آیا میدانستید ایرانیان باستان نیز جشنی را برای بزرگداشت عشق و مقام زن برگزار میکردند؟
روز ۲۹ بهمن در گاهشمار خورشیدی ایران، سپندارمذگان نام دارد. این جشن تنها چهار روز پس از ولنتاین قرار دارد و همانند آن، روزی برای تجلیل از عشق و محبت است، با این تفاوت که ریشههای عمیقتری در فرهنگ ایرانی دارد.
سپندارمذگان، اِسپَندگان یا اِسفَندارمَذگان ریشه در سلسله هخامنشی دارد. ابوریحان بیرونی در توصیف این جشن مینویسد ایرانیان باستان آن را روز بزرگداشت زن و زمین میدانستند.
سپندارمذ یا سپندارمذگان از دو بخش «سپند» به معنای مقدس و «ارمذ» به معنای زمین تشکیل شده است. در باور ایرانیان باستان، سپندارمذ یکی از امشاسپندان (فرشتگان مقرب) بوده که نگهبان زمین و نماد فروتنی، باروری و عشق پاک محسوب میشده است.
با اینکه بیش از ۱۵۰۰ سال از دوران ساسانیان میگذرد، این آیین همچنان در میان ایرانیان زنده مانده است.
در روزگار باستان، مردان در این روز با هدایایی ارزشمند به دیدار همسران، مادران و دختران خود میرفتند و از زحمات آنها قدردانی میکردند. درست مانند ولنتاین، هدیه دادن و ابراز محبت در این روز جایگاه ویژهای دارد.
زنان نیز در این روز از کارهای روزمره معاف بودند و به استراحت میپرداختند. آنها در مراسمی ویژه گرد هم میآمدند و با پختن غذاهای سنتی و خواندن سرودهای کهن، این روز را جشن میگرفتند.
فلسفه این جشن بر پایه احترام به مقام زن و زمین استوار است. ایرانیان باستان بر این باور بودند که زن، همچون زمین، موجب زایش و پرورش زندگی میشود و باید مورد احترام و تکریم قرار گیرد.
سپندارمذگان یادآور این حقیقت است که فرهنگ ایرانی از دیرباز برای زن و طبیعت ارزش والایی قائل بوده است. این جشن باستانی نه تنها بخشی از میراث فرهنگی ایران، بلکه نمادی از اندیشههای انسانی و زیستمحیطی در جهان امروز نیز به شمار میرود.
توضیح تصویر: سنگنگارهای از دوران ساسانی که بیننده را با یک صحنهی عاشقانه بین شاهنشاه بهرام دوم و شهبانو آذرآناهید روبهرو میکند که جایگاه زن در فرهنگ ایران را به نمایش میکشد. (ویکیپدیا)
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.