کنارهگیری جاستین ترودو به دلیل فشار همحزبیهایش پدیدهای نادر در جهان سیاست و البته تاریخ کاناداست. با این وجود، شاید برایتان جالب باشد که پیش از این، یک نخستوزیر دیگر نیز به این سرنوشت دچار شد. او کسی نبود جز مکنزی باول از حزب محافظهکارِ آن زمانِ کانادا.
مکنزی باول در سال ۱۸۲۳ در انگلستان متولد شده بود، پس از مهاجرت به کانادا به تدریج در عرصه سیاست پیشرفت کرد و پس از ۲۵ سال نمایندگی پارلمان، به مقام سناتوری رسید. در دسامبر ۱۸۹۴، پس از مرگ ناگهانی نخستوزیر پیشین، به این سمت منصوب شد.
دوران نخستوزیری باول با بحران مدارس منیتوبا همزمان شد؛ مسئلهای که جامعهی کانادا را به دو قطب کاتولیک و پروتستان تقسیم کرده بود. در سال ۱۸۹۰، ایالت منیتوبا بودجهی عمومی مدارس کاتولیک را قطع کرد که این اقدام با اعتراض گسترده مواجه شد. باول، با وجود اینکه خود پروتستان بود، از احیای بودجهی مدارس کاتولیک حمایت کرد، اما در عمل نتوانست راه حل مؤثری برای این بحران بیابد.
نقطهی اوج بحران در ژانویهی ۱۸۹۶ رخ داد، زمانی که هفت وزیر کابینه او بهطورهمزمان استعفا دادند. این وزرا باول را به بیکفایتی متهم کردند و خواستار کنارهگیری او شدند. آنها حتی مانع انتصاب وزرای جدید شدند و عملاً دولت را فلج کردند.
باول که این افراد را «آشیانهی خائنان» خواند، در نهایت نتوانست در برابر این فشار مقاومت کند. حتی مداخلهی فرماندارکل و بازگشت شش وزیر به کابینه نیز نتوانست اوضاع را به نفع باول تغییر دهد، زیرا قدرت عملاً به چارلز تاپر، از سیاستمداران ارشد حزب محافظهکار منتقل شده بود.
سرانجام، باول در ۲۷ آوریل ۱۸۹۶ رسماً کنارهگیری داد و اینگونه نام خود را به عنوان اولین نخستوزیر کانادا که توسط همحزبیها و اعضای کابینه خود مجبور به کنارهگیری شد، در تاریخ ثبت کرد.
این بحران تأثیر عمیقی بر سیاست کانادا گذاشت و به تضعیف حزب محافظهکار انجامید، بهطوریکه در انتخابات همان سال، قدرت به لیبرالها به رهبری ویلفرید لوریه منتقل شد. باول تا پایان عمر در سال ۱۹۱۷ در سنا باقی ماند، اما تاریخنگاران او را یکی از کماثرترین نخستوزیران کانادا میدانند.
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
Add comment