پوریا ناظمی
اختراع ضربانساز قلب یا پِیسمیکر توسط جان هاپس یکی از نوآوریهای مهم و تحولآفرین در علم پزشکی است. این اختراع نه تنها جان میلیونها نفر را نجات داده بلکه کیفیت زندگی بیماران قلبی را نیز به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است.
جان هاپس (John Hopps) در سال ۱۹۱۹ در کانادا به دنیا آمد. او در رشته مهندسی برق تحصیل کرد و علاقه خاصی به تلفیق علم و فناوری برای حل مشکلات پزشکی داشت. او دوران کودکی خود را در شهر وینیپگ سپری کرد و از همان دوران جوانی به موضوعات فنی و علمی علاقه نشان داد. تحصیلات دانشگاهی او در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه منیتوبا انجام شد. پس از فارغالتحصیلی، هاپس به موسسه ملی تحقیقات کانادا (NRC) پیوست و در آنجا به تحقیقاتی مشغول شد که پایهگذار اختراع پِیسمیکر شد.
داستان اختراع پِیسمیکر:
در سال ۱۹۴۹، هاپس در حین کار بر روی پروژهای برای استفاده از انرژی الکتریکی در درمان بیماریهای قلبی، ایدهای نوآورانه ارائه داد. او متوجه شد که میتوان با ارسال پالسهای الکتریکی منظم به قلب، عملکرد آن را در شرایط بحرانی بهبود بخشید. این ایده منجر به ساخت اولین دستگاه پِیسمیکر شد که در ابتدا بسیار بزرگ بود و به عنوان یک دستگاه خارجی مورد استفاده قرار میگرفت. اما با پیشرفت فناوری، اندازه آن کوچکتر شد و امکان کاشت درون بدن فراهم شد. این اختراع در دهه ۱۹۵۰ به مرحله تجاریسازی رسید و تأثیر شگرفی بر علم پزشکی گذاشت.
نحوه عملکرد پِیسمیکر:
پِیسمیکر دستگاهی است که با ارسال پالسهای الکتریکی، ریتم قلب را تنظیم میکند. این دستگاه معمولاً شامل یک باتری، مدار الکترونیکی و الکترودهایی است که به قلب متصل میشوند. هنگامی که قلب نتواند به طور طبیعی ضربان بزند، پِیسمیکر وارد عمل شده و پالسهای الکتریکی را ارسال میکند تا قلب دوباره به حالت طبیعی بازگردد. باتریهای پِیسمیکر معمولاً بین ۵ تا ۱۵ سال عمر دارند و فناوریهای جدید امکان تنظیم از راه دور این دستگاهها را فراهم کردهاند.
اختراع پِیسمیکر تأثیر بزرگی بر علم پزشکی و زندگی انسانها داشته است. این دستگاه به میلیونها نفر در سراسر جهان کمک کرده تا زندگی طولانیتر و سالمتری داشته باشند. در کانادا، برآورد میشود که بیش از ۲۰۰,۰۰۰ نفر از پِیسمیکر استفاده کردهاند. در سطح جهانی، آمارها نشان میدهد که بیش از ۳ میلیون نفر در حال حاضر از این دستگاه استفاده میکنند و هر سال حدود ۶۰۰,۰۰۰ دستگاه جدید در سراسر جهان کاشته میشود.
آمار و واقعیتها:
اولین پِیسمیکر کاشتنی در سال ۱۹۵۸ در سوئد استفاده شد.
در ایالات متحده، حدود ۱.۵ میلیون نفر از پِیسمیکر استفاده میکنند.
بازار جهانی پِیسمیکر در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴.۵ میلیارد دلار ارزشگذاری شده است و انتظار میرود این رقم در سالهای آینده افزایش یابد.
تأثیرات جهانی اختراع:
پِیسمیکر نه تنها در درمان بیماریهای قلبی نقش دارد، بلکه زمینهساز پیشرفتهای دیگری در حوزه مهندسی پزشکی شده است. این اختراع، درک ما از تعامل بین فناوری و بدن انسان را گسترش داده و منجر به توسعه دستگاههای مشابهی شده که در دیگر اعضای بدن کاربرد دارند. فناوری پِیسمیکر همچنین الهامبخش بسیاری از نوآوریهای مرتبط با درمان بیماریهای عصبی و مشکلات حرکتی بوده است.
جان هاپس تا پایان عمر خود به تحقیق و نوآوری ادامه داد. او در سال ۱۹۹۸ در سن ۷۹ سالگی درگذشت، اما اختراع او همچنان به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ علمی در تاریخ پزشکی شناخته میشود. هاپس بارها در طول زندگی حرفهای خود مورد تقدیر قرار گرفت و نام او به عنوان یکی از پیشگامان علم مهندسی پزشکی در تاریخ جاودانه شد.
جان هاپس با اختراع پِیسمیکر، زندگی میلیونها نفر را نجات داد و میراثی ماندگار در علم پزشکی به جا گذاشت. این اختراع نمادی از قدرت علم و فناوری در بهبود کیفیت زندگی انسانها است و نشاندهنده اهمیت خلاقیت و نوآوری در حل چالشهای پزشکی است. امروز، اختراع هاپس همچنان الهامبخش پژوهشگران و پزشکان در سراسر جهان است و اهمیت آن روز به روز بیشتر میشود.
