هرچند تعمیر خودرو معمولاً تجربه خوشایندی نیست، اما وقتی این کار به صورت رایگان و تحت پوشش گارانتی انجام میشود، کمی قابل تحملتر میشود. آگاهی از انواع پوششهای گارانتی و دانستن اینکه هنگام مراجعه به بخش خدمات چطور باید مشکل را توضیح دهید، میتواند بسیار کمککننده باشد. در این مطلب قصد داریم به بررسی انواع پوششهای بیمهای بپردازیم.
توجه داشته باشید در این مطلب به شکلی کلی به بررسی پوششهای گارانتی میپردازیم و پاسخ به سوالات متداول را ارائه میدهیم. در واقع ممکن است این تعاریف بسته به شرکت خودروساز، موقعیت مکانی یا برخی عوامل دیگر متفاوت باشد.
گارانتی خودرو و انواع آن
گارانتی خودرو برای پوشش نقصهای قطعات یا ایرادات تولید در یک بازه زمانی و/یا کیلومتر مشخص طراحی شده که این موارد توسط شرکت خودروساز تعیین میشود. گارانتی برای پوشش خسارتهای ناشی از استفاده نادرست یا آسیبهای فیزیکی در نظر گرفته نمیشود. برای مثال، اگر چراغ عقب خودرو روشن نشود تحت پوشش گارانتی است، اما اگر کسی آن را شکسته باشد، گارانتی شامل آن نمیشود.
گارانتی جامع (Comprehensive warranty)
گارانتی جامع که گاهی به آن گارانتی «سپر به سپر» (bumper to bumper) هم میگویند، تقریباً همه چیز را در دوره مشخص شده پوشش میدهد. برخی قطعات به عنوان «قطعات مصرفی» (wear items) شناخته میشوند، یعنی قطعاتی که در اثر استفاده عادی فرسوده شده و نیاز به تعویض دارند، مانند تیغه برفپاککن یا لنت ترمز. این قطعات هم تحت پوشش گارانتی هستند اما برای مدت کوتاهتر، مثلاً یک سال یا ۲۰ هزار کیلومتر کارکرد. پس از این مدت، حتی اگر گارانتی جامع هنوز معتبر باشد، باید هزینه تعویض این قطعات را خودتان پرداخت کنید.

گارانتی قوای محرکه (Powertrain warranty)
گارانتی قوای محرکه معمولاً پس از پایان گارانتی جامع همچنان ادامه دارد. قوای محرکه که به آن سیستم انتقال قدرت هم میگویند، شامل موتور، گیربکس و در صورت وجود، اجزای سیستم چهارچرخمحرک میشود.
گارانتی خودروهای هیبریدی و برقی (Hybrid and electric vehicle warranty)
گارانتی خودروهای هیبریدی و برقی، قطعات خاص مربوط به سیستم پیشرانه الکتریکی مانند موتورهای برقی و باتری کششی (traction battery) را پوشش میدهد. باتری کششی همان باتری اصلی است که خودرو را به حرکت درمیآورد، اما بیشتر مالکان خودروهای برقی نمیدانند که یک باتری ۱۲ ولت دیگر هم وجود دارد که برای راهاندازی اولیه سیستم برقی و کار کردن برخی تجهیزات جانبی استفاده میشود. این باتری معمولاً از نوع اسید-سربی است، درست مثل باتری خودروهای بنزینی، و خودروساز احتمالاً آن را با یک دوره گارانتی کوتاهتر پوشش میدهد.
گارانتی سیستم آلایندگی (Emissions warranty)
گارانتی سیستم آلایندگی، قطعاتی که آلایندههای خروجی از اگزوز را کاهش میدهند، از جمله مبدل کاتالیستی و ماژولهای کنترلی خاص را پوشش میدهد (اما شامل منبع اگزوز نمیشود). این نوع گارانتی معمولاً مدت زمان بسیار طولانی دارد، بنابراین اگر خودروی قدیمیتر شما دچار مشکل شد، با نمایندگی تماس بگیرید تا مطمئن شوید هنوز تحت پوشش گارانتی هست یا نه.
گارانتی لاستیک (Tire warranty)
گارانتی لاستیک توسط شرکت سازنده لاستیک ارائه میشود. این گارانتی دارای مجموعه قوانین خاص خود است، از جمله اینکه چه چیزی نقص فنی محسوب میشود و چه چیزی فرسودگی عادی به حساب میآید.

گارانتی خوردگی (Corrosion warranty)
گارانتی خوردگی معمولاً مدت زمان طولانی دارد، اما بیشتر خودروسازان فقط در صورتی خودرو را تحت پوشش قرار میدهند که زنگزدگی از داخل به بیرون رخ داده و منجر به ایجاد سوراخ شده باشد، نه فقط زنگزدگی سطحی.
امداد خودرو (Roadside assistance)
خدمات امداد خودرو برای یک دوره مشخص، خدمات حمل با جرثقیل (towing) یا سرویس در محل را به صورت رایگان ارائه میدهد. بیشتر این خدمات شامل مواردی مثل شارژ باتری، تعویض لاستیک پنچر یا باز کردن درب خودرو در صورت جا ماندن کلید میشود. برخی طرحهای پیشرفتهتر ممکن است خدمات اضافی مانند پوشش توقف سفر یا ارائه خودروی جایگزین را هم شامل شوند.

گارانتی تمدیدشده (Extended warranty)
این نوع گارانتی که بیشتر به عنوان قرارداد خدمات شناخته میشود، برای پوشش تعمیرات، پس از پایان گارانتی کارخانه به صورت اختیاری، قابل خریداری است. انواع مختلفی از این گارانتی وجود دارد و قبل از امضای قرارداد باید خوب تحقیق کنید. توصیههای ما در این زمینه:
۱. گارانتی تمدید شده در واقع نوعی بیمه است. باید ببینید آیا آرامش خاطر ناشی از پوشش تعمیرات، ارزش پرداخت هزینه آن را دارد یا نه.
۲. آیا واقعاً به همه امکانات طرحهای پیشرفته نیاز دارید؟ برخی از موارد شامل خودروی جایگزین یا امداد خودرو میشوند، اما اگر کسی هست که موقع تعمیر خودرو شما را جابجا کند، یا قبلاً عضو یک سرویس امداد خودرو مثل CAA هستید، شاید پرداخت هزینه اضافی برای این پوششها منطقی نباشد.
۳. اگر قصد خرید طرح تمدید گارانتی دارید، طرحهای شرکت خودروساز را به جای شرکتهای واسطه توصیه میکنیم. در چنین طرحی، خودروساز باید تعمیرات در نمایندگی انجام شود، اما از همان ابتدا درخواستتان برای تعمیرات پذیرفته میشود. در طرحهای شرکتهای واسطه، میتوانید به تعمیرگاههای مستقل یا نمایندگیها مراجعه کنید، اما بیشتر تعمیرگاهها میخواهند اول هزینه را پرداخت کنید و بعد برای بازپرداخت، درخواست خود را به شرکت گارانتی ارائه دهید و منتظر بمانید. شرکتهای واسطه معمولاً اصرار دارند قبل از شروع تعمیرات، آن را تایید کنند که این میتواند چند روز به زمان توقف خودروی شما اضافه کند.
۴. دانستن اینکه گارانتی تمدید شده چه چیزهایی را پوشش میدهد در درجه دوم اهمیت قرار دارد. مهمتر این است که بدانید چه چیزهایی را پوشش نمیدهد. هرچه پوشش بیشتر باشد، هزینه طرح هم بالاتر میرود. هرگز به تأیید شفاهی پوششها اکتفا نکنید! همه چیز باید مکتوب باشد.
۵. اطمینان حاصل کنید که گارانتی تمدید شده پس از پایان گارانتی کارخانه شروع میشود. اگر همزمان شروع شود، پولتان را هدر دادهاید.
۶. جزئیات فرانشیز را به خوبی بررسی کنید، به خصوص اگر گارانتی شرکت واسطه را انتخاب میکنید. برخی ممکن است برای هر تعمیر (نه هر مراجعه) فرانشیز جداگانه در نظر بگیرند، یعنی اگر برای سه تعمیر مختلف یکجا مراجعه کنید، ممکن است مجبور شوید سه بار فرانشیز پرداخت کنید.
۷. شرایط را بررسی کنید. آیا در صورت فروش خودرو یا اعلام خسارت کلی، میتوانید گارانتی را به مالک جدید منتقل کنید یا برای مدت باقیمانده بازپرداخت دریافت کنید؟

مواردی که فنی هستند اما گارانتی محسوب نمیشوند
تعمیرات مربوط به فراخوان رفع عیب فنی (recall) مربوط به مسائل ایمنی است که ممکن است طبق مقررات ایمنی اداره حملونقل کانادا، شامل خودروی شما شود. این موارد میتواند از یک مشکل جدی که «رانندگی ممنوع» (Extended warranty) را شامل میشود تا مواردی مثل نداشتن برچسب هشدار به دو زبان انگلیسی و فرانسوی را در بر بگیرد. خودروساز اعلامیه فراخوان را با پست ارسال میکند.
اگر نقل مکان کردهاید یا خودروی دست دوم خریدهاید، با خدمات مشتریان برند مربوطه تماس بگیرید تا آدرستان را بهروز کنید. میتوانید با استفاده از شماره ۱۷ رقمی VIN خود (شماره شناسایی خودرو که روی سند مالکیت یا از طریق شیشه جلو در سمت راننده قابل مشاهده است) در وبسایت خودروساز یا با تماس با نمایندگی، بررسی کنید که آیا فراخوانی شامل خودروی شما میشود یا خیر. نمایندگیها موظف هستند خدمات مربوط به فراخوان را به صورت رایگان انجام دهند.
بولتنهای خدمات فنی (TSB) توسط خودروسازان برای نمایندگیهایشان صادر میشود. برخی به آنها «گارانتیهای پنهان» (secret warranties) میگویند که این عنوان دقیق نیست. در واقع، این بولتنها نشانههای یک مشکل و علت احتمالی آن را مشخص میکنند. برای مثال، اگر خودرویی صدای خاصی میدهد، تکنسین باید اول چه چیزی را بررسی کند. هدف از این بولتنها صرفهجویی در وقت تکنسین است و اگر تعمیر خارج از گارانتی باشد، میتواند هزینههای تشخیص عیب را کاهش دهد. بولتن فنی فقط یک راهنماست. اگر خودروی شما مشکل ذکر شده در بولتن را ندارد، نمایندگی موظف نیست «برای احتیاط» آن تعمیر را انجام دهد.
آیا برای حفظ اعتبار گارانتی، باید سرویسهای دورهای را حتماً در نمایندگی انجام دهم؟
نه، لزومی ندارد!
میتوانید تعویض روغن و سایر مایعات و سرویسهای دورهای را در هر مرکزی که میخواهید انجام دهید. اما اگر این کار را میکنید، حتماً همه رسیدها را نگه دارید و مطمئن شوید که در آنها شماره VIN خودرو، تاریخ، کیلومتر و شرح خدمات انجام شده ذکر شده باشد. اگر مشکلی در موتور به وجود بیاید و نتوانید ثابت کنید که تعویض روغن طبق برنامه نگهداری انجام شده، ممکن است خودروساز از ارائه خدمات گارانتی خودداری کند. همچنین، از قبل بررسی کنید که آیا تعویض روغن جزو خدمات رایگان هست یا نه: برخی خودروها ممکن است در قیمت خرید، سرویسهای دورهای از پیش پرداخت شده را هم شامل شوند.

آیا هر تعمیرگاهی میتواند تعمیرات گارانتی را انجام دهد؟
نه!
اگر میخواهید تعمیرات به صورت رایگان انجام شود. هر تعمیری که تحت پوشش گارانتی است (به جز مواردی که قبلاً درباره گارانتی تمدید شده شرکتهای واسطه گفتیم) حتماً باید در یکی از نمایندگیهای مجاز خودروساز انجام شود تا مشمول گارانتی کارخانه شود. اگر برای تعویض روغن به تعمیرگاه مستقل میروید و تکنسین متوجه مشکلی شود که باید تحت پوشش گارانتی باشد و برای تعمیر آن هزینه دریافت کند، ممکن است بتوانید بازپرداخت را از خودروساز دریافت کنید. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، احتمالاً فقط مبلغی که خودروساز به نمایندگیاش برای این کار میپرداخته را به شما برمیگردانند و باید تفاوت آن با مبلغی که پرداخت کردهاید را خودتان متحمل شوید.
آیا باید برای سرویس در نمایندگی نوبت بگیرم؟
بله! به جز مواردی که نمیتوان صبر کرد (مثل روشن نشدن خودرو) یا اگر نمایندگی خدمات سریع بدون نوبتدهی دارد، بهتر است برای سرویسهای دورهای یا تعمیرات حتماً نوبت بگیرید. همه کارهایی که میخواهید انجام شود را ذکر کنید. برای هر خودرو یک بازه زمانی در نظر گرفته میشود و اگر برای تعویض روغن نوبت گرفته باشید اما با فهرستی از تعمیرات دیگر مراجعه کنید، ممکن است وقت کافی برای انجام همه آنها نباشد.
چطور مشکل را برای مشاور خدمات توضیح دهم؟
تا جایی که میتوانید اطلاعات کامل ارائه دهید. آیا مشکل موقع روشن کردن خودرو رخ میدهد، وقتی که گرم میشود، هنگام دور زدن یا موقع ترمز گرفتن؟ میتوانید صداهای غیرعادی را با تلفن همراه خود ضبط کنید، اما نترسید که خودتان هم آن صدا را تقلید کنید. ممکن است به نظر خندهدار بیاید، اما مشاوران خدمات قبلاً از این موارد زیاد دیدهاند. در صورت لزوم، میتوانید با سرپرست تعمیرگاه یک دور رانندگی کنید تا مشکل را نشان دهید. اگر مشکل فقط در استارت اول رخ میدهد، ممکن است مجبور شوید خودرو را شب در تعمیرگاه بگذارید تا تکنسین بتواند شرایط «استارت سرد» (cold start) را شبیهسازی کند.

اگر تعمیرگاه به من بگوید “NFF” چه کنم؟
NFF یعنی «هیچ ایرادی یافت نشد» (No Fault Found) و به این معناست که تکنسین نتوانسته مشکلی پیدا کند. این موضوع ناامیدکننده است اما پیش میآید. برای مثال، اگر یک اشکال موقت رخ داده باشد اما از آن به بعد خودرو درست کار کرده باشد، ممکن است پیدا کردن علت آن مشکل تکباره غیرممکن باشد.
اگر چنین اتفاقی افتاد، مطمئن شوید که مشاور خدمات دقیقاً همان مشکلی که گفتید را ثبت کرده و یک نسخه از آن را نگه دارید. اگر این مشکل پس از پایان گارانتی دوباره پیش بیاید، میتوانید استدلال کنید که این مشکل در زمان گارانتی وجود داشته است.
چند توصیه نهایی درباره گارانتی خودرو
- برقراری رابطه خوب با یک نمایندگی میتواند سودمند باشد، چون آنها با شما و خودرویتان آشنا میشوند. اما اگر از خدمات راضی نیستید، گارانتی کارخانه در همه نمایندگیهای مجاز آن خودروساز معتبر است.
- نسخهای از سوابق تعمیرات گارانتی و سرویسهای دورهای را نگه دارید. اگر قصد فروش خودرو را دارید، خریداران میخواهند بدانند چه کارهایی روی آن انجام شده است.
- اگر با خدمات دریافتی مشکلی دارید و نمیتوانید آن را با مدیر خدمات نمایندگی حل کنید، با خط خدمات مشتریان خودروساز تماس بگیرید. شماره تماس در وبسایت خودروساز یا دفترچه راهنمای مالک موجود است.
برگرفته از مجله درایونیگ کانادا