پوریا ناظمی
رویدادهای آسمان در هفته ای که مریخ به نزدیکترین فاصله خود به زمین می رسد
در هفتهی ۱۰ تا ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵، آسمان شب میزبان رویدادهای نجومی جذابی است که فرصتهای بینظیری برای علاقهمندان به نجوم فراهم میکند. در ادامه به بررسی این رویدادها میپردازیم:
جمعه، ۱۰ ژانویه
مقارنهی ماه با مشتری و دبران:
در این شب، ماه در حال افزایش نور، در یک خط با سیارهی مشتری و ستارهی دبران (چشم گاو در صورت فلکی ثور) قرار میگیرد. این همراستایی بهطور مداوم تغییر میکند، زیرا ماه با سرعت حدود یک قطر خود در هر ساعت به سمت شرق نسبت به ستارگان حرکت میکند. مشاهدهی این تغییرات در طول شب میتواند تجربهی جالبی برای رصدگران باشد.
شنبه، ۱۱ ژانویه
تشکیل مثلث ماه با ستارگان شاخهای گاو:
ماه، دو روز قبل از کامل شدن، با ستارگان بتا و زتا ثور (شاخهای گاو) یک مثلث تشکیل میدهد. این ترکیب در صورت فلکی ثور، منظرهای زیبا را در آسمان شب ایجاد میکند که با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده است.
یکشنبه، ۱۲ ژانویه
نزدیکترین فاصلهی مریخ به زمین:
در این شب، سیارهی مریخ به نزدیکترین فاصلهی خود با زمین میرسد و قطر ظاهری آن به ۱۴.۶ ثانیهی قوسی و قدر آن به ۱.۴- میرسد که تقریباً برابر با درخشندگی ستارهی شباهنگ (شعرای یمانی یا تیشتر) است. مریخ در اوایل شب در آسمان شرقی ظاهر میشود و تا نیمهشب به بالاترین نقطهی خود میرسد. این فرصت مناسبی برای مشاهدهی جزئیات سطحی مریخ با تلسکوپهای آماتوری است.
دوشنبه، ۱۳ ژانویه
ماه کامل و اختفای مریخ:
ماه در ساعت ۵:۲۷ بعدازظهر به وقت شرقی (EST) به حالت کامل میرسد. در این شب، ماه از شرق-شمالشرقی حدود پنج دقیقه پس از غروب خورشید طلوع میکند. با تاریک شدن آسمان، میتوان سیارهی مریخ را در فاصلهی حدود ۲ درجهای (معادل عرض انگشت شست در طول بازو) در پایین سمت چپ ماه مشاهده کرد. همچنین ستارگان کاستور و پولوکس در بالای ماه دیده میشوند.
نکتهی جالبتر این است که در این شب، ماه کامل، مریخ را در بسیاری از مناطق ایالات متحده، کانادا و مکزیک میپوشاند (اختفا). این پدیده برای رصدگران با تلسکوپ و حتی با دوربین دوچشمی قابل مشاهده است و تجربهای هیجانانگیز را فراهم میکند.
سهشنبه، ۱۴ ژانویه
مقارنهی زهره و زحل:
سیارات زهره و زحل در این شب به نزدیکترین فاصلهی ظاهری خود میرسند و تنها با جدایی زاویهای حدود ۲ درجه در آسمان دیده میشوند. این مقارنه در افق جنوبغربی پس از غروب خورشید قابل مشاهده است و با چشم غیرمسلح بهصورت دو نقطهی نورانی نزدیک به هم دیده میشود. استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ میتواند جزئیات بیشتری از این سیارات را نمایان کند.
چهارشنبه، ۱۵ ژانویه
رصد خوشهی پروین:
در این شب، خوشهی ستارهای پروین (ثریا) در بالای آسمان قرار دارد و با چشم غیرمسلح بهصورت مجموعهای از ستارگان نزدیک به هم دیده میشود. این خوشه در صورت فلکی ثور واقع شده و یکی از نزدیکترین و درخشانترین خوشههای ستارهای به زمین است. مشاهدهی پروین با دوربین دوچشمی یا تلسکوپ، زیبایی خیرهکنندهای را به نمایش میگذارد.
پنجشنبه، ۱۶ ژانویه
رصد سیارهی مشتری:
سیارهی مشتری در این شب در بالاترین نقطهی خود در آسمان قرار دارد و با درخشندگی بالا بهراحتی قابل مشاهده است. با استفاده از تلسکوپهای کوچک، میتوان جزئیاتی مانند نوارهای ابری و چهار قمر گالیلهای (آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو) را مشاهده کرد.
نکات مهم برای رصد:
شرایط جوی: پیش از برنامهریزی برای رصد، وضعیت آبوهوا را بررسی کنید تا از آسمان صاف و مناسب برای مشاهدهی رویدادهای نجومی اطمینان حاصل کنید.
تجهیزات: برای مشاهدهی جزئیات بیشتر، استفاده از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ توصیه میشود؛ هرچند بسیاری از این رویدادها با چشم غیرمسلح نیز قابلمشاهده هستند. همینطور بد نیست برای مطالعه نقشه آسمان از چراغقوه با نور قرمز استفاده کنید که حساسیت چشمانتان به حداکثر خود برسد. به یاد داشته باشید شبهای سرد زمستان در نیمهشب میتواند بهشدت گزنده باشد برای همین لباس گرم را فراموش نکنید و همینطور مراقب باشید در طول شب مایعات کافی ازجمله آب، قهوه یا چای، بنوشید.
Add comment