زهرا فرودی
تنوع غذاها در کانادا ریشه در گوناگونی ملیت‌هایی دارد که از سال‌ها پیش به این سرزمین مهاجرت کرده و غذاهای اصیل سرزمین خود را به مردم این کشور شناسانده‌اند. بانوک [1] Bannock یکی از نان‌های سنتی اسکاتلند است که قرن‌ها پیش و با ورود تاجران خز آن کشور به سرزمین تازه کشف شده کانادا، برای اولین‌بار در اینجا پخت و مصرف گردید.
ریشه‌ی لغوی آن، واژه‌ی قدیمی Bannach در زبان بومی اسکاتلند و به معنای «لقمه» است. اسکاتلندی‌ها برای پخت این نان از سنگ مخصوصی که اسمش را سنگ بانوک گذاشته بودند، استفاده می‌کردند و آن را روی آتش قرار می‌دادند تا گرم شده و نان را روی آن می‌پختند.
این نان که خمیر آن به سادگی آماده می‌شد، سریع پخته می‌شد و به دلیل طبیعت خشن و بافت سفتش، مدت‌ها قابل نگهداری بود، خیلی سریع مورد توجه بومیان کانادا قرار گرفت.
بومیان کانادا به‌علت سبک زندگی خود در طبیعت و طی مسافت‌های طولانی برای شکار، بالطبع، از هرنوع غذایی که سریع و ارزان بود و می‌شد آن را مدت طولانی نگه داشت، استقبال می‌کردند. مسأله‌ی تأمین غذا مشکل همیشگی آنها بود و این نان یکی از بهترین گزینه‌ها برای تاجران خارجی خز و قایقرانان بومی بود که آن تاجران را به این‌سو و آن‌سوی این سرزمین پهناور می‌بردند.
نان بانوک هم مانند بسیاری دیگر از غذاهای ملل در کانادا دستخوش تغییراتی مطابق با ذائقه‌ی بومیان آن شد و به‌تدریج نسخه‌ی کانادایی آن جای دستور پخت اصلی را گرفت و به یکی از غذاهای ملی و سمبلیک کانادا تبدیل شد.
اصلی‌ترین تغییر آن جایگزینی آرد جو با آرد ذرت بود که آن هم بعدها در تولید صنعتی جای خود را به آرد گندم داد. اما این تنها تغییر نبود و بومیان مناطق مختلف هرکدام به نوعی حذف و اضافه‌هایی در دستور پخت آن این نان وارد کردند؛ حتی در برخی دستورهای پخت به آن میوه‌های خشکی مانند بلوبری هم اضافه کردند. طرز پخت آن هم در کانادا تفاوت داشت و برخلاف اسکاتلندی‌ها که این نان را به شکل یک قرص ضخیم روی سنگ می‌پختند، بومیان کانادایی خمیر این نان را دور یک چوب باریک می‌پیچیدند و آن روی آتش می‌پختند.
طبق نتایج تحقیقات نانسی ترنر[2]، استاد مطالعات محیط زیستی در دانشگاه ویکتوریا، بومیان کانادا این نان را با گیاهی وحشی به نام کاماس (Camas) درست می‌کردند. آنها پیاز این گل را به مدت طولانی پخته، سپس آن را خشک کرده، می‌کوبیدند و در پخت این نان استفاده می‌کردند.
اما چرا این نان در سرتاسر قاره‌ی آمریکای شمالی چنین محبوبیتی یافت؟ مسلماً چون هم لذیذ است، هم ماندگاری طولانی دارد و هم منبعی غنی برای تأمین کربوهیدرات است و البته که طرز تهیه‌ی بسیار راحتی دارد.
نان بانوک، امروزه، یک سمبل فرهنگی است و در تبیین این موضوع همین بس که در چند فیلم سینمایی از آن نام برده شده[3] و برخی برای آن ترانه سروده‌اند[4]. نکته‌ی جالب و خنده‌دار اینکه کانادایی‌ها اصطلاحی دارند به نام Bannock Slap یا «سیلی بانوکی»[5] و آدم‌های بی‌نزاکت را مستحق سیلی‌خوردن با یک قرص نان بانوک می‌دانند؛ چراکه نسخه اسکاتلندی این نان سفت و ضخیم بود. این نان پای ثابت تمامی فستیوال‌ها، دورهمی‌ها و جشن‌های اصیل کانادایی است.
با گذشت زمان، دستورهای متعدد و مدرنی از نان بانوک ارائه شد تاجایی که با جایگزینی آرد گندم به‌جای آرد ذرت، این نان به تولید صنعتی رسید. یکی از تولیدکنندگان بزرگ آن شرکت شارون باند[6] در بریتیش کلمبیاست و در سر در آن نوشته شده: “Dont Panic, we have Bannock” یا «نگران نباشید، ما بانوک داریم»؛ حتی کارمندان آن تلفن را با گفتن این جمله جواب می‌دهند. تولیدات این شرکت شامل بانوک برگر، بانوک تاکو و حتی ساندویچ صبحانه‌ی بانوک است.
مایکل بلاک‌استاک[7] مدیر امور بومیان موسسه‌ی فارست ریجن[8] در بریتیش کلمبیا به مناسبت روز ملی بومیان در ۲۱ ژوئن سال ۲۰۰۰، کتابچه‌ای را با عنوان «شناخت بانوک» منتشر کرد و درآن تاریخچه‌ی این نان را به‌طور کامل شرح داد. او هفده دستور پخت مختلف از این غذا را ارائه و تلاش کرد نشان دهد که بومیان کانادا پیش از ورود نان‌هایی مثل بانوک از کشورهای اروپایی، خود، دارای نان‌های مختلفی بودند. این کتابچه چندین بار تجدیدچاپ و حتی در مدارس نیز به دانش‌آموزان درس داده شد.
دستورپخت قدیمی این نان مواد اولیه‌ی کمی داشت، شامل آرد، کره و آب یا شیر و روی آتش پخته می‌شد؛ اما دستورهای مدرن آن بسیار متنوع هستند و می‌توان آنها را به سبک قدیم در گل‌گشت‌های تابستانی روی آتش پخت یا در منزل برای یک صبحانه‌ی دل‌چسب در فر گذاشت یا حتی در روغن سرخ کرد. پخت این نان در فر به آن بافتی منسجم می‌دهد؛ درحالی‌که سرخ‌کردنش، نان سبک و اسفنجی‌تری به شما خواهد داد.
برای پخت یک نان بانوک درجه‌‌ی یک این نکات را حتماً رعایت کنید:
- مواد خشک را با هم یکی دوبار الک کنید.
- پس از اضافه‌کردن روغن یا کره برای جمع‌کردن خمیر از یک چنگال استفاده کنید.
- چانه‌های خمیر را کف دست‌تان باز کنید.
به‌علت تنوع در دستورهای پخت این نان، دو نوع دستورپخت را در اینجا آورده‌ایم تا شما طبق ذائقه و سلیقه‌ی خودتان آن را انتخاب کنید. دستور اول در فر پخته شده و دستور دوم در روغن سرخ می‌شود.
مواد لازم برای پخت نان بانوک در فر:
کره‌ی سرد ¾ پیمانه
سیر له‌شده 3 حبه
ریجان خشک ا ق‌چ
اورگانو 1 ق‌چ
نمک ¾ ق‌چ
آرد سفید 2 ½ پیمانه
بیکینگ‌پودر 1 ق‌غ
شکر 1 ق‌غ
شیر 1 ¼ پیمانه
روغن گیاهی 2 ق‌چ
پنیر پارمیزان رنده‌شده 2 ق‌غ
طرز تهیه:
فر را روی 200 درجه سانتیگراد تنظیم کنید. یک سوم از کره را آب کرده، با سیر، ریحان، اورگانو و نیمی از نمک مخلوط کنید و کنار بگذارید.
در یک کاسه‌ی بزرگ آرد، بیکینگ‌پودر، شکر و باقی نمک را مخلوط کنید. باقیمانده‌ی کره را تکه‌تکه کرده و با استفاده از نوک انگشتان به خورد مخلوط مواد خشک بدهید. شیر را کم‌کم اضافه کنید و با یک چنگال به هم بزنید تا یک خمیر یکدست شود. سپس چانه های کوچک از خمیر گرفته و کنار بگذارید.
کف یک تابه‌ی چدنی را چرب کنید و یک لایه از چانه‌های کوچک خمیر را در آن بچینید. از مخلوط کره که در ابتدا درست کردید، روی نان‌ها بمالید. سپس، مابقی چانه‌های خمیر را روی لایه‌ی اول چیده و باز کره‌مال کنید و درنهایت، روی سطح نان پنیر پارمیزان بپاشید. تابه را به‌مدت بیست دقیقه در فر قرار دهید تا روی نان سفت و طلایی شود.
مواد لازم برای پخت نان بانوک در ماهیتابه
آرد 2 پیمانه
بیکینگ‌پودر 2ق‌چ
نمک ½ ق‌چ
روغن زیتون یا مایع معمولی 1ق‌غ
آب ¾ پیمانه
روغن مایع برای سرخ‌کردن به مقدار لازم
در یک کاسه‌ی بزرگ آرد و نمک و بیکینگ پودر را مخلوط کنید. سپس، روغن زیتون را اضافه کرده و با چنگال به هم بزنید. کم‌کم آب را اضافه کرده و آنقدر به هم بزنید تا خمیر یکدست و جمع شود. روی یک سطح صاف را آردپاشی کرده و خمیر را ده‌دقیقه ورز دهید. این خمیر چسبنده است، پس لطفاً بیش از حد ورز ندهید. درنهایت، آن را به پنج قسمت تقسیم کرده و هر قسمت را در کف دست‌تان پهن کنید.
تابه را روی حرارت متوسط گذاشته و روغن را گرم کنید و هر طرف نان‌ها را در روغن به اندازه‌ای سرخ کنید که سطح آنها طلایی شود. سپس، روی یک حوله‌ی کاغذی روغن اضافی را بگیرید.
این نان را تازه و گرم سرو کنید یا در دمای اتاق نگه دارید.
نوش جان!
[1] Bannock
[2] Nancy Turner
[3] Powwow Highway; Smoke Signals
[4] Art Napoleon
[5] Bannock Slap
[6] Sharon Bond
[7] Michael Blackstock
[8] Forest Region
خبرهای صبحگاهی
