مهرنوش اردلان یکتا
این نوشیدنی که حاوی ۱۱.۹ درصد الکل است تا همین چند وقت پیش در فروشگاه‌های معمولی فروخته می‌شد. دخترک کبکی نیز قوطی خود را از فروشگاه «کوش‌تق» (Couche-Tard) تهیه کرده بود.
بعد از این تراژدی، ابتدا کوش‌تق و سپس برخی دیگر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای، این نوشیدنی را از قفسه‌های خود جمع کردند و به دنبال آن شرکت تولیدکننده، خط تولید این محصول را تا مشخص شدن نتایج تحقیقات به شکل کامل متوقف کرد. اما ماجرا به آنجا ختم نشد.
این خبر و سروصداهای اطراف آن تا اتاوا پیش رفت تا جایی که وزارت بهداشت دولت فدرال در نهایت نوزدهم مارس طرحی تقدیم مجلس عوام کرد که به موجب آن محدودیت‌های جدیدی برای درصد الکل چنین نوشیدنی‌هایی وضع می‌کند و اندازه مجاز قوطی آنها را نیز کوچکتر پیشنهاد کرده است. این طرح تمامی نوشیدنی‌های الکلی بیش از حد شیرین را شامل می‌شود.
دولت کبک نیز که این اتفاق در محدوده عملکرد آنها روی داده بود قصد دارد مقررات سخت‌گیرانه‌ای در جهت ممنوعیت فروش نوشیدنی‌های الکلی شیرین‌شده وضع کند و فروش آنها در سوپرمارکت‌ها را محدودتر نماید.
طبق آمار موسسه سلامت عمومی کبک در سال گذشته بیش از ۲ هزار مورد از حدود ۷ هزار مراجعه‌کننده به اورژانس بیمارستان‌ها به دلیل مسمومیت با الکل، نوجوانان و جوانان بین ۱۲ تا ۲۴ سال بوده‌اند. از این تعداد ۴۸۴ مورد زیر سن قانونی مصرف الکل بوده‌اند.
الکلِ شیرین، تلخ است
حدود دو دهه است محصولاتی با اسامی تجاری متفاوت در دسته‌بندی CABs ارائه می‌شوند. این‌ها نوشیدنی‌هایی هستند که از ترکیب الکل، کافئین، محرک‌های دیگر و شکر ساخته می شوند و از حدود سال ۲۰۰۰ محبوب شدند. پایه این نوشیدنی‌ها مالت یا مشروبات تقطیری است و معمولاً مقدار بالایی الکل دارند (بالای ۹%) و بسیار شیرین هستند. بعضی از این محصولات می‌توانند به اندازه ۴ گیلاس شراب، الکل داشته باشند. این محصولات معمولاً در بسته‌بندی‌های جوان‌پسند و جذاب به بازار عرضه و به صورت گسترده در سوپرمارکت‌ها با قیمت‌های پایین به فروش می‌رسند.
شیرینی بالا به همراه طعم‌دهنده‌های میوه‌ای، این نوع نوشیدنی‌ها را گوارا کرده و افراد می‌توانند مقدار بیشتری از آن را بنوشند. این ممکن است به ویژه در افراد کم‌‌تجربه باعث اختلال در قدرت تشخیص میزان واقعی مصرف الکل شده و قربانی با مصرف بیش از اندازه ظرفیت بدنی‌اش، در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد.
کافئین موجود در این نوشیدنی‌ها نیز می‌تواند به صورت کاذب، کاهش عملکرد یا فعالیت سیستم عصبی که در افراد تحت تأثیر الکل دیده می‌شود را مخفی کند و بنابراین مصرف‌کننده ضمن دریافت انرژی کاذب حاصل از کافئین و شکر، به مقداری الکل می‌نوشد که می‌تواند بدن را دچار شوک کند.
کافئین باعث می‌شود فرد خواب‌آلودگی ناشی از مستی را احساس نکند و نوشیدنی بیشتری استفاده می‌کند که به خصوص در میان نوجوانان می‌تواند باعث مسمومیت با الکل شود. همچنین به دلیل احساس هوشیاری کاذب، مصرف‌کننده اعتماد‌به‌نفس انجام کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند مانند رانندگی را به دست می‌آورد که حوادث آسیب‌رسان به دنبال خواهند داشت. این در حالی است که کافئین بر روی متابولیسم الکل تأثیری ندارد و الکل موجود در تنفس یا خون را کاهش نمی‌دهد.
نزدیک به یک دهه است که متخصصین سلامت در سراسر آمریکای شمالی نسبت به مصرف این نوشیدنی‌ها هشدار داده اند و FDA در سال ۲۰۱۰ به شرکت‌های تولیدکننده نسبت به حذف کافئین از این نوشیدنی‌ها اخطار داد. وزارت بهداشت کانادا در همان زمان نوشیدنی‌های انرژی‌زای حاوی الکل و نوشیدنی‌های الکلی حاوی کافئین را ممنوع کرد. اما نوشیدنی‌های الکلی اجازه داشتند که از مواد طعم‌دهنده که به صورت طبیعی حاوی کافئین هستند، استفاده کنند. نوشیدنی‌هایی نظیر FCKD UP از طعم دهنده گوارانا (Guarana) استفاده می‌کرده است، حاوی حدود یک میلی‌گرم کافئین در هر قوطی (۵۶۸ میلی‌لیتری) بوده که از نظر قانونی نیز مشکلی نداشته است. نکته حائز اهمیت در اینجا این است که با وجود توقف تولید و فروش FCKD UP، همچنان نوشیدنی‌هایی نظیر آن مانند REV UP در بازار وجود دارند و حاوی ۱۰ درصد الکل و طعم‌دهنده گوارانا هستند.
در مواردی که افراد نوشیدنی‌های انرژی‌زا که معمولاً حاوی کافئین هستند را با مشروبات الکلی مخلوط کرده و مصرف می‌کنند نیز مانند نوشیدنی‌های CABs عمل می‌کند و آسیب رسان است.
کارشناسان معتقدند در کنار تمهیدات قانونی که وزارت بهداشت کانادا به همراه دولت‌های ایالتی جهت محدود کردن فروش این نوشیدنی‌ها و تغییر در سیستم تبلیغات و بسته‌بندی آنها در نظر دارند، باید توجه ویژه‌ای به آموزش نوجوانان و والدین نمود تا بتوان موضوع را از منشاء کنترل کرد.
