فرمهر امیردوست
شرکت، با نام گروه ساختمانی مونترال، یک مشاور مهاجرت به آنها معرفی کرد تا مراحل درخواست ویزا را طی کنند. همه چیز خوب پیش میرفت. اما بعد از اینکه رامی ۱۰۰۰ دلار به حساب مشاور واریز کرد، ناگهان ورق برگشت.
«از یکی از دوستانم که در مونترال زندگی میکند خواستم که سری به گروه ساختمانی مونترال بزند، و آدرس اشتباهی بوده. شرکت وجود خارجی ندارد.»
نشانی گروه ساختمانی مونترال متعلق به آپارتمانی است که در بلوار رنه لهوک باید باشد، نزدیک پلاس ویل ماری. اما چنین آپارتمانی وجود ندارد. افراد محلی میگویند که هرگز اسمی از این شرکت نشنیدهاند. این شرکت واقعی نیست!
بررسیهای مونترال گزت نشان داده است که این شرکت بخشی از شرکتهای جعلی است که در کلاهبرداری از مهاجران دست دارند. افرادی که این شبکه کلاهبرداری را تشکیل دادهاند با استفاده از چشمانداز زندگی و کار در مونترال و کانادا، به عنوان طعمه نیروی کار تحصیلکرده در خاورمیانه را هدف قرار میدهند، با فرآیند طولانی مصاحبه و پیشنهاد موقعیت شغلی اعتماد آنها را به دست میآورند، و برای انجام پروسه مهاجرت درخواست پول میکنند.
کلاهبرداری بیعیب و نقصی است. این شبکه کلاهبرداری پشت پرده سه شرکت به هم متصل فعالیت میکند: یک نمایندگی استعدادیابی، یک شرکت ساختمانی و یک شرکت مشاوره مهاجرت.
افراد متعدد در سمتهای مختلف ایفای نقش میکنند، از مسئول بخش مدیریت نیروی انسانی گرفته تا مدیران استخدام. شغلی که پیشنهاد میشود و شرکتهایی که مسئول استخدام هستند واقعی نیستند. وبسایتی دارند که دقیقا شبیه به وبسایت شرکتهای واقعی است و هویت مشاوران مهاجرت را دزدیدهاند تا اعتماد قربانیانشان را جلب کنند.
کسانی که قربانی این کلاهبرداری میشوند دسترسی به هیچ منبعی ندارند. این شبکه کلاهبرداری در خلاء قضایی آنلاین فعالیت میکند. حتی وقتی که ماموران قضایی سرنخهایی به دست میآورند، شبکه به سادگی بسته میشود و در جایی جدید و با نامی جدید آغاز به فعالیت میکند.
رامی میگوید: «این شبکه بسیار بزرگ است. عجیب است که اینهمه وقت صرف درست کردن وبسایت جعلی میکنند و برخی از افراد واقعا شبیه به مسئولین استخدام هستند، بقیه به عنوان مدیران شرکت، کارمندان، بخش نیروی انسانی. یک بخش دیگر نقش مشاوران مهاجرت را بازی میکنند.»
فرصت شغلی در کانادا
آغاز اتفاقات برای رامی ال-آمریکانی اکتبر ۲۰۱۹ بود. زنی که ادعا میکرد نامش ملیسا لوک است با رامی تماس گرفت. ملیسا لوک گفته بود برای شرکتی کار میکند به نام نوا ریکروترز، مستقر در اوتاوا و میخواست بداند که آیا رامی به فرصتی شغلی در کانادا علاقهمند است.
ملیسا لوک فرمهایی طویل برای رامی فرستاده بود و مصاحبهای با گروه ساختمانی مونترال ترتیب داده بود.
رامی به خاطر میآورد که مراحل مصاحبه و استخدام دقیق و طولانی بود. چندین مصاحبه انجام شد، ازجمله یک مصاحبهی ویدئویی با حضور چهار نفر مصاحبهکننده.
«افرادی که با من مصاحبه کردند از مراتب ساخت و ساز آگاه بودند. یکی از ظاهرا مدیران ارشد شرکت با من حرف زد و افرادی بودند که از اصطلاحات ساختمانی آگاه بودند، پروژه و فرآیند پیش برد آن را میدانستند، به همین خاطر خیلی حرفهای به نظر میرسیدند.»
در فاصله میان اولین تماس تلفنی و زمانی که رامی استخدام شد، چند هفته میگذشت. رامی فرمهای مدیریت نیروی انسانی را پر کرده بود و گروه ساختمانی مونترال او را به گروه مشاوران مهاجرت کانادا معرفی کردند که مشاور مهاجرتی مورد اعتماد خودشان بود و ظاهرا در آلبرتا مستقر بود. مردی با رامی تماس گرفت. گفت که نامش کریگ جکسون است و مشاور معتبر مهاجرت است. چند فرم برای رامی فرستاد و درخواست پول کرد.
همه چیز جور بود. رامی امیدوار بود که به کانادا بیاید. درباره کانادا تحقیق کرده بود و فراهم کردن تحصیلاتی خوب برای فرزندانش امید داشت. این پروسه هزینه سنگینی داشت – رامی این را میدانست. پولش را پرداخت.
مبلغ ۱۰۰۰ دلار به بانکی آمریکایی واریز شد، که همین باعث شک رامی شد. وقتی متوجه کلاهبرداری شد، تمام نگرانیاش از این بود که چه افرادی تا این حد با جزئیات پیش رفتهاند تا از امید خانوادهاش بابت نقل مکان به کانادا سوءاستفاده کنند.
قربانیان دیگر که گول این کلاهبرداری را خوردهاند – یا نخوردهاند – گفتهاند که متوجه علامتهای مشکوک شدهاند، اما هشدارها را نادیده گرفتهاند، زیرا چشمانداز زندگی جدید در کشوری دیگر چشمهایشان را بسته بوده.
اسلام آمارا، مردی عرب که ۱۰ سال تجربه در زمینه حمل و نقل و لوجستیک دارد، دست کلاهبرداران را خوانده بود. در طی پروسه بارها شک کرده بود. مدرک شناسایی خواسته بود، وبسایت شرکت را زیر و رو کرده بود، در فرومهای آنلاین پرسوجو کرده بود و متوجه سوراخهای موجود در نقشه گروه ساختمانی مونترال شده بود.
درست وقتی جکسون مذکور از او درخواست پول کرده بود، آمارا گفته بود نه. «کار به جایی رسید که گفتم این حرفها چرند است. من باور نمیکنم.»
اما تاثیرش را گذاشته بود. بخشی از وجود آمارا امیدش را حفظ کرده بود، حتی با اینکه نشانهها و هشدارها را دیده بود.
«خیلی بچگانه است، چون میدانستم که کلاهبرداری است، اما برای خودم رویا بافته بودم.» آمارا از ریاض، پایتخت عربستان سعودی، با ما مصاحبه کرده است. لبخند میزند، بعد آه میکشد. امید آمارا این بوده که با زن و بچهاش به کانادا بیاید. «یکی از آرزوهای ما این بود که کاری شبیه به این بکنیم، خیلی ناامید و مایوسمان کردند.»
شبکه آنلاین قابل باور
وبسایتهای این شرکتها نمایی جعلی را به وجود میآورند که در نگاه اول بسیار قابل باور است.
اما حتی همین وبسایتهای باورپذیر هم بیعیب و نقص نیستند. موقعیتهای شغلی ثبت شده در وبسایت نووآ ریکروترز وجود خارجی ندارند. وبسایت گروه ساختمانی مونترال کپی دقیق وبسایت شرکتی مشابه در نیوزلند است. در بخش پروژههای انجام شده متوجه پروژههایی میشویم که به دست دیگر شرکتهای ساختمانی انجام شده اند. و وبسایت مشاوران مهاجرت کانادا شهادتنامههای مشتریان سابق را منتشر کرده که وجود خارجی ندارند.
راغب، از عربستان سعودی، در بخش شهادتنامه وبسایت میگوید: «فرآیند مهاجرت به کانادا خیلی سر راست و مستقیم به نظر میرسد .. اما اصلا ساده نیست. بعد از اینکه با شرکت مشاوران مهاجرت کانادا آشنا شدم، همه چیز به نفع من تغییر کرد.»
سوراندار، از بنگلادش، میگوید: «متخصصان این شرکت به من گفتند که تحصیل در کانادا کمک میکند شغلی بیابم و نهایتا اقامت دائم کسب کنم.»
اما عکس سوراندار در واقع از اینترنت برداشته شده، و با عنوان «پرتره مرد هندی میانسال دست به سینه» به صورت آنلاین منتشر شده است. عکس راغیب هم به همین ترتیب از اینترنت برداشته شده است: «پرتره ایستاده از جوان عرب خندان»
شاید باورپذیرترین استراتژی شرکت مشاوران مهاجرت کانادا در انتخاب اسامی باشد که با آن با قربانیهای خود تماس میگیرند: کریگ جکسون.
هویت دزدیده شده
کریگ جکسون واقعی مشاور مهاجرت است، عضو شورای قانونگذاری مشاوران مهاجرت کانادا (ICCRC) که سازمانی غیرانتفاعی است و تحت قوانین دولت فدرال برای شرکتهای مشاوره مهاجرت فعالیت میکند. اما کریگ جکسون برای شرکت مشاوران مهاجرت کانادا کار نمیکند. کلاهبرداران هویت او را دزدیدهاند تا اعتماد قربانیان را جلب کنند.
کریگ جکسون واقعی میگوید از اواخر ۲۰۱۹ و اوایل ۲۰۲۰ ایمیلهایی از افرادی دریافت کرده که قربانی گروه ساختمانی مونترال شدهاند و میگفتند که نام او در کلاهبردای گسترده استفاده شده است.
جکسون میگوید: «واکنش اولیه من این بود که خشمگین و عصبانی شوم، بعد متعجب شدم. کنجکاو بودم بدانم برای چه از هویت من استفاده کردهاند.»
ICCRC به جکسون توصیه کرده تا موضوع را به مرکز مبارزه با جعل و کلاهبرداری کانادا گزارش بدهد و جکسون هم گزارش داده.
رامی هم گزارش داده است. به سفارت کانادا در بیروت ایمیل زده، اما پاسخی از پیش نوشته شده دریافت کرده. است آمارا میگوید میخواهد موضوع کلاهبرداری را به پلیس سعودی گزارش کند.
اما ذات بینالمللی بودن این کلاهبرداری پروسه پیگرد را به تعویق میاندازد.
جف تامسون، کارشناس ارشد پلیس سواره نظام کانادا RCMP در CAFC میگوید گروههای مجهز و آموزشداده شده احتمالا در پشت پرده گروه ساختمانی مونترال قرار دارند.
تامسون میگوید: «اگر از خودتان میپرسید چه کسانی پشت این اعمال هستند، باید گفت جرائم سازماندهی شده. وقتی به میزان برنامهریزی نگاه کنید، اینکه در چندین کشور فعال هستند، پول کجا میرود، وبسایتها، و غیره، متوجه پیچیدگی عمیقی میشوید که قدم به قدم کلاهبرداری را پیش میبرند.»
سازمان CAFC تا به حال چندین شکایت درباره گروه ساختمانی مونترال دریافت کرده، اما مقامات کانادایی قدرت تحقیق و پیگرد قانونی افراد پشت این کلاهبرداری را ندارند، زیرا ارتباط محدودی بین این افراد و کانادا وجود دارد.
«آنچه در اکثر اینگونه کلاهبرداریها دیده میشود این است که اغلب از اسامی واحدهای دولتی کانادایی یا شرکتهای کانادایی استفاده میکنند … اما هیچ پولی به سمت کانادا نمیآید. این افراد تنها از اسامی کانادایی استفاده میکنند، چون قربانیها به خاطر سابقه خوب کانادا میخواهند به اینجا بیایند.»
با اینکه کلاهبرداران گروه ساختمانی مونترال – و دیگر کلاهبرداران مشابه – اغلب از پیگیرد قانونی دور میمانند، مقامات کانادایی میتوانند با هدف قرار دادن وبسایتها و حسابهای بانکی آنها نتیجه اعمالشان را پرهزینهتر کنند.
اما کلاهبرداری مهاجرت بسیار شایع است. مقامات با این پدیده همواره دست و پنجه نرم میکنند، بستن حسابهای بانکی و وبسایتها تنها این فرآیند را کند میکند. کلاهبردارها بر میگردند.
سخنگوی وزارت شهروندی، پناهندگی، و مهاجرت کانادا میگوید دولت ۵۱ میلیون دلار برای مبارزه با کلاهبرداری و بالا بردن آگاهی مردم درباره اینگونه موارد تخصیص داده و سعی دارد برنامهای ایجاد کند تا بهتر و بیشتر احتمال کلاهبرداری را از بین ببرد.
در این اعلامیه گفته شده: «دولت کانادا مسئله کلاهبرداری مهاجرت و شهروندی را بسیار جدی میگیرد. وزارت شهروندی، پناهندگی، و مهاجرت کانادا از افراد میخواهد که برای دسترسی به اطلاعات درباره برنامههای مهاجرتی تنها از وبسایتهای رسمی دولت استفاده کنند تا قربانی کلاهبرداری نشوند.»
ICCRC میگوید نمیتواند افرادی را که با هویت جکسون فعالیت کردهاند مورد پیگرد قرار بدهد، زیرا این افراد مشاور مهاجرت نبودهاند. اما تاکید میشود که این سازمان از موقعیت آگاه است: «در حال بررسی هستیم و با مسئولان همکاری میکنیم تا با اینگونه کلاهبرداریها برخورد شود.» همچنین گفته میشود که کلاهبرداریهایی از جنس گروه ساختمانی مونترال بسیار نادر است، اما ICCRC در صدد است بدنه جدیدی ایجاد کند تا به زودی جلوی اینگونه کلاهبرداریها گرفته شود.
شبکه مخفی
مشخص نیست چه کسی در پشت صحنه این کلاهبرداری قرار دارد، اما اطلاعات بانکی مربوط به حسابی است که به نام نابیل احمد ثبت شده که ظاهرا در ویچیتا، کان، مستقر است. شماره تلفن ثبت شده در گروه ساختمانی مونترال – که خطی ثابت است – با نام نابیل احمد خریداری شده.
پلیس ویندزور در سال ۲۰۱۲ مردی را که گفته میشود کلاهبردار است و نابیل احمد نام دارد دستگیر کرده، این فرد سابقه جعل و دزدی هویت داشته و به این جرم به ده ماه زندان محکوم شده.
مونترال گزت نمیتواند تایید کند که نابیل احمد همان مجرم دستگیر شده در ویندزور است و به کلاهبرداری مالی با حساب آمریکایی و خط ثابت مونترالی ارتباط دارد. تلاشها برای ایجاد تماس با نابیل احمد موفق نبودهاند.
یکی از وبسایتهای شرکت – وبسایت نووآ ریکروترز – تحت نام فردی در اونتاریو ثبت شده، که نشان میدهد کلاهبرداران احتمالا با کانادا در ارتباط هستند، اما به غیر از این موارد، چیز دیگری درباره مکان واقعی آنها نمیدانیم.
بازی بیانتها
حتی اگر مقامات موفق شوند وبسایت گروه ساختمانی مونترال را جمع کنند، یا اگر افراد بیشتری متوجه کلاهبرداری شوند، افرادی که پشت این کلاهبرداری هستند به راحتی شرکتی دیگر را بر پا خواهند کرد.
تحلیلهای مونترال گزت نشان میدهد که گروه کلاهبرداری مشابهی در بهار ۲۰۱۹ فعال بوده – قبل از موضوع گروه ساختمانی مونترال. این کلاهبرداری اولیه به قربانیان وعده کار در ساحل غربی کانادا میداد، اما شباهتهای میان دو کلاهبرداری نشان میدهد که افراد پشت گروه ساختمانی مونترال از تجربه بازسازی شبکه فعالیت خود که با خطر نزدیک شدن مقامات به سرنخها از هم پاشیده بود استفاده کردهاند.
کلاهبرداری اولیه از روشهای مشابه گروه ساختمانی مونترال استفاده کرده، و بسیار از ساز و کارهای زبانی استفاده شده در ایمیلهای هر دو مورد یکسان است.
گروه قبلی با نام گروه ساختمانی ریچموند فعالیت میکرده. مرکز استعدادیابی آنها اوکویل ریکروترز نام داشته. و به جای گروه مشاوره مهاجرت از نام کانادا شورز استفاده کرده اند.
به جای کریگ جکسون، هویت فردی با نام گرگوری بات، که او هم مشاور مهاجرت است، را جعل کردهاند.
گرگوری بات واقعی میگوید در اواخر آوریل ۲۰۱۹ ایمیل و تماس تلفنی دریافت میکرده که میپرسیدهاند اقامت دائم خود را کی دریافت خواهند کرد. «همه کسانی که با من تماس میگرفتند تحصیلکرده و با توانایی صحبت بالا و اغلب مهندس بودند. میگفتم که سرشان کلاه گذاشته شده، و کانادا شورز یک شرکت جعلی است.»
احمد راشد، مدیر باتجربه خرید و تدارکات در عربستان سعودی که کم مانده بود قربانی گروه ساختمانی ریچموند شود میگوید که سازماندهی و برنامهریزی این کلاهبرداری او را متعجب کرده. نزدیک بوده که ۱۰۰۰ دلار اولیه را برای مهاجرت به کانادا پرداخت کند، اما دوستی در ونکوور داشته که نشانی گروه ساختمانی ریچموند را بررسی کرده. چنین شرکتی وجود نداشته.
راشد میگوید: «من هر روز با اینترنت در ارتباطم و نزدیک بود گول بخورم. میدانید برای چه کانادا را انتخاب کردهاند؟ برای اینکه میدانند همه میخواهند به کانادا بروند … اینطوری راحت سر مردم کلاه میگذارند. به خاطر اینکه کانادا سابقه خوبی دارد.»
رویای کانادا
افرادی که قربانی این کلاهبرداریها میشوند چندین و چند هفته درگیر هستند – گاهی حتی طولانیتر – که برنامه جابهجایی خانوادهها و زندگیشان را به کشوری جدید مرتب کنند.
رامی ال-آمریکانی میگوید از دست دادن ۱۰۰۰ دلار در برابر رنجی که به خاطر از بین رفتن امیدش تحمل کرده ناچیز است.
«چندین ماه بود که در رویای رسیدن به مونترال و آغاز زندگی جدید بودیم. اینکه بچههایمان کانادایی شوند و خودمان کانادایی شویم.»
وقتی رامی فهمید که شرکت دروغی است – شغلی وجود ندارد و چشماندازی برای رفتن به کانادا نیست – کاملا مایوس شده بود. «خیلی ناراحت شدیم. حدود دو سه هفته افسرده بودیم.»
چنین کلاهبرداریهایی به همین ترتیب باعث میشوند تا افراد نسبت به پروسه مهاجرت به کانادا بیاعتماد شوند. اما رامی همچنان امیدوار است. میگوید که خانوادهاش دوباره به آمدن به کانادا دل بسته است.
«چند روزی هست که به ذهنم رسیده دوباره پروسه را شروع کنم. فکر میکنم حتما دوباره اپلای میکنم.»
کسی به تماسهای تلفنی شرکتهای جعلی پاسخ نمیدهد، در مورد متنهای منتشر شده به دست آنها هم، باید بگوییم که وبسایتها هنوز فعال هستند.
بیشتر بخوانید: فریب متقاضیان کار با ساخت وبسایت جعلی
