تحریریهی «مداد»
نبرد دشتهای آبراهام
جنگی کوتاه که سرنوشت کبک را دگرگون کرد
۲۶۶ سال پیش در چنین روزی، در ۱۳ سپتامبر ۱۷۵۹، نبردی در شهر کبک درگرفت که سرنوشت آمریکای شمالی را برای همیشه دگرگون ساخت.
نبرد دشتهای آبراهام، نقطه عطفی در جنگ هفتساله، نیروهای بریتانیایی را در برابر فرانسویها قرار داد و به عنوان آغاز پایان جاهطلبیهای استعماری فرانسه در قاره شناخته میشود. این درگیری کوتاه، که کمتر از یک ساعت طول کشید، مسیر تاریخ را تغییر داد و اولین پایههای شکلگیری کانادا گذاشته شد.
این نبرد نتیجه راهبرد جسورانه بریتانیاییها تحت رهبری ژنرال جیمز ولف بود. ولف، ژنرال ۳۲ سالهای که به خاطر مانورهای جسورانهاش شهرت داشت، پس از ماهها محاصره ناموفق کبک، طرحی مخاطرهآمیز طراحی کرد. در شب ۱۲ تا ۱۳ سپتامبر، حدود ۴۵۰۰ سرباز بریتانیایی در تاریکی شب از صخرههای شیبدار کیپ دایموند در آنس-او-فولون بالا رفتند. این اقدام غافلگیرکننده، فرانسویها را در موقعیت دفاعی قرار داد.
تا طلوع آفتاب، نیروهای ولف بر روی دشتهای آبراهام، فلاتی هموار خارج از دیوارهای مستحکم کبک که نامش را از یک کشاورز محلی گرفته بود، مستقر شدند. فرمانده فرانسوی، مارکیز لوئی-ژوزف دو مونتکالم، با حدود ۴۰۰۰ سرباز شامل نیروهای منظم، شبهنظامیان و متحدان بومی، به سرعت بسیج شد.
با وجود غافلگیری، مونتکالم تصمیم گرفت منتظر نیروهای کمکی نماند و بلافاصله حمله کند، تصمیمی که فاجعهبار ثابت شد. او خطوط خود را با ترکیب سربازان حرفهای و شبهنظامیان کمتر منظم تشکیل داد و تحت پوشش توپخانه پیش رفت.
نبرد حدود ساعت ۱۰ صبح آغاز شد. نیروهای فرانسوی با سرنیزههای ثابت حمله کردند، اما بریتانیاییها در خطوط منظم خود ایستادند و تا فاصله حدود ۳۵ متری دشمن تیراندازی نکردند. یک تیراندازی ویرانگر، پیشروی فرانسویها را درهم شکست و به دنبال آن ضدحملهای منظم انجام شد.
دود غلیظ میدان را پوشاند و هرجومرج حاکم گردید. مونتکالم در حالی که مردانش را تشویق میکرد، زخمی شدیدی برداشت و گفته میشود اظهار داشت: «خوشحالم که زنده نخواهم ماند تا تسلیم کبک را ببینم.» ولف نیز در میان هیجان پیروزی، با گلولههای مسلسل مورد اصابت قرار گرفت و آخرین کلماتش ستایش از این پیروزی بود. هر دو فرمانده جان خود را از دست دادند.
فرانسویها عقبنشینی کردند و این عقبنشینی به شکست کامل تبدیل شد. تلفات فرانسه بیش از ۶۰۰ کشته و زخمی بود، در حالی که بریتانیاییها حدود ۶۵۰ تلفات داشتند. شهر کبک پنج روز بعد در ۱۸ سپتامبر تسلیم شد.
این پیروزی مستقیماً به سقوط فرانسه جدید منجر گردید و نیروهای بریتانیایی در ۱۷۶۰ مونترال را تصرف کردند. معاهده پاریس در ۱۷۶۳ رسماً سرزمینهای آمریکای شمالی فرانسه را به بریتانیا واگذار کرد و تعادل قدرت را تغییر داد.
اهمیت این نبرد فراتر از فتح نظامی است. آن پایان سلطه استعماری فرانسه را رقم زد و حاکمیت بریتانیا را برقرار کرد که بر فرهنگ، سیاست و توسعه ارضی کانادا تأثیر عمیقی گذاشت. سال ۱۷۵۹ برای بریتانیا به عنوان «سال معجزات» شناخته شد.
امروز، دشتهای آبراهام به عنوان یک پارک شهری تاریخی در شهر کبک حفظ شده و یادآور این درگیری کوتاه اما تاریخساز است.
توضیح تصویر: نقاشی مرگ ژنرال وست (۱۷۷۰) / Wikimedia
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
