تحریریهی «مداد»
در سالهای اخیر، نرخ بیکاری جوانان در کبک، به ویژه برای مردان دارای تحصیلات دانشگاهی، به شدت افزایش یافته است.
بر اساس پژوهشی که به تازگی منتشر شده، نرخ بیکاری زنان جوان ۲۲ تا ۲۶ ساله با مدرک کارشناسی یا بالاتر از سه درصد در سال ۲۰۲۳ به ۶/۶ درصد در شش ماه نخست سال جاری رسیده است.
اما این افزایش در مقایسه با مردان جوان با همین شرایط تحصیلی بسیار کمتر است. نرخ بیکاری مردان در این گروه از ۴/۶ درصد به ۱۱/۴ درصد جهش کرده که حتی از میانگین کلی بیکاری مردان جوان (۹/۹ درصد)، شامل کسانی که مدرک دانشگاهی ندارند، فراتر رفته است.
این وضعیت نتیجه شرایط اقتصادی و ویژگیهای بازار کار کبک است. کاهش سرعت رشد اقتصادی، استخدام نیروی کار جدید را محدود کرده و افزایش مهاجرت موقت، رقابت برای فرصتهای شغلی را شدت بخشیده است.
با این حال، تفاوت قابلتوجه بین نرخ بیکاری مردان و زنان تحصیلکرده به این دلیل است که بخش عمدهی مشاغل ایجادشده در سالهای اخیر در حوزههای سلامت و آموزش بوده است. این دو بخش که بیش از ۷۰ درصد نیروی کارشان را زنان تشکیل میدهند، به ترتیب ۳۵ درصد و ۶۵ درصد از کارکنانشان دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر هستند.
این روند به نفع زنان احتمالاً ادامه خواهد داشت. پیری جمعیت، تقاضا برای مشاغل در بخش سلامت و خدمات اجتماعی را افزایش میدهد، در حالی که رشد نیروی کار موجود بسیار کندتر خواهد بود.
از سوی دیگر، بخشهایی مانند ساختوساز که مردان در آن حضور بیشتری دارند، به دلیل پروژههای نوسازی زیرساختها، ساخت مسکن و انتقال به انرژی سبز، در بلندمدت رشد خواهند کرد. اما بیشتر مشاغل این بخشها نیازی به مدرک دانشگاهی ندارند.
این وضعیت موجب شده برخی مردان جوان از خود بپرسند چرا باید زمان و هزینه برای تحصیلات دانشگاهی صرف کنند، در حالی که به نظر میرسد این تحصیلات دیگر مزیت خاصی به همراه ندارد. چنین دیدگاهی میتواند توضیح دهد چرا تعداد مردان دارای مدرک دانشگاهی ۲۵ درصد کمتر از زنان است، در حالی که در سال ۱۹۹۰، مردان ۲۶ درصد بیشتر از زنان مدرک دانشگاهی داشتند.
طی ۳۵ سال گذشته، نسبت مردان ۲۵ تا ۵۴ ساله با مدرک دانشگاهی از ۱۵ درصد به ۳۳ درصد دو برابر شده، اما این رقم برای زنان از ۱۱ درصد به ۴۴ درصد چهار برابر شده است.
با وجود این چالشها، تحصیلات دانشگاهی همچنان راهی مطمئن برای بهبود وضعیت اقتصادی در بلندمدت است. هرچند شکاف درآمدی بین دارندگان مدرک دانشگاهی و دیپلم متوسطه کاهش یافته، این شکاف برای مردان در ابتدای حرفه ۲۵ درصد و برای زنان ۳۵ درصد است.
این مزیت در میانسالی به ۶۲ درصد برای مردان و ۶۰ درصد برای زنان میرسد. همچنین، تحصیلات دانشگاهی امکان انطباق با تغییرات سریع اقتصاد، بهویژه در فناوریهای جدید، را آسانتر میکند.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
نیروانا احسانی
