مریم ایرانی
زمان: ۱۱ فوریه ۱۹۶۷
مکان: کبک سیتی
برای نورتون کرو، اسکیتباز و بازیکن بیسبال سابق کانادایی، مبارزه برای رسیدن به یک آرمان بزرگ همیشه مهمترین هدف زندگیش بود. او زمان درازی در اوج دوران حرفهای خود در سالهای ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۹ میلادی طی رویدادی به نام «جنگ آماتورها» به نبرد برای گرفتن حقوق آماتورهای ورزشکاری گذراند. چالشی قانونی برای گرفتن حقوق ورزشکاران آماتور در برابر حرفهایها و ستارگان ورزش به هیچ انگاشته میشدند.
بر اثر همین تلاشها بود که او به دبیری انجمن ورزشکاران آماتور کانادا رسید. در آنجا بود که نورتون کرو برنامههای خود برای ایجاد یک رویداد بزرگ ملی که بتواند تمامی آماتورهای ورزشی را از سراسر استانها و قلمروهای کانادا دور هم جمع کند و عرصهای برای درخشش و معرفی آنها به میادین حرفهای نظیر المپیک فراهم کند، ادامه داد. نقش قابل توجه وی در زدودن ناامیدی از جامعه ورزشی در سالهای بی انگیزه بعد از جنگ جهانی اول قابل انکار نیست.
نورتون کرو به شدت معتقد بود که تحویل گرفتن آماتورها که هنوز در زمینه ورزش، حرفهای نیستند و دادن فرصت به آنها، به جوانترها و مردم عادی دیگر این جسارت را میدهد که برای وارد شدن به رقابتهای ورزشی، ترس کمتری داشته باشند. همینطور این مشارکت باعث میشود که شهروندان کانادایی بیشتر از قبل، خود را در مقابل کانادا و وظایف شهروندی خود مسئول ببینند.
کرو همچنین از ورزش بانوان و دختران جوان حمایت میکرد. او معتقد بود زنان باید بیش از پیش در عرصه ورزش وارد شوند. او به همراه همکارانش روی افزایش امکانات ورزشی در مدارس و محلهای عمومی و تمرکز روی قدرت جسمانی و آمادگی افراد به شکل پیگیر و مستمر کار میکرد. نورتون کرو در نهایت در سال ۱۹۶۱ توانست انجمن تناسب اندام آماتور را راه بیندازد. کرو برای تاسیس وزارت ورزش کانادا هم تلاشهای بینظیری انجام دادهاست. با این حال ایده درخشان و جالب توجه کرو برای راهاندازی یک رویداد ویژه برای گردآوردن آماتورهای ورزشی از سراسر کانادا که در سال ۱۹۲۴ از طرف او مطرح شد، ۲۵ سال طول کشید تا به تحقق برسد. دلیل این همه تاخیر به این بازمیگشت که هیچکس به درستی ایده کرو اعتقاد نداشت و سرمایهگذاری روی بخش ورزشی آماتورها را چندان مثمر ثمر نمیدانست.
رویای ۲۵ ساله تحقق پیدا میکند
سال ۱۹۶۲ دقیقا یکسال بعد از اینکه نورتون کرو انجمن تناسب اندام آماتورها را راهاندازی کردهبود، دوباره زمزمههایی برای تشکیل یک رویداد ورزشی ملی از سراسر کانادا از طرف او به گوش رسید. این بار کرو مصمم بود که این مساله را به سرانجام برساند.
انگار زمان به بار نشستن درخت آرزوی او هم فرارسیدهبود. یک وکیل کبکی به نام آندره مارسو André Marceau این ایده را بسیار پسندید و شروع به فعالیت برای جلب آرا و تحقق آن کرد. شورای شهر و انجمن ورزشی شهر کبک یا همان کبک سیتی بسیار از این ایده استقبال کردند و بالاخره در سال ۱۹۶۵ میلادی اساسنامه رویدادی مهم که بعدها «بازیهای کانادا» نام گرفت، نوشته شد.
کمیتهای که برای این بازیها تشکیل شدهبود، تصمیم گرفت که دورره نخستین این رقابتها را در سال ۱۹۶۷ و طی بازیهای زمستانی به اجرا بگذارند. دولت فدرال این رویداد را تایید کرد و در نهایت قرار شد هر دو سال یک بار، رویدادهای زمستانی و تابستانی برگزار شوند.
هدف کلی از برگزاری این رقابتها، آموزش جوانان با استعداد ورزشکاری است که برای پیمودن مسیر حرفهای خود در میادین قهرمانی بینالمللی نیازمند حمایت و امکانات ویژه بودند. همچنین تشویق به رقابت در استانهای مختلف، افزایش کیفیت داوری و آموزش ورزش هم از اهداف مهم دیگر این رویداد بود .در نهایت هم تصمیم بر این شد که کاپ افتخار به تیمهای استانی داده شود که در فواصل بین بازیها، پیشرفت چشمگیری از خود نشان داده باشند.
تولد ستارههای ورزشی در بازیهای کانادا
اولین دوره این رقابتها به افتخار مردم کبک سیتی که با روی خوش به این رویداد، امکان تشکیل آن را به وجود آورده بودند، در این شهر برگزار شد. در ۱۱ فوریه ۱۹۶۷ به طور رسمی افتتاحیه این بازیها با شعار «اتحاد در سایه ورزش» در کبک سیتی آغاز شد. البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که بیمهای زیادی وجود داشت که این بازیها ادامه پیدا نکنند.
چون هنوز معلوم نبود میزان استقبال و موفقیت این طرح چقدر است. از طرفی اوضاع جوی هم در نزدیکیهای روز مراسم خیلی بدشده بود به طوری که چند روز مانده به مسابقات یک طوفان برف سنگین، کبک سیتی را درنوردید و حدود ۷۶ سانتیمتر برف آمد. با این حال برگزارکنندگان با زحمت زیاد پیستها و مسیرهای مسابقه را آماده کردند. چند ساعت قبل از مراسم افتتاحیه هم معلوم شد مشعلی برای شروع وجود ندارد ولی باز هم با تدبیر برگزارکنندگان مشعل در لحظات آخر به برنامه اضافه شد.
صبح روز ۱۱ فوریه دمای هوا مطلوب بود و در حدود ۷ درجه سانتیگراد ثبت شد اما از عصر به بعد چنان به هم ریخت که تا پایان شب به منفی ۳۳ درجه رسید! اما وقوع هیچ یک از این حواشی مانع از توقف این رویداد نشد. ستارگان ورزشی مهم کانادا که سالها بعد افتخارات فراوانی را کسب کردند در اولین دور این رقابتها خوش درخشیدند. Toller Cranston که در رشته اسکیت نمایشی و ژیمناستیک شرکت کردهبود، بعدها در المپیک، مدال طلای این رشته را از آن خود کرد. Teresa McDonell که در این رقابتها به جامعه ورزش کانادا وارد شد، بعدها سه بار در المپیک افتخار آفرید.
به این ترتیب حقانیت ادعای کرو که بر تقویت آماتورها و پرورش آنها تاکید میکرد بیش از پیش بر همگان آشکار شدهبود. اولین پرچم بازیهای کانادا را یک تیم اونتاریویی که در بیشتر رقابتها درخشیدهبود، بالای سر برد و اسکیبازان مانیتوبا و آلبرتا هم بسیار درخشان ظاهر شدند. ورزشهای زمستانی شامل رشتههای زیر بود:
اسکی آلپاین، تیراندازی با کمان، ژیمناستیک هنری، بدمینتون، بوکس، اسکی پیچشی یا حلقه زنی، شمشیربازی، اسکی آزاد، هاکی، تیراندازی، اسکیت سرعت، اسکواش، شنا کردن همزمان، تنیس و بسکتبال روی صندلی چرخدار.
اولین دور تابستانی این رقابتها هم سال ۱۹۶۹ در نوااسکوشیا در رشتههای بیسبال، بسکتبال، قایقرانی، دوچرخهسواری، غواصی، هاکی، قایقرانی، راگبی، فوتبال، سافت بال، شنا، تنیس، والیبال و کشتی برگزار شد.
تا کنون و بعد از بعد از کبک سیتی، شهرهای سگنه در سال ۱۹۸۳ و شربروک در سال ۲۰۱۳ میزبان این رقابتها بودهاند. آخرین دور این رقابتها تابستان سال ۲۰۱۷ در شهر وینیپگ ایالت مانیتوبا برگزار شد. شرط سنی شرکتکنندگان در این مسابقات ۱۲ تا ۲۰ سال است. بازیهای کانادا از لحظه افتتاح تا به امروز ورزشکاران و ستارههای حرفهای زیادی را به جامعه ورزشی کانادا تحویل داده است که نشان از اهمیت آن دارد.
