وضعیت دونالد ترامپ دقیقا شبیه کدخدایی است که با تفکری محدود تلاش دارد جهان را اداره کند. او اصلا و ابدا توجهی ندارد که اقتصاد یعنی چه و اقتصاد در دنیای مدرن با وجود پیمانهایی مثل تجارت جهانی، با اقتصاد ارباب و رعیتی چه فرقهایی میتواند داشته باشد.
حتی حوصله ندارد که تاریخ بخواند تا اشتباهاتی را که یکی دیگر ۱۶ سال پیش انجام داده تکرار نکند. جورج بوش که آن روزها فکر میکردیم ممکن نیست آمریکا رییسجمهوری از او احمقتر داشته باشد، مالیاتهایی مشابه را بر فولاد وضع کرد، اما کمتر از دو سال بعد متوجه شد که این مالیاتها وضع آمریکا را بهتر نمیکند و به همین دلیل لغوشان کرد. حالا ترامپ، که روی جورج بوش را سفید کرده، در حال تکرار همان راه حل قدیمی است، همان راهحلی که سازمان تجارت جهانی آن را اعلام جنگ علیه تجارت آزاد دانست.

فولاد کانادایی
اقدام دونالد ترامپ غیر قانونی نیست، اما عجیب است. در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، هر گاه رییسجهموری تشخیص دهد که مسالهای امنیت ملی کشورش را تهدید میکند، میتواند به شکل دستور، اجراییاش کند. ترامپ دقیقا با استفاده از همین قانون، سفر اتباع هفت کشور به آمریکا را ممنوع کرد.
اما اینبار کانادا، اتحادیه اروپا و چین در مقابل آمریکا قرار گرفتند. جاستین ترودو که نخستین مقام رسمی بود که انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا را تبریک گفت، به شدت در مقابل مالیاتهایی که ترامپ میخواهد بر فولاد، آلومینیوم و کاغذ وضع کند، ایستاد. کانادا بزرگترین صادرکننده فولاد به آمریکاست و در بخش آلومینیوم و کاغذ هم بخش بزرگی از مصرف آمریکاییها را تامین میکند.
یک روز بعد از صحبتهای جنجالی و البته سرشار از حاشیه ترامپ، بسیاری از رهبران جهان از جمله جاستین ترودو به او پاسخ دادند. ترودو، افزایش یک طرفه تعرفه برای فلزات صادراتی به آمریکا را «غیرقابل قبول» خوانده و گفت که اعضای دولت او در این باره با همتایان آمریکایی خود وارد بحث خواهند شد. او همچنین اظهار اطمینان کرد که خواهد توانست از صنایع کشورش در این زمینه دفاع کند.
گفتگوها و تلاشهای دیپلماتیک سنگین کاناداییها و لابیگری با تمام قوا، کمی از تندی صحبتهای ترامپ را در عمل کم کرد. به این ترتیب او کانادا و مکزیک را تا نهایی شدن پیمان نفتا از مالیاتها معاف کرد، پیمانی که ترامپ میخواهد آنرا هرچه بیشتر به نفع آمریکا پیش ببرد و ترودو زیر بار نمیرود.
کانادا تنها نیست!
کانادا تنها کشوری نبود که در مقابل قانون جدید مالیاتی آمریکا ایستاد. مقامهای اروپایی در نخستین واکنشها به این اظهارات گفتهاند در اقداماتی تلافیجویانه افزایش عوارض واردات محصولات کشاورزی، فولاد و دیگر اجناس آمریکایی را مد نظر قرار دادهاند. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا در گفتگو با یک شبکه تلویزیونی آلمانی گفت: « ما هم روی موتورسیکلتهای هارلی داویدسون آمریکا، ویسکی بربن و شلوار جین لیواز آنها عوارض جدید خواهیم گذاشت.» آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، که به ملایمت شهره است و دلیل انتخاب مجددش به عنوان صدر عظم آلمان را به همین عقلانیت و مدارایش مدیون است، به ترامپ هشدار داد که لایحه جدید مالیاتی را بدون جواب نمیگذارد. او هشدار داد که همه شرکتهای آمریکایی را مشمول قانون جدید مالیاتی میکند.
وضع مالیات بر صادرات شرکتهای آمریکایی، از جمله شرکتهای تولید خودرو، در نهایت به ضرر آمریکاییها تمام میشود و به همین دلیل بود که جورج بوش تنها توانست دو سال قانون مالیات بر واردات را اجرا کند و بعد بیسر و صدا تمامش کرد.
این جنگی که ترامپ علیه تجارت جهانی به راه انداخته، برنده نخواهد داشت و اگر هم برندهای داشته باشد، قطعا آن برنده آمریکا نخواهد بود. او دیر یا زود خواهد فهمید که باید دست از لجبازی بردارد.