مهرنوش اردلان یکتا
نشانه‌های بیماری
بیماری آبله مرغان بر اثر ابتلا به ویروس واریسلا زوستر (Varicella Zoster) به وجود می‌آید. در ابتدا می‌تواند مانند هر بیماری ویروسی دیگر خود را با نشانه‌های عمومی زیر نشان دهد:
- تب
- بی‌اشتهایی
- سردرد
- احساس خستگی یا کسالت کلی
این علایم به مدت یک تا دو روز طول می‌کشد و سپس راش یا ضایعات پوستی که در ابتدا به صورت دانه‌های خارش‌دار صورتی رنگ خود را نشان می‌دهد و کم‌کم تبدیل به تاول می‌شوند و مایع در آن‌ها جمع شده و به بیرون تراوش می‌کند و در آخر هم روی تاول‌ها دَلَمه می‌بندد و خشک می‌شوند.
هر سه مرحله در یک زمان بر روی بدن فرد مبتلا دیده می‌شود. یعنی در زمانی که یک‌سری از دانهها در مرحله دَلَمه بستن هستند، دانه‌های جدیدی به‌وجود می‌آیند. شروع بروز دانهها معمولا ۱۰ تا ۲۱روز بعد از مواجهه با ویروس است. فرد از ۴۸ ساعت قبل از بروز دانهها تا زمان دلمه بستن آخرین دانه می‌تواند بیماری را انتقال دهد. کودکان بیشتر به نوع خفیف بیماری مبتلا می‌شوند و دانهها بیشتر روی پوست تنه وجود دارند، ولی در نوع شدید آن در داخل حلق و گلو و حتی چشم‌ها هم می‌توانند ظاهر شوند.
بیماری آبله‌مرغان و ارتباط آن با زونا
در صورت ابتلا به آبله‌مرغان، ایمنی نسبت به این بیماری تا آخر عمر در بیشتر افراد به‌وجود می‌آید و ویروس بعد از بهبود عفونت پوستی برای چندین سال در سلول‌های عصبی باقی می‌ماند. این ویروس باقی مانده درسلول‌های عصبی در سال‌های بزرگسالی با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌تواند دوباره فعال شود و بیماری زونا (Shingles) را به‌وجود آورد. بیماری زونا نوعی بیماری است که معمولا در افراد بالای ۶۰ سال دیده می‌شود و با ضایعات پوستی تاولی مختصر به همراه درد فراوان در مسیر عصب درگیر، خود را نشان می‌دهد. به همین دلیل به افراد بالای ۵۰ سال توصیه شده است که واکسن زونا را دریافت کنند.
پیشگیری
براساس برنامه واکسیناسیون کانادا، تمامی کودکان باید دو بار، یک بار بین ۱۲ و ۱۵ ماهگی و بار دوم بین چهار تا شش سالگی واکسن واریسلا را دریافت کنند. اگر،
- کودک بین ۷ تا ۱۲ سال باشد و واکسن دریافت نکرده و مبتلا هم نشده باشد: باید دو دوز واکسن با حداقل فاصله زمانی سه ماه بین دو دوز را دریافت کند.
- کودکان ۱۳ ساله و بزرگتر که واکسن دریافت نکرده‌اند و مبتلا به بیماری نیز نشده‌اند هم دو دوز واکسن با حداقل فاصله زمانی یک ماه بین دو دوز، دریافت کنند.
- افراد بزرگسالی که واکسن نگرفته‌اند و به بیماری مبتلا نشده‌اند و در خطر بالای مواجهه با ویروس هستند شامل کارمندان شبکه بهداشت و درمان، معلمان، مربی‌های مهدکودک‌ها و کلیه مراقبان کودک، مسافران بین‌المللی، پرسنل ارتش، افراد بزرگسالی که کودک در خانه دارند و همه زنانی که در سنین باروری هستند، باید با دو دوز واکسن با فاصله زمانی حداقل ۴ تا۸هفته واکسینه شوند. اگر فرد به خاطر ندارد که به بیماری مبتلا شده یا نه و یا واکسن زدن را به خاطر نمی‌آورد، آزمایش خون می‌تواند این مساله را نشان دهد.
چه کسانی نباید واکسن دریافت کنند؟
- زنان باردار
- افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند مانند افرادی که مبتلا به HIV هستند یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی دریافت می‌کنند.
- افرادی که به ژلاتین یا آنتی‌بیوتیک نئومایسین آلرژی دارند.
لازم به یادآوری است که چنانچه خانم باردار نسبت به بیماری ایمن نباشد و در زمان بارداری به بیماری مبتلا شود، این ویروس می‌تواند عوارض بسیاری به ویژه اگر
در سه ماهه اول بارداری به بیماری مبتلا شده باشد، مانند نقص در اندام‌ها در جنین به جود آورد.
با توجه به مواردی که گفته شد و این که به طور معمول در ایران واکسیناسیون نسبت به واریسلا صورت نمی‌گیرد، بهتر است نسبت به انجام واکسیناسیون برای پیشگیری آبله‌مرغان دقت بیشتری داشته باشیم و در اولین فرصت نسبت به انجام واکسیناسیون به ویژه در مورد کودکان اقدام کنیم.
