تحریریهی «مداد»
امروز، ششم ژانویه، روزی است که ارمنیهای ایران و مسیحیان ارتدکس در سراسر جهان میلاد حضرت مسیح را جشن میگیرند. سایر مسیحیان جهان، ۲۵ دسامبر را زادروز پیامبر خود میدانند.
اما چرا ارامنه، کریسمس را در ۲۵ دسامبر و همزمان با سایر نقاط جهان جشن نمیگیرند؟
آرداک مانوکیان، اسقف اعظم فقید ارامنه تهران در کتاب «جشنهای کلیسای ارمنی» در این باره نوشته است:
«پس از سدهی چهارم میلادی بود که به تصویب کلیسای کاتولیک روم، میلاد مسیح را در ۲۵ دسامبر و تعمید را در ششم ژانویه جشن گرفتند. تا پیش از آن همگی ششم ژانویه را به عنوان میلاد مسیح (و تعمید) گرامی میداشتند.
این تغییر علت مهمی داشت. جشن میترا، ایزد خورشید که در هر سو گسترده شده بود، در روم از ۲۱ تا ۳۱ دسامبر برگزار میشد. ۲۵ دسامبر روز تولد میترا بود که در اروپا، خاصه در روم، با مراسم ویژهای جشن گرفته میشد. کاهنان، آتش میافروختند و مردم شادمانی میکردند. قیصران روم هم ایزد خورشید را ایزد پشتیبان خود میشمردند و آن را ایزد خورشید بیشکست مینامیدند.
مسیحیت نتوانست مانع برگزاری آن جشن شود. خاصه آنکه در سال ۲۷۴ میلادی قیصر آورلیوس برای ایزد خورشید پرستشگاهی پرشکوه ساخت و در سده بعدی قیصر ژولیوس آن را چونان ایزد پشتیبان اعتبار قیصران ارج بیشتری نهاد. در جای کنونی واتیکان، پرستشگاه میترا قرار داشت که مجللترین پرستشگاه روم بود.
پرستشگاه میترا پس از بنای کلیسای پترس مقدس نیز مورد احترام، توجه و پرستش بود، مقامات کلیسای روم برای آنکه به برگزاری جشنهای میترا در ۲۵ دسامبر پایان دهند، قرار گذاشتند تا در همان تاریخ به جای برگزاری جشن میلاد ایزد خورشید، روز میلاد مسیح را به عنوان روز میلاد خورشید عدالت، جشن بگیرند. به این ترتیب کلیسای روم در سال ۴۵۱ میلادی برای پایان دادن به برگزاری جشن ایزد خورشید، روز ۲۵ دسامبر را روز میلاد حضرت عیسی اعلام کرد. پس از گذشت مدتی سرانجام تمام جهان مسیحی آن تاریخ را پذیرفت. اما ارمنیان به رسم کهن پایبند ماندند و جشن میلاد و تعمید را همچنان در همان ششم ژانویه برگزار میکنند.»
این مطلب ابتدا با این لینک در کانال تلگرامی «مداد» منتشر شد.
