مهرنوش اردلان یکتا
یکی از عوارضی که با پیشرفت روزافزون فناوری برای انسان به خصوص در شهرهای بزرگ اتفاق افتاده است، بی‌تحرکی و عدم فعالیت فیزیکی روزمره است. بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و بعضی از انواع سرطان ارتباط‌شان با کمبود فعالیت بدنی اثبات شده است. اما آیا راهکاری برای برون‌رفت از این موقعیت وجود دارد؟
راهکار بسیار ساده است؛ «ورزش‌های هوازی».
برای بسیاری از ما صحبت از ورزش تنها با مبحث کاهش وزن و لاغری گره خورده است؛ اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که تناسب اندام تنها یکی از فواید ورزش‌های هوازی است و این گروه از فعالیت‌ها صرف‌نظر از سن، وزن یا توانایی ورزشی برای سلامت فردی بسیار مفید هستند.
ورزش یا فعالیت هوازی به دسته فعالیت‌های بدنی گفته می‌شود که در آن عضلات بزرگ بدن به کار گرفته و در نتیجه باعث می‌شود که قلب و ریه‌ها سخت‌تر از زمان استراحت بدن کار کنند. این ورزش‌ها همچنین ورزش‌های قلبی (Cardio Exercise) نامیده می‌شوند.
ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا، دویدن، دوچرخه‌سواری، بالا رفتن از پله‌ها، رقص، اسکی مقاومت Cross Country، قایقرانی و یا حتی کار با دستگاه الیپتیکال همگی جزء ورزش‌های هوازی به شمار می‌آیند.
زمانی که بدن به انجام ورزش‌های هوازی به صورت منظم عادت می‌کند علاوه بر این که فرد قدرتمند‌تر و متناسب‌تر می‌شود، احساس بهتری نیز دارد.
در این مطلب سعی شده است که چند مورد از مهمترین اثرات انجام منظم این گروه از فعالیت‌ها برشمرده شود.
فواید فعالیت‌های هوازی
چنانچه این فعالیت‌ها با رژیم‌غذایی سالم ترکیب شود می‌تواند به کاهش وزن و تناسب اندام کمک کند.
زمانی که در ابتدا انجام منظم این فعالیت‌ها آغاز می‌شود، ممکن است خیلی زود احساس خستگی ایجاد کند اما با گذشت زمان، استقامت بدن افزایش می‌یابد و احساس خستگی از میان می‌رود.
انجام این حرکات می‌تواند سیستم دفاعی بدن را تقویت کند که به همین علت فرد کمتر مستعد ابتلا به بیماری‌های ویروسی شایع مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی می‌شود.
در مطالعاتی نشان داده شده است که انجام حرکات هوازی به کاهش فشارخون و کنترل قند خون می‌تواند کمک کند. در نتیجه در بیماران با فشارخون بالا و دیابت مفید خواهد بود. در ضمن ورزش‌هایی که بدن وزن خود را تحمل می‌کند مانند پیاده‌روی به پیشگیری از پوکی استخوان نیز کمک می‌کنند.
میزان خطر بیماری‌هایی نظیر چاقی، بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، دیابت تیپ ۲، سندرم متابولیک، سکته مغزی و انواع خاصی از سرطان‌ها را کاهش می‌دهد و به نوعی در پیشگیری از این بیماری‌ها موثر است..
ورزش‌های هوازی باعث تقویت ضربان قلبی می‌شوند که در نتیجه آن، خون به صورت کاراتر در عروق پمپاژ می‌شود و جریان خون در تمام قسمت‌های بدن بهبود می‌یابد.
میزان چربی (HDL) در اصطلاح «چربی خون خوب» را می‌تواند افزایش دهد و از میزان چربی (LDL) که به آن «چربی خون بد» می‌گویند بکاهد، در نتیجه از ساخت پلاک‌ها در عروق بدن که باعث گرفتگی عروق می‌شوند، پیشگیری می‌شود.
با کاهش میزان اضطراب و غم و اندوه ناشی از بیماری افسردگی به بهبود این بیماری کمک و فرد احساس آرامش بیشتری می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که این نوع فعالیت‌ها را به طور منظم انجام می‌دهند، عمر طولانی‌تری دارند.
انجام ورزش‌های هوازی در طولانی مدت عضلات را قوی‌تر می‌کند که در حفظ حرکت اندام در سنین کهنسالی بسیار موثر است.
از سویی دیگر مطالعات ثابت کرده‌اند که ورزش هوازی منظم به حفاظت از حافظه، استدلال، قضاوت و مهارت‌های تفکر که به مجموعه آن‌ها «عملکرد شناختی» می‌گویند در افراد مسن، بسیار کمک می‌کند و می تواند در بهبود این عملکرد در افراد جوان نیز سودمند باشد. برخی از مطالعات حتی ادعا کرده‌اند که می‌تواند عامل پیشگیری‌کننده شروع فراموشی یا دمانس باشد.
بعد از خواندن این فواید، آیا هنوز هم فایده ورزش را منحصر به تناسب اندام می‌دانید؟
اگر برای انجام حرکات منظم ورزش‌های هوازی ترغیب شده‌اید، در این صورت توصیه می‌شود که از قدم‌های کوچک شروع کنید و به تدریج مدت زمان و سختی و استقامت ورزشی خود را افزایش دهید.
از شروع فعالیت‌های سنگین به صورت ناگهانی خودداری کنید. باید در نظر داشت که حتی با یک پیاده‌روی سریع نیم ساعته به طور منظم، می‌توان از تمامی فواید ورزش‌های هوازی بهره برد.
در مورد افراد مبتلا به آرتروز که حرکات ورزشی می‌تواند باعث آسیب به مفاصل‌شان شود، انجام حرکات ورزشی داخل آب ضمن استفاده از فواید ورزش‌های هوازی، به مفاصل فشار بسیار کمتری وارد می‌کند و با قوی‌تر کردن عضلات به بهبود عملکرد بیمار کمک می‌کند.
به خاطر داشته باشید که چنانچه مدت زمان زیادی از آخرین باری که ورزش کرده‌اید گذشته است و یا از نظر جسمی در موقعیت خاصی هستید، حتما قبل از انجام هر گونه ورزش هوازی با پزشک خود مشورت کنید.
