اولین اشارات ادبی به شقایق به عنوان نماد شهدای جنگ در شعر یکی سرباز کانادایی، کلنل جان مک‌کر آمده است که «دشت شقایق‌ها» Flander Field نام دارد.
»» درباره این منظومه معروف ادبیات انگلیسی در این مقاله «مداد» بیشتر بخوانید: روز یادبود، کانادا در سوگ شقایق‌ها
کلنل مک‌کر منظومه‌ی سیزده بیتی خود را پس از دومین نبرد منطقه ایپر بلزیک نوشت که در آن شش هزار سرباز رسته سوم کانادا کشته یا زخمی شدند. مک‌کر سپس این منظومه را برای اولین بار در مراسم یادبود دوست خود آن را دکلمه کرد.
با اینکه این شعر به طریقی یادآور جان‌های از دست رفته در جنگ است، اما در عرصه سربازگیری در بسیاری از کشورها از آن استفاده شده، چرا که همچنین یادآور اهمیت فداکاری در راه وطن است: «کشتگانی که در پای شقایق‌های سرخ خوابیده‌اند، زندگان را صدا می‌زنند تا به نبرد ادامه دهند.»
استفاده از شقایق سرخ در روز یادآوری
روز یادآوری در اغلب کشورهای مشترک‌المنافع، بریتانیا، استرالیا و نیوزلند، گرامی داشته می‌شود و به سینه‌زدن این نماد در این برهه زمانی در میان مردم این کشورها نیز مرسوم است. استفاده از نماد شقایق سرخ در برنامه‌های تلویزیونی، بر سینه سیاست‌مداران و دولت‌مردان، در کوچه و خیابان و در میان آثار هنرمندان این کشورها بسیار رایج است.
اما رواج استفاده از این سنجاق‌سینه‌ها در روز یادآوری به دو زن باز می‌گردد که هر دو به «بانوی شقایق» مشهور شده‌اند: مونیا مایکل، معلم آمریکایی که پس از پایان جنگ از سال ۱۹۲۰ به تدریس در یک کلاس درس مخصوص جانبازان جنگ مشغول شد و از فروش سجاق‌سینه‌های شقایق سرخ خیریه‌ای به نفع شاگردانش به راه انداخت؛ مادام آنا گئرن Guerin که در فرانسه زاده شده و از مهاجران به ایالات متحده بود. او در حدود سال ۱۹۱۹ جنبش «روز شقایق» را راه‌اندازی کرد و از منافع فروش شقایق‌های کاغذی خیریه‌ای به نفع زنان بیوه و کودکان یتیم بازمانده در فرانسه جنگ‌زده را آغاز کرد.
آنا گئرن در سال ۱۹۲۱ در سفری به کانادا این ایده را به انجمن کهنه‌سربازان جنگ بزرگ (جنگ جهانی اول) معرفی کرد. این انجمن، بنیاد اولیه‌ی هنگ سلطنتی کانادا محسوب می‌شود و این گروه ایده «روز شقایق» را پذیرفت و به اولین گروه در امپراتوری بریتانیا تبدیل شد که در این جنبش مشارکت داشت.
به همین دلیل است که امسال، در صدمین سالگرد آغاز این جنبش در یادبود شهدای جنگ قرار داریم.
صدمین سالگرد شقایق سرخ
هنگ سلطنتی کانادا امسال صدمین سالگرد شقایق سرخ را گرامی می‌دارد، نمادی که به احترام سربازان کانادایی به سینه زده می‌شود که جان خود را در جنگ و مناقشات، از دو جنگ جهانی و جنگ کره، گرفته فعالیت‌های حفظ صلح و دیگر عملیات نظامی همچون در افغانستان و بوسنی، از دست داده‌اند.
در این جنبش ملی، هر ساله در حدود ۲۰ میلیون دلار برای ذی‌‌نفعان جمع‌آوری شده و در سطح ملی نیز توزیع می‌شود. گفتنی است، با اینکه علاقه‌مندان می‌توانند شخصا به ساخت این سنجاق‌سینه‌ها دست بزنند، اما به منظور اینکه جمع‌آوری عواید تنها به نفع کهنه‌سربازان میسر شود، فروش این گل‌ها در کشور ممنوع است.
هنگ سلطنتی کانادا در صدمین سالگرد شقایق سرخ در وبسایت خود یک گالری ترتیب داده و از همه خواسته است تا با ثبت تصاویر و خاطرات سربازان جنگ، یاد آن‌ها را گرامی بدارند. در سال ۲۰۱۸ همچنین یک شقایق سرخ دیجیتال به علاقه‌مندان معرفی شد، حرکتی که امسال با فروش نسخه محدود NFT سه‌بعدی یک گل شقایق که از دشت فلاندر چیده شده شکل تازه‌ای به خود گرفته است.
در وبسایت هنگ سلطنتی کانادا درباره این نسخه محدود سه‌بعدی شقایق سرخ چنین نوشته شده است: «نام ۱۱۸ هزار سرباز کانادایی بر روی گلبرگ‌های آن نوشته شده و بر روی شبکه بلاک‌چین قرار گرفته – به این ترتیب خاطره کسانی که برای دفاع از آزادی ما جنگیدند برای همیشه حفظ خواهد شد.»
برای دیدن همکاران کارزار شقایق سرخ، همچنین می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.
مجله مداد
