زینب یوسفزاده
فعالان محیط زیست اولین قدم را در حل معضل زباله، کاهش دادن آن (Reduce) میدانند. این درحالی است که در دنیای مدرن تولیدکنندگان با ترغیب ما به مصرف بیشتر، تولید زباله را در جهان افزایش میدهند.
با اینکه اکثریت مردم میدانند که انباشت زباله چه آسیبهای جبران ناپذیری به حیات ما و سایر ساکنان سیاره وارد میکند ولی هنوز تعداد افرادی که میتوانند در مقابل پیشنهادهای سودمحورانه بازار مقاومت کنند و به این تشویق برای مصرف بیشتر «نه» بگویند بسیار کم است.
اگر شما هم جزء آن دسته شهروندان مسئولی هستید که قصد دارند تا تولید زباله شهری روزانه خود را کاهش دهند، میتوانید برای شروع، راهکارهای سادهای که در ادامه میآید را مد نظر قرار دهید:
به مصرف کالاهای یکبارمصرف، «نه» بگوییم!
با فرمول ساده «استفاده از یک کالای دائمی با کیفیت به جای مصرف نامحدود کالاهای یکبارمصرف» میتوانیم زباله حاصل از کالاهای یکبار مصرف را کاهش دهیم. برای مثال:
- برای خشک کردن دست و صورت، حولههای پارچهای میتوانند به کنارروشوییهای ما برگردند و جایگزین دستمال کاغذی شوند.
- یک لیوان دوجداره سبک دَردار که به راحتی توی کیفمان جا میگیرد، میتواند جایگزین همه لیوانهای یکبار مصرف کاغذی و پلاستیکی شود که پس از خوردن قهوه و سایر نوشیدنیهای داغ یا سایر نوشیدنیهای سرد، هر روز استفاده میکنیم و دور میریزیم. همچنین بطرهای آب شخصی که به راحتی در فضایهای عمومی مونترال قابل پر شدن با آب خنک با کیفیت است، نیز میتواند جایگزین خرید آب معدنی در بطریهای پلاستیکی شود.
- قاشق، کارد و چنگال مسافرتی و یک نی قابل شستشوی با دوام که در جعبههای شکیل قابل تهیه است، میتواند یکی از اقلام همیشگی درون کیفمان باشد. در رستورانها به جای تمام کارد و چنگالهای یکبارمصرف و نیهای پلاستیکی که بلای جان آبزیان جهان است میتوانیم از وسایل غذاخوری نظیف شخصی خودمان استفاده کنیم.
- ساکهای خرید پارچهای که به راحتی تا میشوند و در کیفمان قرار میگیرند میتوانند جایگزین کیسههای خرید پلاستیکی شوند.
- فنجان قاعدگی (Menstrual cup)، با رعایت اصول بهداشتی، میتواند جایگزین مناسب، رضایت بخش و همیشگی پد، تامپون و نوار بهداشتی برای خانمها در دوران عادت ماهانه شود.
به تبلیغات انبوه بی کاربرد، «نه» بگوییم!
خیلی پیش میآید که در صندوق پستی را باز کنیم و ببینیم که انباشته از بروشورهای تبلیغاتی است. اغلب این کاغذهای رنگارنگ و خوش کیفیت تبلیغاتی، قبل از آنکه دیده بشوند سر از سطل آشغال در میآورند. میتوانیم با نصب برچسب No Junk Mail ( که از فروشگاههای لوازم خانگی قابل خریداری ست) بر روی صندوق پستی آپارتمان خود، از مأموران پست بخواهیم که از انداختن کاغذهای تبلیغاتی در صندوق پستی ما خودداری کنند. با این کار پیام «نه» به تبلیغات کاغذی، مثل یک درخواست عمومی به شرکتهای تبلیغاتی منتقل میشود.
Credit: KCDMAرسم است که در هر همایش عمومی یا تخصصی، انبوهی از هدایای تبلیغاتی بیکاربرد مثل عینک آفتابی، جاکلیدی، دفترچه، خودکار وغیره به مهمانان داده می شود. اغلب این وسایل در اولین خانهتکانی راهی سطل زباله میگردند. بیشتر این کالاها از پلاستیک، مواد شیمیایی، رنگ و سایر آلودهکنندههای محیط زیست تهیه میشوند و به خاطر کیفیت پایینشان اشتیاقی برای استفاده دائمی در مصرف کننده برنمیانگیزند. میتوانیم در گردهماییها از قبول هدایایی از این دست که به کارمان نمیآید اجتناب کنیم.
همچنین اگر صاحب کسب و کاری هستیم میتوانیم به جای روشهای پرمصرف و کم بازده ذکر شده در بالا، از ظرفیت شبکههای مجازی و اینترنت برای معرفی کالاها و خدماتمان بهره ببریم.
به خرید بیش از نیاز، «نه» بگوییم!
خیلی وقتها نوع و میزان محصولاتی که میخریم بر تصمیمات خودآگاه ما استوار نیستند. وقتی وارد فروشگاهی مانند Canadian Tire یا Costco میشویم نحوه چینش وسایل یا تخفیفها و شرایط استثنایی بر انتخاب ما اثر میگذارند. تسلط تبلیغات و ترفندهای بازاریابی بر روند انتخاب ما، یک راز سرپوشیده یا یک شایعه نیست. در دانشگاههای معتبر و در قالب روشهای مؤثر بازاریابی تدریس میشود و در بازار خرید و فروش به صورتهای مختلف اعمال میگردد. بدیهی است اغلب کالاهایی که مازاد بر نیازمان میخریم، تبدیل به زباله میشود. بنابراین میتوانیم نیاز ماهانه خود و خانوادهمان به غذا، پوشاک و غیره را برآورد کنیم، قبل از هر بار خرید فهرستی از کالاها و مقدار مورد نیاز هر کدام تهیه کنیم و با خرید کردن براساس فهرست شخصیمان، به فشار تبلیغات بر ذهنمان «نه» بگوییم.
Credit: Frank’s Shop-Rite
به بسته بندی های غیر لازم، «نه» بگوییم!
بخش عمدهای از زبالههایی که روزانه تولید میکنیم، بسته بندی کالاهایی هست که میخریم. اگر چه حذف کامل این دسته از زبالهها در زندگی شهری تا حدودی غیرممکن به نظر میرسد ولی با راهکارهایی میتوانیم میزان آن را تا جای ممکن کاهش دهیم. یکی از جالبترین این روشها، خرید به صورت فله است. درمناطق مختلف مونترال، سوپرمارکتهایی مانند فروشگاههای زنجیرهای Bulk Barn وجود دارند که مجموعه وسیعی از مواد اولیه غذایی را به صورت فله به فروش میرسانند. در این قبیل فروشگاهها خریداران میتوانند با ظرف خالی حبوبات و ادویه خود مراجعه کنند، ظرفهای خالیشان را در ابتدا وزن کنند، و بعد از پر کردنئشان به اندازه نیاز، پرداخت را بر اساس اختلاف وزن پر و خالی ظرف انجام دهند. با این کار بخش قابل توجهی از زباله مربوط به بستهبندی کاهش مییابد.
Credit: Brencar Bulk Food Systemsراهکارهای ذکر شده مشتی از هزاران روشی بود که هر شخص بنا به خلاقیت و شرایط زندگی خود میتواند برای کاهش زباله به کار بندد. بر کسی پوشیده نیست که کاهش مصرف ما به تنهایی، تولیدکنندگان را موظف به مسئولیتپذیری بیشتر در مقابل محیط زیست نمیکند، ولی پیام روشنی به بازار منتقل مکند و آن این است که طرفداران کالاهای یکبار مصرف زباله ساز هر روز کم و کمتر میشود و این بازار سودآوری خود را از دست میدهد. علاوه بر آن هر تلاش کوچک برای کاهش تولید زباله در حوزه زندگی خودمان، به اطرافیانمان نیز توان و انگیزه میدهد تا از عادتهای تحمیل شده توسط زندگی مدرن عبور کنند، به مصرفی که باعث تولید زباله می شود “نه” بگویند و سبک زندگی محیط زیست دوستانه تری برگزینند.
