نیروانا احسانی
به گزارش Montreal Gazette، یک استاد دانشگاه مونترال و تیم تحقیقاتیاش معتقدند به پیشرفت مهمی در شناخت یک بیماری رسیدهاند که هزاران نفر در کبک را تحت تأثیر قرار داده و ارتباط نزدیکی با کووید طولانیمدت دارد.
دکتر آلن مورو (Alain Moreau) و بیتا رستمی افشاری، دانشجوی ایرانی دکترا در مطالعهای تازه در آزمایشگاه تحقیقاتی خود در بیمارستان سنت جاستین، یک نشانگر زیستی (بیومارکر) و هدف درمانی جدیدی را برای بیماری انسفالومیلیت میالژیک/سندروم خستگی مزمن (ME/CFS) به دست آورده و معرفی کرده است. پیش از این، بیماری مذکور به نام «سندروم خستگی مزمن» شناخته میشد. این کشف که حاصل ۱۰ سال تحقیق است، میتواند روند تشخیص و درمان این بیماری را متحول کند.
بیماری انسفالومیلیت میالژیک/سندروم خستگی مزمن، اختلالی پیچیده است که اغلب پس از عفونت ویروسی ظاهر شده و میتواند دستگاه عضلانی، عصبی و ایمنی بدن را درگیر کند. در مواردی ناتوانکننده شده و بسیاری از بیماران را از کار کردن یا حتا خروج از خانه ناتوان میسازد.
مهمترین علامت آن وخامت پس از فعالیت (post-exertional malaise) است یعنی علائم بیماری با کمترین فعالیت ذهنی یا جسمی تشدید شده یا علائم جدیدی ظاهر میشود.
مطالعهی این دو دانشمند روی پروتئینی به نام SMPDL3B متمرکز بوده که معمولاً به غشای سلولی چسبیده و در تنظیم واکنش ایمنی نقش دارد، اما میتواند از غشا جدا شده و وارد پلاسما (بخش مایع خون) شود.
این تحقیق نشان داد که افراد مبتلا به این بیماری سطح بالایی از شکل محلول پروتئین SMPDL3B را در پلاسما دارند و هرچه این سطح بالاتر باشد، شدت علائم بیشتر است. بهگفتهی مورو، آنزیمی به نام PI-PLC ممکن است مسئول جدا کردن این پروتئین از غشای سلولی و اختلال در تنظیم ایمنی باشد.
نکتهی مهم آنکه داروهای شناختهشدهای برای دیابت وجود دارند که میتوانند فعالیت این آنزیم را مهار کنند.
این مطالعه همچنین نشان داد که سطح پروتئین SMPDL3B تحت تأثیر استروژن قرار دارد که میتواند دلیل ابتلای بیشتر زنان به انسفالومیلیت میالژیک/سندروم خستگی مزمن و بهبود نسبی علائم در سنین بالاتر را توضیح دهد.
این مقاله اوایل ماه جاری در Journal of Translational Medicine منتشر شد اما برای تأیید و بهکارگیری این یافتهها به آزمایشهای بالینی تصادفی نیاز است.
انجمن کبکی انسفالومیلیت میالژیک/سندروم خستگی مزمن(ME/CFS)، این نتایج را کشفی عالی خواند که میتواند امیدی برای درمان در آینده فراهم کند.
بهگفتهی دکتر مورو، این یافتهها کسانی که از کووید طولانیمدت رنج میبرند نیز اهمیت دارد، زیرا علائم این بیماری و بیماری ME/CFS شباهت زیادی به هم دارند.
گفته میشود شمار مبتلایان به ME/CFS در کبک که پیشتر حدود ۷۰ هزار نفر برآورد میشد، اکنون احتمالاً بیش از ۱۰۰ هزار نفر است.
بیتا رستمی افشاری عضو مرکز تحقیقاتی آزریلی (Azrieli) وابسته به بیمارستان سنت-ژوستن (Sainte-Justine) در مونترال است و نقش مهمی در این تحقیقات داشته است.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
