سپهر صادقی
سال گذشته مدیر و معلمان دبیرستان ژولیت متوجه شدند تعداد دانش‌آموزانی که در فعالیت‌های فوق‌برنامه ثبت‌نام کردند، نسبت به سال‌های قبل از آن کاهش یافته است.
مالوری بوفیس که یکی از دانش‌آموزان عضو شورای مدیریت این مدرسه بود بارها دیده بود که همکلاسی‌هایش در هنگام صرف ناهار، هدفون به گوش، سرشان در گوشی بوده و اصلا با یکدیگر صحبت نمی‌کردند.
مالوری که می‌دید ارتباطات انسانی در مدرسه تا حد زیادی کمرنگ شده، به راه‌حلی خلاقانه رسید. او برنامه‌ای را به نام «سه‌شنبه‌های بدون گوشی» طراحی کرد. هدف این برنامه این بود که دانش‌آموزان یک روز در هفته، گوشی خود را در خانه یا کمد اختصاصی‌شان قرار دهند و همراه نداشته باشند.
این طرح ابتدا چندان مورد استقبال قرار نگرفت. اما با علاقه‌ای که مالوری نشان داد و پست‌هایی که در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد، بالاخره توانست نیمی از ۲۲۰ دانش‌آموز مدرسه را به این کار تشویق کند.
برخی معلمان به مالوری پیشنهاد می‌کردند به دانش‌آموزان شرکت‌کننده در این طرح، پاداشی تعلق گیرد. اما مالوری با این پیشنهاد مخالف بود. او فکر می‌کرد بچه‌ها باید خودشان به این نتیجه برسند که با انجام این کار، حس بهتری خواهند داشت.
می‌توان گفت هیچ مدرسه‌ای در کانادا نیست که با این مشکل روبرو نباشد. با وجود اینکه گوشی و تبلت گاهی اوقات نقش مهمی در یادگیری و آموزش در مدرسه دارند، این فناوری‌ها اغلب عامل حواس‌پرتی و کاهش تمرکز به شمار می‌روند.
واقعیت این است حتی در بسیاری از مدارسی که استفاده از گوشی ممنوع است، دانش‌آموزان یواشکی به سراغ این دستگاه می‌روند. البته تعجبی هم ندارد! خیلی از بزرگ‌ترها که استفاده از گوشی برای امور شخصی در محل کارشان ممنوع است، یواشکی از آن استفاده می‌کنند!
ویکی پرو (مدیر مدرسه ژولیت) که سال‌ها معلم بود، روند گسترش استفاده از این وسیله را با تمام وجودش تجربه کرده است. او در دبیرستان ژولیت به معلمان این اختیار را می‌دهد که خودشان مقررات مربوط به استفاده از گوشی توسط دانش‌آموزان را تعیین کنند. برخی از معلمان اجازه استفاده از گوشی برای انجام برخی موارد مربوط به درس‌ها را می‌دهند و برخی دیگر نیز کلا استفاده از آن را در کلاس ممنوع می‌کنند. بعضی از معلمان هم یک بازه زمانی کوتاه برای استراحت به دانش‌آموزان می‌دهند تا در آن بازه، تلفن همراه خود را چک کنند. دانش‌آموزان خاطی هم به دفتر مدیر فرستاده می‌شوند.
خانم پرو از طرح سه‌شنبه‌های بدون گوشی خیلی راضی است. او می‌گوید پس از اجرای این طرح، کمتر پیش می‌آید که سر کسی موقع صرف ناهار پایین باشد و تعاملات اجتماعی بین دانش‌آموزان افزایش یافته است.
خانم پرو خودش گاهی گوشی‌اش را در روزهای سه‌شنبه در کیفش می‌گذارد و از آن استفاده نمی‌کند. از نظر او، این کار به او احساس آزادی می‌دهد و یاد می‌گیرد که لازم نیست همیشه گوشی در کنارش باشد.
اما ماجرا در کالج مونترال (یک سژپ خصوصی در مرکز شهر) به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. در این مدرسه که ۱۵۰۰ دانش‌آموز دارد، بچه‌ها باید گوشی‌هایشان را در کمدشان قرار دهند و هیچ کسی حق ندارد در محیط مدرسه گوشی با خود داشته باشد.
بیشتر دانش‌آموزان این مدرسه، با خودشان آیپد به مدرسه می‌آورند. دانش‌آموزان سال اول در جلسه معارفه می‌آموزند که چطور آیپدشان را به طور خاص برای کلاس تنظیم کنند و برای نمونه، اعلانات مختلف را غیرفعال کنند.
برخی از معلمان از دانش‌آموزان می‌خواهند که از آیپد در کلاس استفاده کنند. برای نمونه، معلمان علوم فیلم‌هایی را تهیه کرده و در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهند. دانش‌آموزان پیش از رفتن به آزمایشگاه باید این فیلم‌ها را دیده تا با اصول کار آشنا شوند.
این مدرسه در سال ۲۰۱۶، برنامه‌ای را با نام «عصرهای بدون آیپد» برای دانش‌آموزان مقطع هفتم تا نهم آغاز کرد. هر ۹ روز دو بار، دانش‌آموزان حق استفاده از آیپد و سایر تجهیزات الکترونیکی را طی بازه استراحت ناهار ندارند. این برنامه در ابتدا با اعتراض بعضی از بچه‌ها روبرو شد. اما به تدریج استقبال از آن افزایش یافت.
در این دبیرستان، یک نظام امتیازدهی وجود دارد که دانش‌آموزان بر حسب مواردی نظیر استفاده درست از فناوری، امتیاز مثبت کسب می‌کنند. همچنین رفتارهایی نظیر استفاده از آیپد در جاهایی که اجازه آن وجود ندارد، به امتیاز منفی می‌انجامد.
دبیرستان سن جورج نیز به دنبال آموزش استفاده درست از تجهیزات دیجیتال و آشناسازی دانش‌آموزان با خطرات استفاده زیاد از آنهاست. این دبیرستان علاقه چندانی به ممنوعیت و راهکارهای این چنینی ندارد. به همین دلیل، این مدرسه طرحی را برای آگاه‌سازی دانش‌آموزان و والدین درباره مشکلاتی که ممکن است اتکای زیادی به گوشی و سایر تجهیزات به همراه داشته باشد اجرا می‌کند.
یکی از مسئولان مدرسه می‌گوید خودِ گوشی، به تنهایی مشکلی ندارد. مشکلی وقتی ایجاد می‌شود که به خاطر استفاده بیش از حد از آن، از تعاملات و تجربیات واقعی زندگی غافل می‌شویم که این امر می‌تواند تاثیری منفی روی رشد جسمی و اجتماعی نوجوانان داشته باشد.
پاکت‌هایی در کلاس‌ها یا سایر فضاهای آموزشی این مدرسه وجود دارد. دانش‌آموزان باید گوشی‌هایشان را در این پاکت‌ها قرار دهند. این کار برای برخی از آنها دشوار است، زیرا دوست دارند به محض دریافت یک اعلان جدید، خیلی سریع آن را چک کنند. اما چنین رویکردی می‌تواند نشانه نوعی اعتیاد به این دستگاه باشد. به همین دلیل، مدرسه به چنین دانش‌آموزان کمک می‌کند بر این مشکل چیره شوند.
واقعیت این است که تلفن هوشمند نقش مهمی در زندگی ما دارد. این وسیله، نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه برای آموزش نیز کاربرد دارد. مهم این است که به این نتیجه برسیم که تلفن هوشمند، همه زندگی ما نیست!
برگرفته از مونترال گزت
