دولت استانی کبک آخرین لایحه بودجه خود را تسلیم مجلس استان کرد. ۶ ماه دیگر انتخابات استانی برگزار خواهد شد تا تکلیف دولت کبک برای ۴ سال آینده مشخص شود و در این میان این لایجه بودجه سروصدای زیادی به راه انداخت. اما چرا؟
لایحه بودجه امسال کبک بسیار خارج از انتظار سخاوتمندانه تنظیم شده است. سالها بود که کبک چنین افزایش بودجه زیادی را تجربه نکرده بود. معمولاً مرز ناگفتهای برای افزایش خرجکرد دولت در هر بودجه وجود دارد که حدود ۵ درصد است. امسال اما دولت لیبرال آخرین بودجه خود قبل از انتخابات اکتبر را ۵/۲ درصد افزایش داده است.
این افزایش بودجه در حالی اتفاق افتاد که همین دولت و همین وزیر اقتصاد، در ۳ سال گذشته مقابل مردم قرار گرفتند و از وضعیت بد اقتصادی سخن گفتند. آسمان توفانی اقتصاد یک استان نمیتواند در عرض یک سال ناگهان آنقدر آفتابی شود که مثل سالهای خوب دهه ۷۰ پول به داخل استان پمپاژ شود.
اینجاست که احزاب مخالف با بدبینی به ماجرا نگاه میکنند و نزدیکی زمان تقدیم این لایجه به مجلس را با ایام انتخابات استانی دلیل این همه دستودل بازی دولت لیبرال معرفی میکنند.
هرچند وزیر اقتصاد اصرار دارد که این افزایش رقم بودجه ناشی از عملکرد درست و رشد اقتصادی استان است اما احزاب مخالف داستان را از زاویهای دیگر میبینند. آنها این افزایش بودجه را آنهم درست قبل از انتخابات و بعد از اینکه همین دولت سال گذشته به مردم درباره شرایط اقتصادی بد اخطار داده بود را ابزاری برای خوشحال کردن مردم و امیدوار کردنشان به حزب لیبرال می دانند، تا جاییکه نیکولاس مارکو از پارتی کبکوآز درباره آن گفت: «دولت لیبرال مشغول توزیع نقل و نبات بین مردم است. این روش تزریق نقدینگی به داخل جامعه درست و پایدار نیست و زمینه را برای عدم تعادل اقتصادی ایجاد میکند». او که با هیجان برعلیه این لایحه سخن میگفت اضافه کرد: «ریاضت اقتصادی از دوم اکتبر (روز بعد از انتخابات استانی) دوباره به کبک باز خواهد گشت. این ناامید کننده، و غیرمسئولانه است».
اما در مقابل کارلوس لیتائو، وزیر اقتصاد دولت کبک که بعد از تقدیم لایحه بودجه به مجلس استان با خبرنگاران گفتگو کرد در پاسخ به شبهاتی که این لایجه بودجه را رشوه به مردم کبک در آستانه انتخابات اکتبر میخوانند، هرگونه رابطهای را تکذیب کرد و گفت: «منظورتان چیست که این بودجه انتخاباتی است؟ این تاکتیکها دیگر با وجود اصحاب رسانههایی مثل شما جواب نمیدهد. ما داریم دقیقاً همان کاری را میکنیم که قول داده بودیم انجام دهیم. ما داریم همان قدری بیشتر در کبک پول خرج میکنیم که به دست آوردهایم».
آخرین باری که بودجه کبک مرز ۵ درصد را رد کرد در سالهای ۲۰۰۸-۲۰۰۹ و درست زمان رکود اقتصادی بود که باعث افزایش قرض و عدم ثبات اقتصادی استان شد.
سهم ما از افزایش بودجه
یکی از برندگان اصلی لایحه بودجه ۲۰۱۸-۲۰۱۹ کبک، سیستم بهداشت و درمان بود. به نظر میرسد سروصداهای اخیر درباره بار کاری فراوان پرستاران و اعتراض به افزایش حقوق پزشکان متخصص در حالی که پرستاران سالهاست هیچ افزایش حقوقی دریافت نکردهاند، کار خود را کرده و حالا بودجه بهداشت و درمان استان ۴/۶ درصد افزایش پیدا کرده است. این افزایش معادل ۱/۶ میلیارد دلار است و دولت در لایجه بودجه خود اهلام کرده که این افزایش به خط مقدم بهداشت سرازیر خواهد شد تا کبکیها راحتتر وارد فرایند درمان شوند و بار کاری پرستاران نیز کاهش یابد.
سیستم آموزشی برنده دوم لیست است که با افزایش ۵ درصدی بودجهاش که معادل ۱/۳ میلیارد دلار میشود. این افزایش بودجه برای سیستم آموزشی کبک آنقدر غیرمنتظره بوده که در رویدادی عجیب برنامه هزینه سیستم از افزایش بودجه عقب است.
سامانه حمل و نقل عمومی نیز یکی دیگر از برندگان بودجه امسال است که قول داده شده با دریافت ۳/۷ میلیارد دلار افزایش بودجه خود، شهرهای بزرگ استان مثل کبک، مونترال و شربروک را مالک یکی از مدرنترین و مجهزترین سیستمهای حمل و نقل عمومی کند.
همچنین ۶۰ میلیون دلار از مالیات بر فروش ماریجوآنای آزاد شده به شهرهای استان اختصاص داده خواهد شد تا سامانه مدیریت کنترل و نظارت بر فروش این کالای قانونی جدید را آماده سازند.
اما این همه ماجرا نیست. کسبوکارهای استان هم از این سفره رنگین سهم بزرگی بردهاند. لایحه بودجه جدید قول ۲/۲ میلیارد دلار تخفیف مالیاتی به صاحبان کسبوکار داده است تا بتوانند نفسی بکشند و در صحنه رقابت با همتایانشان از استانهای مجاور عرض اندامی کنند.
در این میان رانندگان تاکسی هم بینصیب نماندهاند. با توجه به توسعه فناوری و تغییر ماهیت تاکسیرانی بعد از ورود «اوبر» به بازار تاکسیرانی، دولت کبک تصمیم گرفته برای جبران خسارت تاکسیداران در مقابل کاهش ارزش جواز تاکسی آنها و بهروزرسانی صنعت تاکسی مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار بودجه اختصاص دهد.
چرا بودجه «لیتائو» من را متعجب میکند
ژرالد فیلیون، مفسر اقتصادی رادیوکانادا
ترجمه ازاد: شهرام یزدانپناه
چگونه انتظار داریم که مالیاتدهندگان متوجه شرایط اقتصادی شوند وقتی یک سال به آنها گفته میشود که با یک بحران اقتصادی روبرو هستیم و بعد ۲ سال بعد می شنوند که یکی از بزرگترین افزایش بودجههای جهان یا تاریخ کبک در حال رخ دادن است. واقعا؟
در حالی که در سال ۱۶-۲۰۱۵ کبک باید هزینههایش را ۱/۱ درصد کاهش میداد، امسال ناگهان میتواند خرجش را ۶/۵ درصد و سال بعد ۴/7 درصد افزایش دهد.
پاسخ این سردرگمی بزرگ اینجاست: دولت!
اصلاً فرقی نمیکند دولت وقت از چه حزبی باشد، بارها و بارها دیدهایم که دولتها در آخرین ماههای زمامداریشان شروع به انتشار اخبار خوب و هیجانانگیزی از دستاوردها میکنند و در آخر هم هیجان برشان میدارد و از تأثیری که بر اقتصاد، اشتغال و حتی کل جهان گذاشتهاند، صحبت میکنند.هر بار این داستان تکرار میشود و … وُوآلا، بفرمایید، امسال هم این داستان تاریخی تکراری جلوی چشم ماست وقتی که دشوار میشود بین لفاظی و مدیریت خوب تفکیک قائل شد.
اگر دولت کویارد آنطور که الان ادعا میکند در همان سل نخست زمامداریش قطار اقتصاد کبک را به ریل بازگردانده چرا حالا که فقط چند ماه تا انتخابات پیش رو داریم ناگهان یادشان افتاده این خبر مسرتبخش را به مردم اعلام کنند.چرا ما از ۱/۱ درصد در عرض ۲ سال به ۶/۵ درصد رسیدهایم؟ منطق پشت این پیروزی عظیم چیست؟
راستش را بخواهید این مثل یک فیلم قدیمی است که در هر انتخابات برای ما بازپخش میکنند. آیا انتظار میرود که ما همانقدر لذت ببریم؟ مردم واقعاً این نمایش را باور میکنند؟یادتان هست پاولین ماروآس، نخستوزیر کبک در اواخر سال ۲۰۱۳ و اوایل ۲۰۱۴ و درست قبل از انتخابات آوریل شروع کرد به شیپور پیروزی زدن و از دستاوردهای فاتحانهاش برایمان تعریف کرد؟ یادتان هست قبل از او ژان شارست درست قبل از انتخابات سال ۲۰۰۷ یک تخفیف مالیاتی ۹۵۰ میلیون دلاری به مردم هدیه داد؟
این دولت دارد دقیقاً همان کار را میکند. تخفیف مالیاتی در نوامبر گذشته، دو کوپن خرید ۱۰۰ دلاری لوازم مدرسه برای والدین، سیل تبلیغات تلویزیونی درباره دستاوردهای مالیاتی ۲۰۱۸ برای خانوادهها، سالمندان، مددکاران، حمل و نقل عمومی، بهداشت و سلامت، آموزش، فرهنگ و هنر، متخصصان، رانندگان تاکسی، خریداران اولین خانه، کسانی که می ]واهند خانهاشان را تعمیر کنند، خریداران خانگی خودروهای برقی، طرفداران محیط زیست و این لیست نقل و نبات همچنان ادامه دارد. برای همه آبنباتی تدارک دیده شده است.
من همچنین خیلی غافلگیر شدم که وزیر اقتصاد، کارلوس لیتائو، پیشاپیش قول داده که این سکهریزان همیشه ادامه نخواهد داشت. او در گفتگو با خبرنگار RDI گفته که افزایش بودجه در سالهای آینده تا ۲۰۲۱ همچنان ادامه خواهد داشت اما روند کاهشی به خود خواهد گرفت. این یعنی ما با این آقایان از بودجه ۱/۱ درصدی شروع کردیم و الان در پایان دوره زمامداریشان به ۶/۵ درصد رسیدهایم و اگر دوباره به آنه رأی بدهیم در پایان دوره بعدی به رشد بودجه ۲/۸ درصدی نزول خواهیم کرد… چرا «ترمز-حرکت»؟ چرا توقف در یک زمان انتخاباتی دیگر؟ چرا یک مسیر آرام و نرم و منطقی و با شیب ثابت را در پیش نمیگیریم که مشکلات کمتری برای بخش سلامت، آموزش و طبقه کارگر ایجاد میکند؟
آیا این درست و منطقی و قابل قبول است که دولتها قبل از هرانتخاباتی برایمان جشن و آتشبازی و نقل و نبات تدارک ببینند؟ آیا این چیزی است که ما از دولتمان در هر انتخابات انتظار داریم؟ واقعا؟
این مقاله در شماره دوم مجله «مداد» منتشر شده است.