تحریریهی «مداد»
آیا میدانستید ۲۹۸ سال پیش در چنین روزی، چهارم اکتبر ۱۷۲۷، سندی در شهر کبک ارائه شد که مسیر توسعهی شهری مونترال را تعیین کرد؟
در این تاریخ، گاسپار-ژوزف چوسگرو دو لری (Gaspard-Joseph Chaussegros de Léry)، مهندس ارشد و زبده پادشاهی فرانسه، نقشهی مهم خود با عنوان «نقشهی شهر مونترال در کانادای فرانسهی نو» را به مقامات فرانسوی تسلیم کرد.
این نقشه فقط یک تصویر جغرافیایی نبود، بلکه یک طرح عملی برای بقا، رشد، و نظمدهی به شهر در حال گسترش مونترال بود.
مونترال در آن زمان یک مرکز تجاری حیاتی برای تجارت خز فرانسه بود و دائماً در معرض خطر حملات نیروهای بریتانیایی و متحدانشان قرار داشت. کار اصلی چوسگرو دو لری، طراحی و نظارت بر ساخت دیوارهای دفاعی عظیم برای محافظت از شهر بود.
این نقشه به وضوح نشان میداد که کدام بخشهای این دیوارهای سنگی و استحکامات تا آن زمان تکمیل شدهاند و مهمتر از آن، کدام پروژههای دفاعی باید فوراً اجرا شوند تا امنیت شهر تضمین شود. این کار به مقامات کبک و پاریس امکان میداد تا با تخصیص منابع دقیق و برنامهریزیشده، از مونترال محافظت کنند.
نقشهی چوسگرو دو لری نقشی محوری در تثبیت شبکهی منظم و شطرنجی خیابانهای شهر داشت. او با طراحی دقیق مرزهای دیوارهای دفاعی، محدوده فیزیکی «مونترال قدیم» را مشخص کرد و به نوعی نظم شهری را که هنوز هم در بخش تاریخی مونترال مشاهده میشود، تثبیت کرد.
این نظم در معماری و شهرسازی فرانسوی آن دوره ریشه داشت و به مونترال یک ساختار سازمانیافته داد.
با وجود اینکه دیوارهای دفاعی مونترال در اوایل قرن نوزدهم تخریب شدند تا شهر بتواند به سمت خارج از محدودههای قدیمی توسعه یابد، طرحریزی این نقشه تأثیر عمیقی بر ساختار منطقهی مرکزی مونترال گذاشت.
خیابانبندیها، توزیع قطعات زمین، و جهتگیری کلی هستهی اولیهی شهر (که امروزه به عنوان مونترال قدیم شناخته میشود) همچنان بازتاب برنامهریزیهای دقیق چوسگرو دو لری است.
بنابراین، هنگام قدم زدن در خیابانهای سنگفرش مونترال قدیم، در واقع روی طرحی قدم میگذارید که تقریباً سه قرن پیش در این نقشه ترسیم شده است.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
